انواع روماتیسم، تشخیص و علائم روماتیسم

روماتولوژی و بیماریهای روماتیسمی چیست؟

امروزه بیماری های زیادی گریبانگیر همه ما شده است که بیشترشان بدون نیاز به داروی خاصی و فقط با رعایت برخی نکات قابل درمان هستند. ولی برخی بیماری ها هستند که مدت زیادی یا شاید تا آخر عمر با بیمار هستند که ممکن است زجر آور و دردناک نیز باشند.

یکی از بیماری هایی که بسیار دردناک و زجر آور است، می تواند روماتیسم باشد. همیشه پیشگیری بهتر از درمان است. شاید این حرف تکراری باشد ولی هزار بار دیگر هم که بگوییم کافی نیست. زیرا برخی بیماری ها هستند که قابل درمان نیستند و فقط با پیشگیری می توان جلوی آن را گرفت.

در این مقاله هم ما می خواهیم در مورد روماتیسم صحبت کنیم و در ادامه آن شما با انواع روماتیسم، علائم روماتیسم و نحوه تشخیص آن آشنا خواهید شد. پس اگر می خواهید به اطلاعات پزشکی خود بیفزایید در ادامه با سایت ژاویز همراه باشید.

به بیماری هایی که مفاصل و بافت های همبند را درگیر می کند، روماتیسم گفته می شود. همین طور به علم مطالعه و درمان این گروه از بیماری ها، روماتولوژی می گویند. روماتیسم یا رماتیسم اسمی است که اکثرا توسط مردم برای درد اندام های حرکتی به کار برده می شود که پزشکان و متخصصان این بیماری سعی می کنند به جای استفاده از اسم روماتیسم نام بیماری ای را که سبب درد شده را ذکر کنند.

بیش از دویست بیماری روماتولوژیکی وجود دارد که همگی زیر شاخه ای از روماتیسم محسوب می شوند. شایع ترین آنها بیماری های آنکیلوزینگ اسپوندیلایتیس یا AS، لوپوس، آرتریت روماتوئید، اسکلرودرمی، درماتومیوزیت، پلی میوزیت و … می باشد.

بیماریهای روماتیسمی روی تاندونهای مفاصل، رباط ها، استخوان ها و عضلات شما تأثیر می گذارد. در بین آنها انواع مختلفی از آرتروز وجود دارد، اصطلاحی که برای شرایطی استفاده می شود که بر روی مفاصل شما تأثیر می گذارد.

بعضی اوقات نیز بیماری های اسکلتی عضلانی نامیده می شوند. علائم شایع آن عبارتند از:

• درد مفاصل
• از دست دادن حرکت در مفصل یا مفاصل
• التهاب، تورم، قرمزی و گرمی در ناحیه مفصل یا قسمت آسیب دیده

همانطور که گفته شد، رشته پزشکی که این نوع شرایط را مطالعه می کند، روماتولوژی نامیده می شود. اگر پزشک عمومی شما فکر می کند که شما یک بیماری روماتیسمی دارید، احتمالاً شما را به یک روماتولوژیست می فرستد؛ پزشک متخصصی که برای درمان روماتیسم آموزش دیده است.

روماتولوژیست، شما را برای تشخیص وضعیت، معاینه خواهد کرد. سپس برای شما یک برنامه درمانی تنظیم خواهد کرد. که احتمالاً شامل داروها، ورزش منظم، یک رژیم غذایی سالم، مدیریت استرس و استراحت خواهد بود.

 

روماتیسم چگونه بوجود می آید؟

روماتیسم چیست

بیشتر این شرایط زمانی اتفاق می افتد که سیستم ایمنی بدن شما دچار مشکل است و به بافت های خود حمله می کند. پزشکان مطمئن نیستند که چه چیزی باعث این امر می شود. بعضی اوقات در ژنهای شماست. بعضی اوقات نتیجه چیزی در جهان اطراف شماست، مانند دود سیگار، آلودگی یا چیزهایی که باعث عفونت می شود. جنسیت همچنین نقش دارد و به نظر می رسد بیماری های روماتیسمی بیشتر از مردان بر روی زنان تأثیر می گذارد.

 

انواع بیماری های روماتیسمی

علائم روماتیسم

استئوآرتریت (OA)

برخلاف بیشتر بیماری های روماتیسمی، استئوآرتریت به مشکلات سیستم ایمنی بدن شما ارتباط ندارد. این بیماری ناشی از آسیب به غضروف، مواد کوسنی در انتهای استخوانهای شما است. همچنین این بیماری باعث سائیدگی، فرسودگی و در اکثریت موارد می تواند بطور کلی غضروف را از بین ببرد و استخوان بر روی استخوان قرار می گیرد. این بیماری معمولاً روی زانوها، باسن، کمر، گردن، انگشتان و پاها تأثیر می گذارد.

 

علائم استئوآرتریت (OA)

• درد عمیق و رنج آور
• ورم مفصل
• احساس گرم بودن مفصل موقع دست زدن به آن

همچنین ضعف عضلات می تواند مفاصل را ناپایدار کند. بسته به اینکه چه قسمت هایی از بدن را تحت تأثیر قرار دهد ، OA می تواند راه رفتن ، گرفتن اجسام ، پوشیدن ، شانه کردن موها یا نشستن را دشوار کند.

 

تشخیص استئوآرتریت (OA)

پزشک در مورد تاریخچه و علائم پزشکی شما سؤال خواهد کرد و از شما امتحان بدنی خواهد گرفت. همچنین ممکن است شما نیاز به آزمایش خون داشته باشید یا اینکه پزشکتان نمونه ای از مایع را از مفصل مبتلا گرفته شود.

معمولاً تا زمانی که فرد مبتلا به استئوآرتریت (OA) به دنبال معالجه درمانی است، تغییراتی در پرتوی ایکس مفصل مشاهده می شود. پرتونگاری ایکس ممکن است باریک بودن فضای مفصل یا وجود چرخش استخوان را نشان دهد. در بعضی موارد، پزشک شما ممکن است از MRI درخواست کند تا تصویری از قسمت داخلی مفصل شما ارائه دهد.

 

آرتریت روماتوئید (RA)

انواع روماتیسم

آرتریت روماتوئید (RA) هنگامی اتفاق می افتد که سیستم ایمنی بدن به بافت های خود حمله کرده و باعث درد مفاصل، تورم و سفتی می شود. این بخشی از پیری طبیعی نیست.

 

علائم آرتریت روماتوئید (RA)

• درد و تورم در مفاصل متعدد (معمولاً مفاصل یکسان در هر دو طرف بدن مانند مچ دست یا هر دو مچ پا)
• مشکل در ارگانهای دیگر مانند چشم و ریه
• سفتی مفصل بخصوص در صبح
• خستگی

 

تشخیص آرتریت روماتوئید (RA)

شما یک معاینه انجام می دهید و در مورد تاریخچه سلامتی خود به پزشک خود بگویید. پزشک ممکن است از اشعه ایکس و نمونه های مایع مفصل شما استفاده کند. او آزمایش خون را انجام می دهد که به دنبال علائم مختلف التهاب است. این شامل:

• آنتی بادی ضد هسته ای (ANA)
• ضد پپتید حلقوی سیترولینه (ضد CCP)
• شمارش کامل خون
• پروتئین واکنش سی (CRP)
• میزان رسوب گلبول های قرمز (ESR)
• فاکتور روماتوئید (RF)

 

لوپوس

روماتیسم زانو

لوپوس (که به آن SLE یا لوپوس اریتماتوز سیستمیک نیز گفته می شود) یک بیماری خود ایمنی است که می تواند بسیاری از اندام های بدن شما را تحت تأثیر قرار دهد.

 

علائم لوپوس

• درد مفاصل
• خستگی
• سختی مفصل
• بثورات، از جمله بثورات “پروانه ای” در گونه ها
• حساسیت به خورشید
• ریزش مو
• آبی یا سفید شدن انگشتان هنگام مواجهه با سرما (به نام پدیده رینود)
• مشکل در ارگانهای دیگر مانند کلیه ها
• اختلالات خونی مانند کم خونی و کمبود گلبولهای سفید یا پلاکت ها
• درد قفسه سینه به دلیل التهاب آستر قلب یا ریه ها
• تشنج یا سکته مغزی

 

تشخیص لوپوس

پزشک در مورد تاریخچه پزشکی شما سؤال خواهد کرد. یک معاینه فیزیکی انجام می دهد و نمونه خون و ادرار شما را مورد آزمایش قرار خواهد داد. آزمایش خون برای لوپوس شامل موارد زیر است:

• تست آنتی بادی ضد هسته ای (ANA). اکثر مبتلایان به لوپوس آزمایش خون مثبت ANA دارند.
• آنتی بادی ضد DNA دو رشته ای (Anti-dsDNA)
• آنتی بادی ضد اسمیت (Anti-Sm)

اسپوندیلیت آنکیلوزان یا روماتیسم ستون فقرات

روماتیسم ستون فقرات

اسپوندیلیت آنکیلوزان معمولاً به تدریج با کمردرد شروع می شود و معمولاً مفاصلی را درگیر می كند كه ستون فقرات را به لگن متصل می کند که معروف به مفاصل ساكولیلیك است. همچنین اسپوندیلیت آنکیلوزان در آقایان جوان به ویژه از سن نوجوانی تا 30 سالگی بیشتر دیده می شود.

 

علائم اسپوندیلیت آنکیلوزان

• درد تدریجی در قسمت تحتانی کمر و باسن
• کمردرد که بدتر می شود و به سمت ستون فقرات می رود
• درد بین تیغه های شانه و گردن احساس می شود
• درد و سفتی در ناحیه پشت، به خصوص هنگام استراحت و هنگام بلند شدن
• درد و سفتی که بعد از فعالیت بهتر می شود
• درد در ناحیه پشت و وسط پشت و گردن (بعد از 5-10 سال)
• اگر شرایط بدتر شود، ستون فقرات ممکن است سفت تر شود و خم شدن برای فعالیتهای روزمره سخت باشد.

 

تشخیص اسپوندیلیت آنکیلوزان

تشخیص این بیماری بیشتر با توجه به علائم آن است. چون مهمترین علامت اسپوندیلیت آنکیلوزان، کمردرد است و کمردرد مشکل شایعی است. بسیاری از بیماران مبتلا به اسپوندیلیت انکیلوزان تا ماه ها به تصور داشتن یک کمردرد معمولی درمان می شوند. بتدریج با پیشرفت بیماری و بروز علائم دیگر آن و تغییرات رادیولوژیک در ستون مهره و مفصل ساکروایلیاک تشخیص آن واضح تر میشود.

تشخیص اسپوندیلیت انکیلوزان بیشتر با دیده تغییراتی است که در رادیوگرافی ستون مهره این بیماران مشاهده میشود. پزشک معالج برای تشخیص این بیماری از آزمایشات خونی مانند ESR و بررسی HLA-B27 هم استفاده میکند.

 

سندرم شوگرن Sjogren

درمان قطعی شوگرن

سندرم شوگرن باعث خشک شدن قسمت هایی از بدن شما مانند چشم یا دهان می شود. هنوز علت سندرم شوگرن ناشناخته است، اما هنگامی اتفاق می افتد که سیستم ایمنی بدن شما به آن قسمت از بدن حمله می کند. سندرم شوگرن در زنان بیشتر از مردان شایع است.

 

علائم سندرم شوگرن

• خشکی چشم (غدد موجود در چشمان شما به اندازه کافی اشک نمی ریزد)
• سوزش چشم
• خشکی دهان (غدد موجود در دهان شما بزاق کافی تولید نمی کند)
• پوسیدگی دندان، بیماری لثه یا برفک
• غدد متورم در طرفین صورت شما
• درد و سختی مفاصل (به ندرت)
• بیماری های اندام داخلی (به ندرت)

 

تشخیص سندرم شوگرن

پزشک معاینه فیزیکی را انجام می دهد و در مورد تاریخچه پزشکی شما سؤال می کند. ممکن است آزمایش های دیگری نیز انجام دهید. برای تأیید تشخیص، پزشک ممکن است بافت برداری یا بیوپسی انجام دهد.

 

آرتریت پسوریاتیک

علائم روماتیسم پا

آرتریت پسوریاتیک نوعی آرتروز خود ایمنی است که گاه با علائم پوستی پسوریازیس در ارتباط است. آرتریت پسوریاتیک می‌تواند افراد را در هر سنی مبتلا کند. افرادی که پسوریازیس دارند مانند دیگران احتمال دارد دچار انواع دیگر آرتریت شوند مانند اوستئوآرتریت یا آرتریت روماتوئید. این بیماری‌ها ربطی به پسوریازیس ندارند.

 

علائم آرتریت پسوریاتیک

• مفاصل متورم دردناک
• سفتی مفاصل و یا از دست دادن دامنه حرکت
• متورم شدن انگشتان
• تاندون یا درد رباط
• راش
• تغییر در ناخن های دست و پا
• خستگی
• ملتهب شدن چشم ها

همچنین بیشتر افراد ممکن است قبل از بروز علائم مفاصل، علائم پوستی داشته باشند و گاهی اوقات ابتدا روی مفاصل تأثیر می گذارد. بعضی از افراد نیز هرگز علائم پوستی ندارند.

 

تشخیص آرتریت پسوریاتیک

تشخیص بیماری بسیار سخت است. این می تواند به RA، نقرس و حتی پوکی استخوان شباهت داشته باشد. ژنها در این بیماری نقش اساسی دارند، بنابراین پزشک در مورد تاریخچه پزشکی شما و بستگان شما سؤال خواهد کرد. او به مفاصل شما نگاه می کند تا ببیند که آیا تورم و التهاب دارند و ممکن است مایع را از یک فرد بیرون بکشد تا مطمئن شود که نقرس یا آرتریت عفونی علت مشکلات شما نیست.

پزشک، همچنین پوست شما را برای علائم پسوریازیس بررسی می کند. آزمایشات تصویربرداری می تواند نشان دهد که آسیب مفاصل دارید یا خیر. آزمایش خون برای آرتریت پسوریاتیک که به دنبال علائم التهاب است شامل موارد زیر است:

• پروتئین واکنشی C
• سرعت رسوب گلبول قرمز
• فاکتور روماتوئید – نتیجه آزمایش افراد مبتلا به آرتریت پسوریاتیک تقریباً همیشه منفی است.

نقرس

روماتیسم پوستی

بیماری نقرس نوعی آرتروز است که معمولا در یک مفصل موجب تورم و درد ناگهانی می‌شود. آرتروز نقرسی به علت تجمع اسید اوریک در یک مفصل ایجاد می‌شود. در مواردی که بیماری شدت بیشتری دارد، ممکن است بیش از یک مفصل دچار درد و تورم شوند.

 

علائم نقرس

علائم نقرس تقریباً همیشه به سرعت بروز می کنند.

• درد ناگهانی در یک مفصل
• تورم مفصلی
• داغ شدن مفصل درگیر
• قرمزی مفصل

 

تشخیص نقرس

مطمئن‌ترین روش برای تشخیص نقرس خارج‌ کردن کریستال‌های اسید اوریک از مفصل متورم‌شده و اندازه‌گیری دقیق آن است. پزشکان متخصص مانند روماتولوژیست‌ها و ارتوپدها می‌توانند این کار را به‌دقت انجام دهند. مایع خارج‌شده از مفصل باید زیر میکروسکوپ به‌دقت آزمایش شود.

این روش بسیار مهم و کاربردی است، زیرا سایر روش‌های پیشنهادی برای تشخیص این بیماری ممکن است با علائم برخی از بیماری‌ها مانند آرتروز pseudogout (نوعی از آرتروز ناشی از رسوب بلورهای پری فسفات کلسیم است) و یا برخی عفونت‌ها مشابه باشند و سبب سردرگمی پزشکان در تشخیص دقیق بیماری شود.

 

اسکلرودرمی

انواع روماتیسم

اسکلرودرمی بیماری ای است که با سفتی پوست احشا مشخص می شود و به دو شکل دیده می شود: سیستمیک اسکلرودرمی (Scleroderma Systemic)؛ که یک بیماری سیستمیک و در برگیرنده ی تمام بدن است و لوکال اسکلرودرمی (local scleroderma) که به شکل موضعی تظاهر می یابد.

 

علائم اسکلرودرمی

علائم اسکلرودرمی به نوع شما بستگی دارد. آنها می توانند شامل موارد زیر باشند:

• توده های کلسیم در زیر پوست شما وجود دارد
• مشکل هضم
• خشکی دهان، چشم ها، پوست یا واژن
• مشکلات قلبی، کلیوی یا ریه
• مفاصل سفت، متورم، گرم یا لطیف
• عضلات ضعیف
• پوست ضخیم روی انگشتان شما
• پدیده رینود
• Telangiectasia، رگهای خونی رقیق شده کوچکی که می توانید از طریق پوست خود مشاهده کنید

 

تشخیص اسکلرودرمی

پزشک در مورد تاریخچه پزشکی و علائم فعلی شما سؤال خواهد کرد. او احتمالاً آزمایش خون را برای جستجوی آنتی بادی ها (پروتئین ها) مرتبط با اسکلرودرمی انجام می دهد. این شامل:

• آنتی بادی ضد هسته ای (ANA)
• آنتی بادی سانترومر (ACA) / الگوی سانترومر
• آنتی بادی Scl-70

آرتروز عفونی

درمان آرتروز دست

آرتروز عفونی ناشی از عفونت در مفصل است. یک باکتری، ویروس یا قارچ می تواند وارد مفصل شده و باعث تحریک التهاب شود. به عنوان مثال موجودات زنده ای که می توانند مفصل را عفونی کنند سالمونلا و شیگللا، کلامیدیا و سوزاک و هپاتیت C هستند. در بسیاری موارد درمان با داروهای آنتی بیوتیک می تواند مفصل را از عفونت تمیز کند اما گاهی آرتروز مزمن می شود.

 

علائم آرتروز عفونی

• تورم و درد شدید مفصل
• معمولاً فقط یک مفصل مبتلا می شود
• به احتمال زیاد در زانو وجود دارد، اما می تواند بر روی باسن، مچ پا و مچ شما نیز تأثیر بگذارد

 

تشخیص آرتروز عفونی

پزشک معاینه کامل جسمی را انجام داده و در مورد تاریخچه پزشکی شما سؤال خواهد کرد. او ممکن است یک نمونه از مایع را از مفصل گرفته تا بفهمد چه چیزی باعث عفونت می شود. او همچنین ممکن است مفاصل را اشعه ایکس کند یا آزمایش های تصویربرداری دیگری مانند MRI یا سونوگرافی انجام دهد.

 

آرتریت ایدیوپاتیک نوجوانان

شایع ترین شکل آرتروز در کودکان است. سیستم ایمنی کودک به اشتباه به بافتهای خود حمله می کند و باعث التهاب در مفاصل و سایر ارگان ها و سیستم ها می شود.

 

علائم آرتریت ایدیوپاتیک نوجوانان

شایع ترین علائم مفاصل عبارتند از:

• درد مفاصل
• مفاصل متورم
• تب
• راش

 

تشخیص آرتریت ایدیوپاتیک نوجوانان

پزشک در مورد تاریخچه فرزند شما سؤال می کند تا بفهمد چه مدت علائم را داشته است. سپس مفاصل او را از نظر تورم، قرمزی و دامنه حرکات بررسی می کند. او احتمالاً آزمایش خون انجام می دهد که به دنبال علائم مختلف التهاب است. این شامل:

• پپتیدهای سیترولینه ضد حلقوی (ضد CCP)
• آنتی بادی ضد هسته ای (ANA)
• شمارش کامل خون
• میزان رسوب گلبول های قرمز (ESR)
• HLA-B27
• فاکتور روماتوئید (RF)

 

پلی میالژی روماتیسمی

روماتیسم مفصلی

یک بیماری التهابی که بیشتر در افراد مسن دیده می شود. پلی میالژی روماتیسمی بر روی پوشش مفاصل و یا اطراف آن ها (پریآرتریت) و در موارد نادر، بر روی شریان ها تاثیر می گذارد.

وقتی پلی میالژی رماتیسم (PMR) رخ می دهد، سیستم ایمنی بدن به بافت های همجواری خود حمله می کند و باعث می شود بافت مفاصل آسیب دیده و گاهی اوقات شریان ها نیز ملتهب شوند. این بیماری می تواند تا 5 سال طول بکشد. اما معمولا دوره عود آن کمتر است و به دوز کم تا متوسط داروی پردنیزولون (استروئید) پاسخ می دهد.

 

علائم پلی میالژی روماتیسمی

• سفتی که در صبح و بعد از نشستن یا دراز کشیدن، بدتر می شود
• تب
• کم اشتهایی
• کاهش وزن
• احساس درد و سفتی در باسن، گردن، ران و بازو

 

تشخیص پلی میالژی روماتیسمی

تشخیص این بیماری آسان نیست. پزشک در مورد تاریخچه پزشکی سؤال می کند و اقدام به پیگیری می کند. سپس او آزمایش خون را برای جستجوی علائم مختلف التهاب انجام می دهد. هدف، رد سایر شرایط خود ایمنی مانند لوپوس و آرتریت روماتوئید است. آزمایشات شامل:

• پپتیدهای سیترولینه ضد حلقوی (ضد CCP)
• آنتی بادی ضد هسته ای (ANA)
• شمارش کامل خون
• پروتئین واکنشی C
• میزان رسوب گلبول های قرمز (ESR)
• فاکتور روماتوئید (RF)

آرتریت واکنشی

روماتیسم زانو

آرتریت واکنشی درد و تورم مفاصل است که با عفونت در بخش دیگری از بدن که اغلب روده، اندام های تناسلی و یا دستگاه ادراری می باشد، ایجاد می شود. این نوع از آرتریت معمولا زانو و مفاصل مچ پا و پا را هدف قرار می دهد. التهاب ناشی از این بیماری نیز می تواند چشم، پوست و مجرای ادرار را تحت تاثیر قرار دهد.

 

علائم آرتریت واکنشی

علائم و نشانه های این نوع آرتریت به طور کلی یک تا چهار هفته بعد از مواجهه با عفونت، تحریک شده و شروع می شوند. این نشانه ها عبارتند از:

• درد و سفتی: درد مفاصل در ارتباط با آرتریت واکنشی، اغلب در زانو و مچ پا رخ می دهد. همچنین ممکن است درد در پاشنه، کمر یا باسن نیز وجود داشته باشد.
• التهاب چشم: بسیاری از افرادی که دچار ورم مفاصل به این علت می شوند، التهاب چشم (ملتحمه) نیز دارند.
• مشکلات ادراری: افزایش تعداد دفعات مورد نیاز برای ادرار کردن و ناراحتی هنگام ادرار کردن، با التهاب غده پروستات یا دهانه رحم ایجاد می شود.
• التهاب بافت نرم اطراف استخوان (enthesitis): این عارضه شامل عضلات، تاندون ها و رباط ها می شود.
• تورم انگشتان پا: در برخی موارد، انگشتان پا یا انگشتان دست آنقدر باد می کنند که شبیه سوسیس می شوند.
• مشکلات پوستی: آرتریت واکنشی می تواند پوست را از راه های مختلفی، مانند ایجاد بثورات کف دست و کف پا و زخم های دهان تحت تاثیر قرار دهد.
• کمر درد: این درد در شب و یا در صبح بدتر می شود.

 

تشخیص آرتریت واکنشی

در معاینه فیزیکی، که در آن پزشک به احتمال زیاد، مفاصل را برای دیدن علائم و نشانه های التهاب، مثل تورم، گرمی و حساسیت به لمس و محدود شدن حرکت ستون فقرات و مفاصل آسیب دیده بررسی می کند، بیماری تشخیص داده می شود. پزشک حتی ممکن است چشم را برای ایجاد التهاب و پوست را برای بررسی بثورات چک کند.

همچنین پزشک ممکن است برای بررسی بیشتر آزمایش خون، آزمون مایع مفصلی و تست های تصویربرداری انجام دهد.

 

سخن پایانی:

خب دوستان عزیز شما با روماتیسم، انواع روماتیسم، علائم روماتیسم و نحوه تشخیص این بیماری آشنا شدید. شما با داشتن اطلاعات کافی بیماری مورد نظرتان می توانید قبل از اینکه به سراغ تان بیاید از بروز آن جلوگیری کنید. ما و دوستانمان هم سعی بر این داریم تا شما را با این بیماری ها آشنا کنیم و امیدواریم که مورد رضایت شما عزیزان گرامی قرار گرفته باشد.

سپاسگزاریم که سایت ژاویز را برای افزایش اطلاعات خود انتخاب کرده اید.

 

مطالب بشتر:

تشخیص زگیل تناسلی، درمان قطعی زگیل تناسلی

درمان سریع سرماخوردگی و گلودرد