ژاویز
اشتباه در تصمیم گیری، افزایش قدرت تصمیم گیری
تصميم گیری در زندگی همه ی نقش بسیار اساسی دارد. هم اکنون شما با گرقتن تنها یک تصميم مي توانيد زندگی خود را در عرض چند ثانيه تغییر دهيد. و یکي از دشوار ترین لحضات در زندگی است همه تجربه تصميمات نادرست و اشتباه را در زندگی خود مشاهده کرده ایم در این مقاله از سایت ژاویز در خد مت شما هستیم با راهکار هایی برای افزایش قدرت تصميم گیری و پرهيز از اشتباه در تصميم گیری.
دودل بودن در تصمیم گیری
به تعویق و پشت گوش انداختن تصميم گیری :
وقتی تصميمي که در ذهن دارید را مدام عقب مي‌اندازید و به کارهای دیگری که اهميت کمتری دارند مي‌پردازید، یا خودتان را مشغول حواس‌پرتی‌هایی همچون درست کردن چای و قهوه مي‌کنيد، احتمالا در حال به تعویق انداختن هستید. به تأخیر انداختن تصميم‌گیری، مي‌تواند شرایط را بدتر کند و با پنهان کردن سر زیر برف هم چیزی حل نخواهد شد.
یک راه این است که فرصت کوتاهي به خودتان بدهيد تا روی مشکل‌تان کار کنيد. کساني که کارها را پشت گوش مي‌اندازند، اغلب نمي‌دانند از کجا باید شروع کنند، و تصميمات را خسته‌کننده مي‌دانند، اما تقسیم آنها به بلوک‌های زمانيِ قابل مدیریت، فشاری را که برای «انجام همه‌ی کارها» روی شماست، کاهش مي‌دهد. تکنيک پومودورو، روش آساني برای کمک به تمرکز روی وظیفه و بازدهي بيشتر است.
داشتن فکر بساز یا خراب کن :
مي‌توانيد تصميم مهمي در گذشته را به خاطر بياورید که در آن حس مي‌کردید دنيا روی شانه‌های شما سنگیني مي‌کند و ممکن است یک انتخاب اشتباه، همه چیز را بسازد یا خراب کند؟همه‌ی ما چنين تجربه‌ای داشته‌ایم، خواه آن تصميم، پذیرفتن شغلی جدید، تولید محصولی جدید یا خرید خانه‌ای جدید باشد. اگر چه در آن زمان این بزرگترین تصميم عمرتان به نظر مي‌رسید، اما از خودتان بپرسید اکنون چه احساسی نسبت به آن دارید. با بازسازیِ نگاه‌مان به تصميمات، مي‌توانيم چشم‌اندازهایی جدید درباره‌ی انتخاب‌هایی که باید انجام دهيم، به دست آوریم.
یک رویکرد، فکر کردن درباره‌ی بدترین اتفاقی است که اگر انتخاب «اشتباهي» داشته باشید، ممکن است روی دهد. به خصوص در مواقعی که پای زندگی انسان‌ها یا مقادیر هنگفتی پول در ميان است، برای مثال، یک تصميم ضعیف که مي‌تواند منجر به فاجعه شود. در این سناریوها، باید ریسک‌ها و عواقب احتمالی را با دقت فراواني بررسی کنيد. اما در موقعیت‌های بسیاری، بدترین اتفاق ممکن، واقعا به آن بدی که فکر مي‌کنيد نيست، و حتی اگر معلوم شود که تصميم بدی گرفته‌اید، به احتمال زیاد در این مسیر درس‌های ارزشمندی هم آموخته‌اید.
نداشتن برنامه و سیستم :
زماني که نياز به اخذ تصميمي مهم، همچون انتخاب بين تولید محصول جدید یا توسعه‌ی محصول فعلی، دارید؛ آیا بر اساس «حس دروني» پیش مي‌روید، یا امکان‌پذیریِ هر گزینه را به روشی علمي و محاسباتی بررسی مي‌کنيد؟
تصميم‌گیری مي‌تواند هيجان‌انگیز و پرتنش باشد، بنابراین برای برخورد بي‌طرفانه با این احساسات، باید از رویکردی ساختاری استفاده کنيد. فرایندی منطقی و منظم مي‌تواند کمک کند تا همه‌ی عناصر مهمي را که برای نتیجه‌ی موفقیت‌آميز نياز دارید، مورد توجه قرار دهيد و احتمال نادیده گرفتنِ عوامل مهم را کاهش دهيد.
رویکرد تصميم‌گیریِ هفت مرحله‌ای ما، به چگونگی ایجاد محیطی سازنده، بررسی وضعیت و ایجاد راه‌حل‌های خوب مي‌پردازد و همچنين اطلاعاتی را در مورد چگونگی بررسی گزینه‌ها برای انتخاب گزینه‌ی درست، ارزیابي برنامه‌ها و نکات قابل توجه در حین اعلام تصميم، در بر دارد.
تصمیم اشتباه نگیریم
نداشتن توجه به دیدگاه‌های مختلف :
بسیاری از ما تجربه‌ی تصميم‌گیری عجولانه را داریم، به‌ویژه هنگامي که به اواخر مهلت خود نزدیک مي‌شویم و تحت فشار هستیم. اما به جای آنکه تصميمي فوری بگیرید، مطمئن شوید که طیفی از دیدگاه‌های مختلف را مورد توجه قرار داده‌اید.
پیش از آنکه بخواهيد مسئله‌ی مهمي را حل کنيد، از چک‌لیست CATWOE برای طوفان فکری درباره‌ی اشخاص و عناصر مختلفی که تحت تأثیر قرار مي‌گیرند استفاده کنيد تا دید کاملی از تصميم‌تان به دست آورید. با نگاه از شش زاویه‌ی بسیار متفاوت (مشتریان، شرکت‌کنندگان، فرایند تبدیل، جهان‌بيني، مالک و محدودیت‌های محیطی) به این موقعیت، تصميم‌گیری‌تان بسیار جامع‌تر خواهد شد.
وقتی مسئله‌ی خود را به خوبي مورد بررسی قرار دادید، ابزاری همچون ORAPAPA مي‌تواند برای نگاه از زوایای مختلف کمک‌تان کند تا عواملی را که شاید در غیر این صورت توجهي به آنها نداشتید، شناسایی کنيد.
درگیر نکردن کساني که نفعی دارند :
وقتی در حال اخذ تصميم مهمي هستید که دیگران را هم تحت تأثیر خودش قرار مي‌دهد، باید ذی‌نفعان مهم آن تصميم را هم درگیر کنيد. آنها بينش و اطلاعاتی ارائه مي‌کنند که روی انتخاب‌های شما تأثیر خواهند گذاشت و کمک‌تان مي‌کنند تا تصميمات بهتری بگیرید. علاوه بر اینها، از آنجایی که اغلب برای اجرای تصميمات‌تان باید روی آنها تکيه کنيد، اعتماد آنها را هم به دست خواهيد آورد.
مطمئن شوید که این ذی‌نفعان عمده، در گروه تصميم‌گیری حضور دارند تا تعهد آنها را نسبت به تصميم خود را تقویت کنيد. ایده‌هایشان را بپرسید و آنها را تشویق به تفکر خلاقانه کنيد. ابزارهایی که در دوره آموزشی خلق ایده‌های خلاقانه ارائه شده‌اند، روش‌های فوق‌العاده‌ای برای ایجاد ایده‌های جدید هستند.
تردید در تصمیم گیری
پرهيز از تفکر گروهي و جهت‌گیری‌های رواني :
اگر چه درگیر کردنِ دیگران در تصميمات‌تان، به‌ویژه کساني که تصميم شما روی آنها هم تأثیر مي‌گذارد بسیار مهم است، اما باید مراقب تفکر گروهي نيز باشید. تفکر گروهي زماني رخ مي‌دهد که تمایل به اجماع گروهي بر خواست معمول افراد برای ارائه‌ی راه‌حل، نقد موقعیت یا بيان دیدگاهي خارج از نظر جمع، غلبه مي‌کند.
تفکر گروهي، تصميم‌گیری و حل مسئله‌ی مناسب را از مسیر منحرف مي‌کند، زیرا این امکان وجود دارد که همه‌ی دیدگاه‌ها را به‌طور جامع مورد توجه قرار نداده باشید. برای اجتناب از این مسئله، باید فرایندی برای بررسی فرضیات اساسی نهفته در پسِ تصميمات گروهي داشته باشید. برای مثال، نردبان استنتاج مي‌تواند در شناسایی فرایند تفکری که برای رسیدن به تصميمات گروهي از آن استفاده کرده‌اید و اطمينان از درستی آنها، کمک‌تان کند.
جهت‌گیری‌های رواني فراوان دیگری هم هستند که در تصميم‌گیری، مستعد آنها هستیم و ممکن است که باعث شوند تا اقدامي غیرمنطقی انجام دهيم. این جهت‌گیری‌ها عبارتند از تمایل به رسیدن سریع به نتیجه (لنگر انداختن)، انتظار تأثیر رویدادهای گذشته روی آینده (مغالطه‌ی قمارباز) و سرزنش دیگران برای اشتباهات به جای نگاه بي‌طرفانه به موقعیت (خطای برچسب‌زدنِ بنيادی). برای اطلاعات بيشتر درباره‌ی چگونگی اجتناب از این جهت‌گیری‌ها، به این مقاله مراجعه کنيد.
قدرت تصمیم گیری ندارم
اعتماد به نفس کاذب یا بيش از حد :
بسیاری از ما خودمان را دارای تفکری بي‌طرفانه و عادلانه مي‌دانيم، و فکر مي‌کنيم که همه‌ی اطلاعات لازم را برای رسیدن به نتیجه‌ای درست درباره‌ی مسئله‌ای خاص، در اختیار داریم. اما اگر بيش از اندازه به دانش خودتان اعتماد داشته باشید، ممکن است تصميمات بدی بگیرید، به‌ویژه اگر سایرین هم شما را «متخصص» بدانند.
افراد معمولا شهرت تخصص و قضاوت درست را با مراقب و روش‌گرا بودن در تصميم‌گیری‌هایشان به دست مي‌آورند. اما اگر بيش از حد به خودشان مطمئن شوند و بيشتر به دنبال حس دروني خود باشند تا تحلیل موقعیت، ممکن است که این شهرت را از دست بدهند؛ اینجاست که بي‌توجهي، اشتباهات مکرر و غرور وارد تصميم‌گیری مي‌شوند.
اگر بيش از حد به دیدگاه‌های شخصِ خودتان اتکا کنيد، ممکن است که دچار سوگیری تأییدی بيش از حد شوید. این جهت‌گیری زماني اتفاق مي‌افتد که به دنبال اطلاعاتی برای حمایت از باورهای کنوني‌تان مي‌گردید و داده‌هایی را که بر خلاف تصورات خودتان هستند، رد مي‌کنيد. این شیوه مي‌تواند شما را به سوی اخذ تصميمات بد سوق دهد، چون همه‌ی اطلاعات مربوطه را مورد توجه قرار نمي‌دهيد.
اگرچه «حرکت بر مبنای حس دروني» گاهي وقت‌ها کار درستی به نظر مي‌رسد، اما باید مطمئن شوید که این احساس‌تان بر پایه‌ی اطلاعاتی بنا شده است که به‌طور سیستماتیک گردآوری کرده‌اید. برای بهبود قدرت تصميم‌گیری خود، به منابعی توجه کنيد که موقع تصميم‌گیری معمولا از آنها استفاده مي‌کنيد، و با تمام قوا به دنبال منابع جدید بگردید.
فکر نکردن به عواقب بعدی تصميم گیری :
گاهي اوقات ممکن است که تصميمي به نظرمان دشوار برسد، زیرا نگران عواقب بلندمدت آن هستیم. اما بعضی‌ها فراموش مي‌کنند که انتخاب‌هایشان مي‌توانند چه تأثیراتی بر آینده بگذارند و در عوض فقط روی «اینجا و اکنون» تمرکز مي‌کنند.
یک راه برای در نظر گرفتن همه‌ی گزینه‌ها و بررسی عواقب احتمالی، ایجاد درخت تصميم است. ساخت درخت تصميم، یعني تأثیرات بالقوه‌ی تصميم را به‌طور جامع بررسی کنيد و ریسک‌ها و پاداش‌های بالقوه‌ی راه‌حل‌هایتان را طوری محاسبه کنيد که تفسیر نتایج را آسان‌تر کند.
در ضمن مي‌توانيد تحلیل سناریویی اجرا کنيد که تفکر درباره‌ی چگونگی تغییر شرایط در آینده را برای‌تان ساده کند. این کار به شما اجازه مي‌دهد تا با توجه به نتایج احتمالی مختلف در آینده، تصميم بگیرید و آنهایی را که احتمال وقوع‌شان بيشتر است یا تأثیر بيشتری روی تصميم‌تان خواهند داشت، شناسایی کنيد. با ایجاد برنامه‌ها و تصميم‌ها بر پایه‌ی محتمل‌ترین سناریوها، مي‌توانيد مطمئن باشید که خوب هستند، حتی اگر شرایط تغییر کنند.
چگونه قدرت تصمیم گیری را افزایش دهیم
ارتباط برقرار نکردن مؤثر :
شاید این مورد واضح به نظر برسد، اما هنگامي که تصميمي گرفتید که دیگران را تحت تأثیر قرار مي‌داد، باید درباره‌اش با آنها صحبت کنيد. یکي از بدترین اشتباهاتی که افراد مرتکب مي‌شوند، عدم صحبت درباره‌ی تصميمات‌شان در زمان و به شیوه‌ی مناسب است، و این امر مي‌تواند باعث ایجاد شایعاتی ميان گروه یا حتی در سازمان شود.
به کساني که تصميم‌تان روی آنها تأثیر مي‌گذارد توجه کنيد. آنها به چه اطلاعاتی نياز دارند و جذاب‌ترین و جالب‌ترین روش برای برقراری ارتباط با ایشان چیست؟ اگر قرار است این تصميم تأثیر فوق‌العاده‌ای داشته باشد، یا اگر شما در بحران هستید، بهترین روش برای اینکه در این باره به دیگران اطلاع‌رساني کنيد، روش رودرروست.
برای کساني که مستقیما تحت تأثیر تصميم شما قرار نمي‌گیرند، ولی همچنان از پیامدهای آن منتفع مي‌شوند، رویکرد متفاوتی را پیش بگیرید. برای این دسته از مخاطبان که گسترده‌تر هستند، مي‌توانيد خلاصه‌ای از تصميم‌تان را مثلا در قالب ایميل ارائه کنيد. احتمالا آنها به جزئیات کمتری نسبت به ذی‌نفعان اصلی نياز دارند، اما باز هم باید اطلاعات پیش‌زمينه‌ای به ایشان بدهيد، مثلا اینکه چگونه به این تصميم رسیدید و تصميم شما چه تأثیری بر آنها مي‌گذارد.
قبول نکردن اینکه تصميم تان اشتباه است :
هيچ کس دوست ندارد به تصميمات اشتباهش اقرار کند، به‌ویژه وقتی برای مسیری که در آن گام برداشته‌اید، سرسختانه مبارزه کرده‌اید یا وقتی تغییر مسیر، پیامدهای سیاسی، عاطفی، اخلاقی یا مالی دارد. متأسفانه یکي از دام‌هایی که برخی از افراد در آن گرفتار مي‌شوند، «تشدید» تعهدات است که به مراتب بيشتر از چیزی است که برای یک تصميم‌گیرنده‌ی منطقی اتفاق مي‌افتد .
اغلب، افراد این کار را به خاطر چسبيدن به دیدگاه بيش از حد خوش‌بينانه به آینده، انجام مي‌دهند، آنها اميدوارند که تصميم اولیه‌شان سرانجام درست از آب درآید. این اتفاق زماني روی مي‌دهد که آنها از پیش، حساب عاطفی فراواني روی کار سختی که در مسیر پروژه انجام داده‌اند، باز کرده‌اند و شاید احساس مي‌کنند که «جلوی ضرر را گرفتن» به معنای اقرار به این موضوع است که آنها در کارشان خوب نيستند.
وقتی به این فکر مي‌کنيد که آیا در اجرای تصميم‌تان پیش بروید یا نه، باید بدانيد که زمان و پولی که قبلا روی این پروژه صرف کرده‌اید، «هزینه‌های از بين‌رفته‌ای» هستند که دیگر باز نخواهند گشت، و اینکه باید آنها را پشت سر بگذارید تا بتوانيد به مقصد تصميم‌تان برسید. باید بي‌طرف بمانيد و همه‌ی حقایقی را که در پیش رو دارید، مورد توجه قرار دهيد و تلاش کنيد تا احساسات خود را در این زمينه دخالت ندهيد.
تصمیم اشتباه در زندگی
در نظر نگرفتن زمان مناسب و کافی برای تصميم گیری :
از اشتباهات رایج در تصميم گیری ارزش و اهميت قائل نشدن برای فرایند تصميم گیری است. هر تصميم بسته به شرایط آن باید فرایندی را طی کند. تصميماتی که در کسری از ثانيه گرفته مي شوند کم نيستند. به عنوان مثال وقتی که در حال صحبت برای خرید یک محصول هستید، زماني که پیشنهادی به شما مي‌شود.
یا حتی زماني را تصور کنيد که در یک جلسه مهم هستید و در یک تماس تلفني از شما در زمينه کاری یا پروژه ای، درخواست کمک فوری مي شود و به راحتی از جای خود بلند شده و به همين راحتی تصميم مي‌گیرید که جلسه کاری را رها کرده و به پروژه خود برسید. آیا برای این تصميم مهم که مي تواند عواقب زیادی برای جایگاه شغلی شما داشته باشد زمان اختصاص داده اید؟
پیشنهاد ما به شما در اولین قدم برای هر نوع تصميم گیری، اختصاص زمان برای فکر کردن در آن رابطه است. حتی زماني که دوستی به صرف شام از شما دعوت مي‌کند. به راحتی در شرایط سخت در اولین قدم سعی کنيد زماني برای فکر کردن به موضوع خریداری کنيد و با در نظر گرفتن تمامي عواقب اقدام به تصميم گیری کنيد. شک نکنيد که رعایت این مورد، قدمي بزرگ در راستای گرفتن یک تصميم درست است.
مطالب بیشتر:
