ژاویز
بواسیر چیست؟
بواسیر رگهای متورم واقع در اطراف مقعد یا رکتوم تحتانی است. حدود 50 درصد از بزرگسالان تا سن 50 سالگی علائم بواسیر را تجربه می کنند. بواسیر می تواند داخلی یا خارجی باشد. بواسیر داخلی در داخل مقعد یا روده بزرگ و بواسیر خارجی در خارج از مقعد ایجاد می شود.
بواسیر خارجی شایع ترین و مشکل آفرین ترین نوع بواسیر است. بواسیر باعث درد، خارش شدید و مشکل در نشستن می شود. بواسیر دلایل زیادی دارد، ولی اغلب علت آن ناشناخته است. با این حال خوشبختانه، قابل درمان هستند.
در این مطلب ما می خواهیم شما را با علائم و نشانه های بواسیر آشنا کنیم. همچنین در ادامه نیز با علل بروز بواسیر، پیشگیری از بواسیر، درمان خانگی، درمان پزشکی و نحوه تشخیص آن آشنا خواهید شد. پس در ادامه با ما همراه باشید.
علائم بواسیر چیست؟
مهم ترین علائم و نشانه های بواسیر
علائم بواسیر معمولاً به نوع بواسیر بستگی دارد.
بواسیر خارجی
بواسیر خارجی معمولا زیر پوست اطراف مقعد شما هستند که علائم آن ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- خارش یا تحریک در ناحیه مقعد
- درد یا ناراحتی
- تورم در اطراف مقعد
- خونریزی
بواسیر داخلی
بواسیر داخلی در داخل رکتوم قرار دارد و معمولاً نمی توان آن را دید یا اینکه احساس کرد. مهم ترین علائم بواسیر داخلی، خونریزی با بیرون زدن توده و زایده از ناحیه مقعد است.
اما رایج ترین علائم بواسیر داخلی دیدن رگه های خونی به رنگ قرمز روشن ، روی مدفوع و دستمال توالت و یا چکیده شدن خون بروی کاسه توالت بعد از دفع مدفوع است.
سایر نشانه های بواسیر داخلی شامل موارد زیر است:
- خونریزی بدون درد هنگام دفع مدفوع و مشاهده کمی خون روی دستمال توالت
- توده یا برآمدگی دردناک و حساس در نزدیکی مقعد
- خارش یا سوزش در ناحیه مقعد
- درد و ناراحتی
- تورم اطراف مقعد
بواسیر ترومبوزه
اگر خون در یک بواسیر خارجی قرار داشته باشد و لخته (ترومبوزه) تشکیل دهد، می تواند منجر به علائم زیر شود:
- درد شدید
- تورم
- التهاب
- توده ای در نزدیکی مقعد
حتما بخوانید: برای درمان سریع یبوست چی بخوریم؟
چه زمانی به پزشک مراجعه کنید؟
مراجعه به پزشک برای درمان بواسیر
اگر هنگام دفع مدفوع، دچار خونریزی شده اید یا بواسیر دارید که بعد از یک هفته مراقبت در منزل بهبود نمی یابد، به پزشک مراجعه کنید.
تصور نکنید که خونریزی روده به دلیل بواسیر است، خونریزی رکتوم می تواند با سایر بیماری ها از جمله سرطان روده بزرگ و سرطان مقعد نیز ایجاد شود.
اگر مقادیر زیادی خونریزی روده، سرگیجه یا ضعف دارید، به اورژانس مراجعه کنید.
حتما بخوانید: تشخیص زگیل تناسلی، درمان قطعی زگیل تناسلی
چه عواملی باعث بواسیر می شود؟
هنوز محققان مطمئن نیستند که چه عواملی باعث بواسیر می شود. اما عوامل احتمالی شامل موارد زیر است:
- فشار آوردن و زور زدن زیاد هنگام عمل دفع
- عوارض ناشی از یبوست مزمن
- نشستن طولانی مدت در توالت
- سابقه خانوادگی بواسیر
- داشتن اسهال مزمن
- چاقی
- باردار بودن
- مقاربت مقعدی
- خوردن یک رژیم غذایی کم فیبر
فشار آوردن و زور زدن زیاد هنگام عمل دفع، باعث بروز بواسیر می شود.
عوامل خطر
با افزایش سن، خطر بواسیر افزایش می یابد. این امر به این دلیل است که بافتهایی که از رگها در روده و مقعد شما پشتیبانی می کنند، می توانند تضعیف شوند و کش بیایند. این مسئله می تواند در هنگام بارداری نیز اتفاق بیفتد، زیرا وزن کودک به ناحیه مقعد فشار می آورد.
همچنین بواسیر می تواند به صورت ژنتیکی از والدین به فرزند منتقل شود. بنابراین اگر والدین شما بواسیر داشتند، به احتمال زیاد آنها را دریافت خواهید کرد.
بواسیر چگونه تشخیص داده می شود؟
معاینه بینایی مقعد شما ممکن است برای تشخیص بواسیر کافی باشد. اما برای تشخیص قطعی، پزشک شما ممکن است معاینه دیگری را انجام دهد تا هرگونه ناهنجاری درون مقعد را بررسی کند.
در طی این معاینه، پزشک یک انگشت خود را به داخل روده شما وارد می کند. اگر احساس کند چیزی غیر طبیعی است، ممکن است یک آزمایش اضافی به نام سیگموئیدوسکوپی سفارش دهند.
در سیگموئیدوسکوپی، پزشک از یک دوربین کوچک برای تشخیص بواسیر داخلی استفاده می کند. این دوربین فیبر نوری کوچک، به نام سیگموئیدوسکوپ ، درون یک لوله کوچک قرار گرفته و سپس داخل روده شما قرار می گیرد. در این آزمایش، پزشک شما نمای واضحی از داخل رکتوم شما مشاهده می کند تا بتواند بواسیر را از نزدیک بررسی کند.
درمان بواسیر
درمان بواسیر می تواند در خانه یا مطب پزشک انجام شود.
تسکین درد
برای به حداقل رساندن درد، حداقل 10 دقیقه در روز درون یک وان آب گرم دراز بکشید. برای تسکین درد بواسیر خارجی نیز می توانید درون یک تشت آب گرم بنشینید. اما اگر درد غیرقابل تحمل است، برای تسکین سوزش و خارش از یک شیاف دارویی بدون نسخه، پماد یا کرم استفاده کنید.
مکمل های فیبر
اگر یبوست دارید، می توانید از یک مکمل فیبر بدون نسخه نیز برای نرم شدن مدفوع خود استفاده کنید.
درمانهای خانگی
استفاده از پماد آنتی هموروئید برای درمان بواسیر
درمان های موضعی بدون نسخه مانند هیدروکورتیزون یا پماد آنتی هموروئید می توانند ناراحتی شما را کاهش دهند. خیساندن مقعد به مدت 10 تا 15 دقیقه در روز در حمام سیتز نیز می تواند کمک کند.
هر روز مقعد خود را با آب گرم تمیز کنید. اما از صابون استفاده نکنید، زیرا صابون می تواند بواسیر را تشدید کند. همچنین هنگام پاک کردن مدفوع، از کاغذ توالت خشک یا خشن استفاده نکنید.
استفاده از کمپرس سرد روی مقعد نیز می تواند به کاهش تورم بواسیر کمک کند. تسکین دهنده درد مانند استامینوفن، ایبوپروفن یا آسپیرین نیز می تواند درد یا ناراحتی را کاهش دهد.
روشهای پزشکی
بستن باند لاستیکی برای درمان بواسیر
اگر درمان های خانگی به بواسیر شما کمک نمی کنند، ممکن است پزشک توصیه کند که یک باند لاستیکی را ببندید. در این روش پزشک با قرار دادن یک باند لاستیکی در اطراف بواسیر، گردش خون آن را قطع می کند.
این کار باعث از دست رفتن گردش خون در بواسیر می شود که در نهایت سبب کوچک شدن آن می شود. این روش فقط باید توسط متخصص پزشکی انجام شود و هرگز این را در خانه امتحان نکنید.
اگر بستن باند لاستیکی را نمی خواهید، پزشک شما ممکن است تزریق درمانی یا اسکلروتراپی را انجام دهد. در این روش، پزشک شما مستقیماً یک ماده شیمیایی را به رگهای خونی تزریق می کند. این باعث می شود که اندازه بواسیر کاهش یابد.
حتما بخوانید: بیوپسی کبد چیست و چگونه انجام می شود؟
پیشگیری از بواسیر
بهترین راه برای جلوگیری از بواسیر، نرم نگه داشتن مدفوع است تا بتوانند به راحتی دفع شوند. همچنین برای جلوگیری از بواسیر و یا بدتر شدن آن، از زور زدن و فشار آوردن در حین دفع مدفوع خودداری کنید. همچنین سعی کنید میزان مصرف آب خود را افزایش دهید. نوشیدن آب کافی می تواند مدفوع شما نرم تر کند.
به محض احساس حرکت روده از دستشویی استفاده کنید تا از بواسیر جلوگیری شود. مرتباً ورزش کنید تا از یبوست جلوگیری کنید. همچنین از نشستن به مدت طولانی، به خصوص روی سطوح سخت مانند بتن یا کاشی، خودداری کنید.
مصرف غذاهایی که فیبر غذایی زیادی دارند نیز می تواند خطر ابتلا به بواسیر را در آینده به حداقل برساند. فیبر غذایی به ایجاد فله در روده ها کمک می کند، که مدفوع را نرم کرده و عبور آن را راحت تر می کند. منابع فیبر غذایی مناسب شامل موارد زیر است:
- گندم کامل
- برنج قهوه ای
- جو دوسر
- گلابی ها
- هویج
- گندم سیاه
- سبوس
نکته: اگر از مکمل های فیبر استفاده می کنید، حتماً روزانه حداقل هشت لیوان آب یا مایعات دیگر بنوشید. در غیر این صورت، مکمل ها می توانند باعث یبوست شوند یا اینکه بواسیر را بدتر کند.
عوارض مربوط به بواسیر چیست؟
کم خونی یکی از عوارض بواسیر است.
عوارض بواسیر نادر است، اما می تواند شامل موارد زیر باشد:
کم خونی: کم خونی به ندرت بر اثر بواسیر دیده می‌شود. اما در صورتی که خونریزی مزمن بر اثر بواسیر داشته باشید، ممکن است به کم خونی و کاهش تعداد گلبول‌های قرمز سالم و کافی، مبتلا شوید.
بواسیر خفه: این به حالتی گفته می‌شود که خون‌رسانی به بالشتک‌های بواسیر داخلی قطع شده و وضعیت دردناکی شدید به وجود می‌آورد.
لخته خون: گاهی اوقات یک لخته می‌تواند در بواسیر (هموروئید ترومبوز) تشکیل شود. این خطرناک نیست، اما می‌تواند بسیار دردناک باشد و گاهی اوقات نیاز به جراحی خواهد داشت.
سخن پایانی
با درمان مناسب، به احتمال زیاد بهبودی را تجربه خواهید کرد. پیروی از دستورات پزشک و حفظ رژیم، ورزش و جلوگیری از نشستن برای مدت طولانی، باعث کاهش علائم بواسیر می شود. همچنین می تواند بیماری شما را بهبود بخشد.
