بیوپسی کبد چیست و چگونه انجام می شود؟

بیوپسی کبد چیست و چگونه انجام می شود؟
بیوپسی کبد (نمونه برداری از کبد) چیست؟

بیوپسی کبد را می توان از دقیق ترین روش های تخمین آسیب موجود در کبد دانست. بیوپسی کبد، یک روش پزشکی است که در آن مقدار کمی از بافت کبد به صورت جراحی برای تشخیص وجود سلول های غیر طبیعی در کبد، مانند سلول های سرطانی، یا برای ارزیابی فرایندهای بیماری مانند سیروز انجام می شود.

همچنین این روش در مشخص کردن میزان التهاب کبد و فیبروز کاربرد زیادی دارد. بیوپسی کبد، دقیق ترین روش برای درجه بندی بیماری های کبدی محسوب می شود. اگر آزمایش خون یا تصویربرداری نشان دهد که مشکلی در کبد شما وجود دارد، پزشک ممکن است این آزمایش را انجام دهد.

 

چرا بیوپسی کبد انجام می شود؟

بیوپسی کبد چیست و چگونه انجام می شود؟

دلیل انجام بیوپسی کبد

کبد یک عضو حیاتی است. کبد، پروتئین ها و آنزیم هایی را که مسئول فرآیندهای اساسی متابولیک هستند را تولید می کند. همچنین آلودگی ها را از خون خارج می کند، به مبارزه با عفونت کمک می کند و ویتامین ها و مواد مغذی ضروری را ذخیره می کند. بنابراین مشکلات مربوط به کبد شما می تواند شما را بسیار بیمار کند یا حتی منجر به مرگ شود.

پزشک برای تعیین اینکه آیا بخشی از کبد شما، آلوده، ملتهب یا سرطانی است یا خیر، ممکن است بیوپسی را انجام دهد. علائمی که باعث می شود پزشک، بیوبپسی را انجام دهد، شامل موارد زیر است:

  • زردی غیر عادی پوست
  • ناهنجاری کبدی در سونوگرافی، سی تی اسکن یا اسکن هسته ای یافت شود
  • بزرگ شدن غیر عادی کبد
  • مشکلات دستگاه گوارش
  • درد مداوم در سمت راست و بالای شکم

از بیوپسی کبد نیز می توان برای تخمین میزان آسیب کبد، درجه و مرحله هپاتیت B و C و تعیین بهترین درمان برای آسیب یا بیماری استفاده کرد.

نکته: در حالی که آزمایشات تصویربرداری مانند سی تی اسکن و اشعه X می توانند به شناسایی بیماری کمک کنند، اما آنها نمی توانند بین سلولهای سرطانی و غیر سرطانی تفاوت قائل شوند. برای این کار، شما نیاز به بیوپسی دارید.

اگرچه بیوپسی ها به طور معمول برای تشخیص سرطان انجام می شود، اما به این معنی نیست که اگر پزشک دستور انجام این آزمایش را دهد، شما حتما سرطان دارید. زیرا بیوپسی همچنین به پزشکان اجازه می دهد تا ببینند که آیا بیماری غیر از سرطان باعث ایجاد علائم شما شده است یا خیر.

از بیوپسی کبد می توان برای تشخیص یا نظارت بر تعدادی از اختلالات کبدی نیز استفاده کرد. برخی از شرایطی که بر کبد تأثیر می گذارد و ممکن است بیوپسی لازم داشته باشد شامل موارد زیر است:

  • بیماری کبد الکلی
  • هپاتیت خود ایمنی
  • هپاتیت مزمن (B یا C)
  • هموکروماتوز (آهن بیش از حد در خون)
  • بیماری کبد چرب غیر الکلی (FLD)
  • سیروز صفراوی اولیه (که منجر به زخم شدن در کبد می شود)
  • کلانژیت اسکلروزان اولیه (که بر مجاری صفراوی کبد تأثیر می گذارد)
  • بیماری ویلسون (یک بیماری کبدی ارثی، ناشی از مس بیش از حد در بدن)

 

خطرات بیوپسی کبد

بیوپسی کبد چیست و چگونه انجام می شود؟

آیا بیوپسی کبد خطر دارد؟

در بیشتر موارد، بیوپسی کبد عوارضی ندارد. اما به ندرت ممکن است خونریزی داخلی رخ دهد، و همچنین نشت صفرا از کبد یا کیسه صفرا ایجاد شود. اگر سوزن بیوپسی سوراخی در دیواره قفسه سینه ایجاد کند باعث ایجاد پنوموتوراکس می شود.

 

شرایط لازم برای انجام بیوپسی کبد

بیوپسی ها به آمادگی زیادی از طرف بیمار احتیاج ندارند. اما با توجه به شرایط شما، پزشک ممکن است از شما بخواهد:

  • تحت معاینه جسمی قرار بگیرید.
  • مشاهده تاریخچه پزشکی کامل
  • انجام آزمایش خون
  • تا هشت ساعت قبل از عمل چیزی نخورید
  • مصرف داروهای موثر بر خونریزی، از جمله تسکین دهنده درد، ضد انعقاد و برخی مکمل های خاص را متوقف کنید

حتما بخوانید: انواع سرطان و علائم آن

 

چگونه بیوپسی کبد انجام می شود؟

بیوپسی کبد چیست و چگونه انجام می شود؟

بیوپسی کبد از طریق گردن

سه نوع اساسی بیوپسی کبد وجود دارد که شامل موارد زیر است.

از طریق پوست: یک سوزن توخالی ویژه از طریق پوست به داخل کبد وارد می شود. به علت بی حسی موضعی، شما نباید هیچ دردی احساس کنید. با این حال، شما ممکن است هنگامی که پزشک سوزن را فشار می دهد مقداری درد احساس کنید.

به علت آن که با تنفس، قفسه سینه و شکم حرکت می کنند و باعث جابه جایی کبد می شوند، شما باید زمانی که سوزن وارد و خارج می شود نفس خود را برای مدت 5 تا 10 ثانیه نگه دارید (در برخی موارد شاید زمان بیشتری نیاز باشد). هنگامی که سوزن بیرون می آید یک نمونه کوچک از بافت کبد با آن بیرون آورده می شود.

پزشکی که نمونه برداری از کبد را انجام می دهد ممکن است برای افزایش دقت نمونه برداری از سونوگرافی همزمان استفاده کند. با این کار، سوزن بیوپسی دقیقا در جای مناسب قرار داده می شود. اسکن سونوگرافی بدون درد است.

از طريق وريد ژوگولر: این روش شامل ایجاد برش کوچک در گردن است. در این روش لوله بسیار نازکی از طريق ورید ژوگولر (ورید گردنی) به سمت ورید فوق کبدی و سپس خود کبد رسیده و سپس سوزنی از داخل لوله فوق به کبد وارد شده و نمونه برداری کبد صورت می گیرد.

این روش در بیماران مبتلا به اختلالات انعقادی، مایع فراوان در شکم و یا در بیماران چاق مورد استفاده قرار می گیرد. نمونه بدست آمده از این روش، بسیار کوچک است و ارزیابی نمونه کبدی را مشکل می کند.

لاپاروسکوپی: در این روش لوله ای از طریق پوست وارد شکم می شود که مجهز به دوربین است. سوزن نمونه برداری از طریق لوله، زیر دید مستقیم به سمت کبد رفته و نمونه برداری کبد انجام می شود. این روش، روش تهاجمی تری نسبت به روش های قبلی بوده و در مواردی که عمل جراحی با لاپاروسکوپ در حوالی کبد انجام می شود، می توان به بررسی کبد و نمونه برداری از آن پرداخت.

نوع بیهوشی که پزشک به شما می دهد بستگی به نوع بیوپسی کبد آنها دارد. در بیوپسی های پوستی و ورید ژوگولر از بی حسی موضعی استفاده می کنند. به این معنی که فقط ناحیه آسیب دیده بی حس می شود. اما بیوپسی های لاپاروسکوپی نیاز به بیهوشی عمومی دارند، بنابراین در طی عمل می توانید در خواب عمیق و بدون درد قرار بگیرید.

 

هشدار درباره بیوپسی کبد

بیوپسی کبد چیست و چگونه انجام می شود؟

بیوپسی کبد چیست؟

اگر این علائم طی 72 ساعت پس از بیوپسی رخ داد، با پزشک خود تماس بگیرید یا به نزدیکترین درمانگاه بروید:

  • تب
  • سرگیجه
  • لرز
  • تنفس دشوار
  • درد در قفسه سینه
  • تورم یا نفخ شکم
  • افزایش درد شکم
  • حساسیت یا درد شدید یا قرمزی در محل بیوپسی یا در قفسه سینه یا شکم

 

سخن پایانی

پس از نمونه برداری از بافت، برای آزمایش به آزمایشگاه فرستاده می شود و ممکن است تا چند هفته طول بکشد. هنگامی که نتایج به دست آمد، پزشک با شما تماس می گیرد و یا از شما درخواست می کند که برای پیگیری نتایج، به او مراجعه کنید. پس از تشخیص، پزشک در مورد برنامه های پیشنهادی درمانی یا مراحل بعدی با شما صحبت خواهد کرد.

منابع: webmd.com / healthline.com

4.8/5 - (6 امتیاز)