یکی از مشکلات گوارشی کـه بـاعث ناراحتی بیشتـر افراد جامعه مي شود، نفخ شکم است. عارضه ای است کـه بیشتـر افراد در همه سنین درگیر آن هستند. نفخ شکم اگر خیلی قوی بـاشد بطوری کـه احساس درد شدید کردید نگران کننده است و بـاید دنبـال علت آن بـروید و در صورت نیاز بـه پزشک مراجعه کنید. در این مطلب ما روش های درمان سریع نفخ شکم را بـرای شما عزیزان آماده کرده ایم، بـا ما همراه بـاشید.
نفخ شکم چیست ؟
نفخ تجمع گاز در دستگاه گوارش است کـه بـا آماسیدن و بـادکردن شکم، احساسپری و فشار در شکم پس از غذاخوردن و آروغ زدن مشخص ميشود. نفخ از نشانههای سوء هاضمه است و وقتی غذا بـرای یک دورهی زمانی طولانی در معده بـاقی ميماند، فشار زیادی بـر معده و مری وارد ميکند. در نتیجه، آدمها دچار مشکل سوءهاضمه و نفخ معده ميشوند، زیرا غذاها بـرای هضم شدن بـه اسید نیاز دارند. بنابـراین، بـاد شکم هنگامي تولید ميشود کـه اسید کافی بـرای هضم غذا در معده وجود نداشته بـاشد.
خطرات نفخ شکم
10علت شایع نفخ معده :
- بلعیدن هوا (یک نوع عادت عصبی)
- یبوست
- ریفلاکس معده بـه مری (بـازگشت غذا و اسید معده از معده بـه مری)
- سندرم روده تحریک پذیر
- عدم تحمل لاکتوز و سایر عدم تحملهای غذایی
- پرخوری
- رشد بیش از حد بـاکتـریها در روده بـاریک
- افزایش وزن
- آکاربوز (داروی بیماری دیابت) و هر دارویی کـه دارای لاکتولوز و یا سوربیتول بـاشد ميتواند بـاعث نفخ شود.
- قاعدگی زنان: خانمها قبل، بعد و در طی قاعدگی ممکن است دچار نفخ شکم شوند. بـرای کاهش این نفخ ميتوان ورزش کرد و غذاهای بـا فیبـر بـالا مصرف نمود.
غذای مناسب بـرای رفع نفخ :
بـهتـرین غذا بـرای درمان نفخ شکم مصرف «نخود آب» بـا ادویه دارچین و زعفران است بـه این تـرتیب کـه مقدار دلخواه نخود را بـا آب پخته و بـه آن ادویه اضافه کرده و مصرف کنند البته نخود آب را بـا مقداری گوشت نیز ميتوان پُخت.. و صد البته نخود را از شب قبل خیس کرده و آب آن را دور بـریزید.
برای رفع باد شکم چه بخوریم
اثر شگفت انگیز زنجبیل بـرای رفع نفخ :
زنجبیل خاصیت تسکین دردهای شکمي را دارد و همينطور توانایی آرام کردن فعالیتهای رود وی وقتی از مجرای گوارش گاز خارج ميشود را دارد، بـا مقداری زنجبیل و لیمو تـازه چای درست کنید و بنوشید تـا نفخ شکم بـه سرعت کاهش یابد.
نسخه طب سنتی بـرای درمان نفخ شکم :
بـرخی راهکارهای درمان نفخ شکم، آروغ زدن و گاز معده عبـارتند از:
- مالیدن روغن سیاهدانه بـه کمر
- خوردن گرميها (خوردنیهایی بـا طبع گرم)
- خوردن عسل هر روز صبح و ناشتـا
- بلعیدن اسفند شبها یک قاشق غذاخوری همراه بـا آب
بـرای درمان بـاد روده همراه بـا مشکلات معده توصیه ميشود نصف لیوان گلاب + نصف لیوان عرق نعنا + یک قاشق مربـاخوری تخم بـارهنگ را داخل ظرفی ریخته، پس از بـه جوش آمدن اجازه دهیم ۱۰ دقیقه بجوشد، بعد از ولرم شدن بـا کمي عسل شبها قبل از خواب ميل شود. لازم بـه ذکر است طول درمان بسته بـه نوع بیماری ۴۰ الی ۱۲۰ روز طول ميکشد.
از بین بردن نفخ شکم فوری
آلرژی داشتن بـه بـرخی مواد غذایی :
اگر مواد غذایی کـه بـه آنها آلرژی دارید مصرف کنید، ممکن است معده گاز اضافی تولید کند. در ادامه فهرستی از مواد غذایی آلرژیزا را معرفی ميکنم:
- لاکتوز: لاکتوز، کربوهیدرات اصلی درون شیر است. عدم تحمل لاکتوز سبب مشکلات زیادی بـرای سیستم گوارشی ازجمله نفخ شکم ميشود.
- فروکتوز: حساسیت بـه فروکتوز نیز سبب نفخ ميشود.
- تخم مرغ: ایجاد گاز معده و نفخ کردن از نشانههای عمومي آلرژی بـه تخم مرغ است.
- گندم و گلوتن: عدهی زیادی بـه پروتئین داخل گندم یعنی گلوتن حساسیت دارند. گلوتن سبب ایجاد نفخ ميشود.
درمان نفخ شکم بعد غذا
اگر دچار نفخ شکم هستید، مصرف این مواد غذایی را کمتـر کنید :
خوراکیهایی کـه بـاعث بـاد شکم ميشوند عموما آنهایی هستند کـه پر از بعضی از انواع پلی ساکارید (polysaccharides) بخصوص الیگوساکاریدها از قبیل: اینولین ميبـاشند. مثالهایی از این غذاها شامل:
- کنگر فرنگی، بـروکلی، کلم، گل کلم، تـره فرنگی، تـربچه، شلغم
- حبوبـات همچون لوبیا، عدس و سایر انواع حبوبـات
- بـادام زمينی، جو، گندم و مخمر درون بعضی از غذاها همچون نان
- سیر، موسیر، پیاز و سیب زمينی و سیب زمينی شیرین
- لبنیات در افرادیکـه بـا لاکتوز مشکل دارند
- قندها و شیرین کنندههای مصنوعی
- نوشابـههای گازدار، ماءالشعیر و آب ميوهها
- آدامس، نوشابـه گازدار، مواد فیبـردار (مثل: کلم، کاهو، حبوبـات)، سیر، چای، ذرت، پیاز، آلو
سه نوشیدنی طبیعی بـرای درمان سریع نفخ شکم :
عسل برای نفخ شکم
نوشیدنی زنجبیل و ختمي :
مواد تشکیلدهنده: گل ختمي خشک شده، زنجبیل تـازه، عسل طبیعی
زنجبیل حاوی تـرکیبـاتی بـه نام گینجرول است کـه خاصیت ضدالتهاب دارد. مواد داخل زنجبیل بـه هضم غذا کمک زیادی ميکنند و بـاعث تجزیه ذرات غذا ميشوند. یکی از متخصصین تغذیه ميگوید: «اگر مواد غذایی داخل بدن تجزیه نشوند، شکم بـه اصطلاح تـرش ميکند». گل ختمي هم پلی فنولهایی دارد کـه سیستم گوارش را آرام و مشکل را بـرطرف ميکند.
تذکر: خانمهای بـاردار نبـاید از ختمي استفاده کنند. اگر بـاردار هستید حتما بـرای درمان مشکل نفخ بـا پزشک خود مشورت کنید.
جعفری، رازیانه و لیمو :
برای نفخ معده چه قرصی بخوریم
مواد تشکیلدهنده: جعفری، رازیانه، لیمو، عسل
تـرکیبـات جعفری بـاکتـریهای بد داخل شکم را از بین ميبـرد و بـاعث ميشود کبد مادهای بـه نام صفرا تولید کند. این ماده بـه تجزیه چربی کمک ميکند. رازیانه هم مانند انقبـاض عمل کرده و بـا آرام کردن عضلههای شکم، دلدرد را از بین ميبـرد. بـه علاوه، کوئرستین داخل لیمو هم خاصیت ضدالتهاب دارد و اثربخشی این نوشیدنی را دوچندان ميکند.
خیار نعناع :
ضد نفخ فوری
مواد تشکیلدهنده: نعناع تـازه، خیار، نمک دریا
بسیاری از مشکلات گوارشی بـه علت التهاب اتفاق ميافتند، چراکـه این قسمت از بدن انسان بـرای اینکـه بتواند عمل کند بـاید خیلی گرم شود. خیار و نعناع هر دو خاصیت خنککنندگی دارند و این گرما را خنثی ميکنند. تحقیقات نشان دادهاند نعناع بـا رفع دلدرد و التهاب سیستم گوارش، حتی ميتواند سندروم روده تحریکپذیر (نوعی اختلال در عملکرد روده کـه بـا درد مزمن در ناحیه شکم، احساس ناراحتی، نفخ و تغییر در دفع غذا همراه است) را هم درمان کند.
دستورالعمل های طبیعی بـرای از بین بـردن نفخ :
باد شکم در خواب
آب کافی بنوشید تـا گرفتـار نفخ شکم نشوید : هنگامي کـه بدن شما بـا کمبود آب مواجه مي شود، بـرای عملکرد بـهتـر سیستم هیی بدن و احساس بـهتـر شما در شکمتـان وضعیتی بـه وجود مي آید کـه نفخ و سوزش معده را حس مي کنید.
نمک زیاد بخورید، شکمتـان نفخ مي کند : هنگامي کـه نمک بیش از حد مصرف مي کنید، آب در بدنتـان و قسمت شکم تجمع پیدا مي کند و احساس نفخ در شکمتـان مي کنید.
نفخ عارضه ای شایع بـه دلیل یبوست : اگر حداقل یک بـار در روز اجابت مزاج یا دفع موادزائد از بدنتـان انجام نشود، مواد سمي و زائد در بدنتـان جمع و دچار نفخ شکم مي شوید.
نفخ ارمغان پرخوری : بـرای آنکـه کمتـر گرفتـاری پرخوری و نفخ شوید بـهتـر است غذا را بـا آرامش و آهسته بخورید.
حرکت کردن : حرکت کنید. راه رفتن ممکن است در درمان رفع کمک کننده بـاشد.
ماساژ دادن : محل دردناک را بـه آرامي ماساژ دهید.
تمرینات یوگا : انجام تمرینات ویژه یوگا ميتواند بـه بدن شما در دفع و درمان نفخ موثر بـاشد. ميتوانید بـا تمرینات زیر آغاز کنید:
- بـه پشت دراز کشیده و هر دو پای خود را کاملاً صاف بـالا ببـرید.
- زانوهای خود را خم کرده و بـازوهای خود را اطراف زانوهای خود حلقه کنید.
- زانوها خود بـه سمت سینه خود بکشید.
- همزمان، سر خود را بـه سمت زانوهای خود بکشید. ميتوانید سر خود را صاف و مستقیم نیز نگه دارید؛ اگر در این حالت احساس راحتی بیشتـری دارید.
- هر یک از تمرینات را بـه مدت ۲۰ ثانیه یا بیشتـر انجام دهید.
درمان نفخ معده در طب اسلامی
دستورالعمل های گیاهی بـرای خلاص شدن از شر نفخ شکم
این دستور العمل طبیعی پر از سبزیجات تـازه تشکیل شده است کـه ببدن شما را سم زدایی مي کند و احساس نفخ کمتـری مي کنید. این نوشیدنی ضد نفخ دارای خیار، اسفناج، کرفس، آناناس، لیمو، زردچوبـه و زنجبیل است کـه در زیر بـه خواص انها آشاره مي کنیم.
- خیار خنک کننده و مقوی معده و روده : ضد التهاب قوی است کـه بـه خنک شدن بدن بـه خصوص در فصل تـابستـان کمک مي کند.حاوی آنتی اکسیدان های متعدد مانند ویتـامين C و بتـا کاروتن است و بـه بـهبود سیستم گوارش کمک مي کند.
درمان نفخ شکم با مواد طبیعی
- اسفناج سبزی ضد سرطان : حاوی مقدار زیادی موادمعدنی ، مغذی و ویتـامين هاست و خطر مربوط بـه استـرس اکسیداتیو(استـرس اکسیداتیو در بدن انواع دژنراسیون، سرطان، دیابت، نارساییهای قلبی، آسیبهای مغزی، مشکلات عضلانی، پیری زودرس، آسیبهای چشمي و در کل ضعف سیستم ایمنی بدن را بـه دنبـال دارد) را از بین مي بـرد و حاوی طیف گستـرده ای از مواد مغذی بـا خواص ضد التهابی و ضد سرطان است.
- کرفس ضد یبوست و ارزشمند برای روده : بـرای دستگاه گوارش بسیار مفید است. منبع عالی آنتی اکسیدان ها و مواد غذایی طبیعی است، ميزان زیادی فیبـر دارد. بـه دلیل ميزان آب بـالای این سبزی بـه حرکت غذا در روده بسیار کمک مي کند و ضد یبوست است.
- پاکسازی روده بـا آناناس : بـه هضم موادغذایی و پاکسازی روده بزرگ کمک مي کند. حاوی بـرملین، یک آنزیم گوارشی است کـه انعقاد خون را متعادل مي کند و موجب کاهش التهاب مي شود.
- هضم سریع غذا با لیمو : بـه هضم غذا کمک مي کند، چشم ها را از پیری و بدن را در بـرابـرعفونت ها محافظت مي کند و از ابتلا بـه بیماری های قلبی جلوگیری مي کند.
ادویه ضد نفخ معده
- زردچوبـه ضد سرطان و سم زدای قوی : ضد التهاب و آنتی اکسیدان قوی است، بـه سم زدایی طبیعی کبد کمک مي کند. خون را تصفیه مي کند و بدن را در بـرابـر رادیکال های آزاد و سرطان محافظت مي کند.
- زنجبیل ضد سوء هاضمه : اثرات ضد التهابی قوی دارد، مي تواند حالت تهوع را کاهش دهد. موجب کاهش درد عضلانی مي شود و مي تواند بـا سوء هاضمه مزمن مبـارزه کند.
کلام آخر :
نفخ شکم مشکل بزرگی نیست اما نشان مي دهد کـه معده شما بـا بعضی مواد غذایی سازگاری ندارد. شما بـاید بـه عادات غذایی خود و عادات فردی خود توجه کنید تـا دچار نفخ شکم نشوید. اميدواریم مطالبی کـه در این مطلب بـرای شما عزیزان آماده کرده ایم مفید بـاشد.
مطالب بیشتر :
برای هضم سریع غذا چه باید خورد؟