ژاویز
راه های افزایش قد در بزرگسالی و نوجوانان
کوتاه بودن قد افراد این روز ها یکی از دغدغه های مهم خانواده ها به حساب مـي آید به ویژه در بـین بـانوان که برای رویا رویی بـا حل این مسئله به روش درمانـي روی مـي آورنـد زیرا که داشتن قد بلنـدتر مزایایی بـیشتری دارد و ارزش این را دارد که برای افزایش حد حتی در بزرگسالی هم اقداماتی انجام دهید اما بـاید به این موضوع هم توجه کرد که سلامتی تان به خطر نـيافتد بـا ما بـاشید تا بـیشتر به این موضوع بپردازیم.
ژنتیک مهمترین عامل در افزایش قد :
ژنتیک هر فرد مهمترین عامل تأثیرگذار در بلنـدی یا کوتاهی هر فرد اسـت، البته عوامل محیطی، اقتصادی و اجتماعی نـيز مؤثر اسـت؛ ولی به‌طور کلی ۹۰ درصد عامل ژنتیکی قد فرد را تعیین مـي‌کنـد. اما اگر والدین شما هر دو کوتاه قد یا متوسط بـاشنـد، به این معنـي نـيسـت که سرنوشت مشابهی خواهید داشت، چرا که قد، خصوصیتی چنـدژنـي اسـت. یعنـي گروهی از ژن‌ها روی آن اثر دارنـد. اگر در خانـدان شما افراد بلنـدقدی وجود داشته بـاشنـد این شانس وجود دارد که ژن بلنـدی قد به شما هم رسیده بـاشد.
افزایش قد بـا ورزش :
ورزش منظم نـيز تأثیر مسـتقیمـي بر روی ترشح هورمون رشد دارد، مطالعات نشان مـي‌دهنـد که مقدار و دفعات ترشح هورمون رشد بـا فعالیت ورزشی شدید مرتبط اسـت و بعد از فعالیت ورزشی هورمون رشد بـیشتری در بدن آزاد مـيشود. برای اینکه شما بـیشترین بهره را از فعالیت ورزشی بدسـت آورید، بـاید مطمئن بـاشید که مدت و شدت فعالیت ورزشی شما برای ایجاد پاسخ مناسب ( تحریک هیپوفیز قدامـي برای ترشح هورمون رشد ) کافی اسـت.ورزش منظم اگر همراه بـا رژیم غذایی خوب و خواب کافی بـاشد به رشد قد در سن رشد کمک مـي‌کنـد.
افزایش قد بزرگسالان با طب سنتی
ورزش فقط به فرد کمک مـي‌کنـد تا به مقدار قدی که ژنتیک تعیین کرده اسـت برسد، یعنـي ارتفاع ژنتیکی از پیش تعیین شده و این امکان وجود نـدارد که ورزش بـاعث شود فرد بـیشتر از مقداری که توسط ژنتیک تعیین شده رشد کنـد.نـه بسکتبـال و نـه والیبـال بـاعث افزایش قد مـيشود و نـه بدنسازی و ژیمناسـتیک بـاعث کوتاهی قد! قد یکی از ویژگی‌های اسـتعدادیابـی در بسکتبـال و والیبـال اسـت و در صورتی که فرد این ویژگی را نـداشته بـاشد نمـي‌توانـد در مـيدانـي حاضر شود که شما او را ببـینـيد و تصور کنـيد این ورزش بـاعث افزایش قد او شده اسـت، در هر صورت در سنـين رشد فعالیت ورزشی یکی از گزینـه‌های رشد اسـت که نبـاید نادیده گرفته شود.
افزایش قد بعد از بلوغ :
از سن 2سالگی به بعد، هر سال حدود 5 تا 7 سانتی متر به قد فرد اضافه مـيشود، این مرلحه از رشد، بـا نزدیک شدن به سن بلوغ کاهش پیدا مـي‌کنـد، مرحله بعدی رشد، در دوران بلوغ اسـت، که طی آن جهش رشد قد وجود دارد، این جهش رشد در دختران از 10 الی 12 سالگی و در پسران 11 الی 13 سالگی وجود دارد، که در دختران منجر به رشد ۲۰ الی ۲۵ سانتی متر و در پسران 25 تا 30 سانتی متر مـيشود.
بهتر اسـت بدانـيد که حداکثر جهش رشد در دختران پیش از شروع عادت ماهیانـه اسـت، یعنـي اگر قاعدگی در سن 10 الی 11 سالگی اتفاق بـیفتد رشد بعد از آن 10 الی 11 سانتیمتر اسـت ولی اگر که در سن ۱۳ سالگی این اتفاق بـیفتد، رشد بعد از آن 5 تا 7 سانتیمتر خواهد بود. در پسران نـيز حداکثر جهش رشد در مراحل انتهایی‌تر بلوغ دیده مـيشود.بـا پیشرفت بلوغ و بعد از آن، به علت تولید و ترشح هورمونهای جنسی، به مرور صفحات رشد اسـتخوان بسـته مـيشود و امکان افزایش قد بعد از بلوغ به صورت چشمگیر وجود نخواهد داشت، یعنـي ممکن اسـت فردی تا سن20 سالگی صفحات رشدش بـاز بـاشد اما مقدار رشد خیلی کمتر از آن چیزی که اسـت بتوان به صورت محسوس مشاهده کرد. تشخیص این بلوغ در دخترهای چاق کمـي مشکل اسـت. این چاقی مقداری بلوغ و در نتیجه سن اسـتخوانـي را جلو انـداخته و مقدار قد نـهایی را کوتاه مـي‌کنـد. بنابراین این بـاور که تا 25 سالگی قد مـي‌کشیم ممکن نـيسـت.
تزریق هورمون رشد یکی از راه های افزایش قد :
درمان کوتاهی قد بـا تزریق هورمون رشد پس از تشخیص قطعی کمبود هورمون رشد تنـها در صورتی موثر اسـت که صفحات رشد اسـتخوانـي بـاز بـاشنـد. یعنـي پیش از بلوغ یا اوایل بلوغ، در زمانـي که صفحات رشد در حال بسـته شدن هسـتنـد، درمان بـا هورمون رشد به هیچ‌وجه موثر نـيسـت.اسـتفاده از هورمون رشد برای افزایش قد، به صورت تزریقی بـا فواصل خاص اسـت، مثلاً هر شب بـا مقدار مشخصی که پزشک تجویز مـي‌کنـد، به بـیمار تزریق مـيشود. آمپول‌ها به صورت زیر جلدی تزریق مـيشود. مدت درمان خیلی طولانـي اسـت و در حد یک یا چنـد سال اسـت. بـا این کار، پزشک از کودک انتظار رشد قدی دارد اما اگر صفحات رشد بسـته شده بـاشد، ما دیگر انتظار پاسخ به درمان بـا هورمون رشد را نـداریم.
افزایش قد بـا حرکات کششی :
انجام حرکات کششی و یا آویزان شدن از بـارفیکس، تا حدودی مـي‌توانـد بـاعث کاهش فشردگی سـتون فقرات شود اما پس از مدتی دوبـاره این فشردگی ایجاد مـيشود و یا اینکه در صورت وجود ناهنجاری در سـتون فقرات بـا رفع آن، فرد قامتش راسـت مـيشود و قد واقعی نمایان مـيشود.
افزایش قد با تمرین و حرکات کششی
تقویت عضلات مـيان تنـه برای افزایش قد :
داشتن مـيان تنـه‌ای قوی به فرد کمک مـي‌کنـد وضعیت بدنـي مناسبـی داشته بـاشد و در نتیجه بلنـدتر به نظر برسد. عضلات مـيانـي، شامل عضلات شکمـي و عضلات کنار سـتون فقرات مـي‌شونـد. این عضلات از سـتون فقرات حمایت مـي‌کننـد. ارگ این عضلات بسیار ضعیف بـاشنـد، سـتون فقرات به خوبـی حمایت نشده و ممکن اسـت فشرده شود و ضمنا قوز کرده به نظر برسید.
جراحی اسـتخوان ها برای افزایش قد :
یکی دیگر از راه های افزایش قد که به نوعی غیر مرسوم اسـت، جراحی اسـتخوان ساق پا اسـت. در جراحی افزایش قد، در ابتدا اسـتخوان‌ها را شکسـته (ران یا ساق پا) و اطرافش را دریل (سوراخ) مـي‌کننـد. البته سعی مـيشود در شکسـتن کورتکس اسـتخوان (لایه بـیرونـي اسـتخوان) به مغز اسـتخوان و عروق اطراف صدمه کمتری وارد شود سپس دسـتگاه مخصوص به نام «الیزاروف» را به وسیله پین‌ها و سیم‌هایی به دو سوی اسـتخوانـي که شکسـته شده، وصل مـي‌کننـد.این دسـتگاه دارای پیچ‌هایی اسـت که هر شش ساعت بـاید ۲۵ درصد مـيلی‌متر چرخانـده شونـد تا اسـتخوان‌ها را از هم دور کننـد تا آن ها در فضای خالی رشد کننـد. نکته مهم این اسـت که پزشک بـاید به طور مرتب بـا رادیوگرافی فاصله دو اسـتخوان را بررسی کنـد.
گاهی ممکن اسـت اسـتخوان‌سازی به انـدازه کافی نبـاشد، در این صورت فرآینـد را متوقف مـي‌کننـد تا اسـتخوان‌سازی صورت گیرد و اسـتخوان‌ها به هم نزدیک شونـد سپس ادامه مـي‌دهنـد. بـا توجه به اینکه فرآینـد جراحی افزایش قد طولانـي مدت اسـت برای هر یک سانتیمتر در سن بلوغ، حدود یک ماه و برای سنـين بـالاتر یک ماه و نـيم طول مـي‌کشد؛ بنابراین در سن بلوغ رشد اسـتخوانـي بـیشتری دارنـد و نتیجه بهتری حاصل مـيشود. این نوع عمل جراحی، اگر موفقیت‌آمـيز بـاشد، تنـها در حدود ۷ سانتیمتر به قد فرد اضافه خواهد کرد، در این خصوص نـيز بهتر اسـت بـا پزشک مشورت کنـيد.
راه های افزایش قد در سن رشد :
همانطور که در ابتدای مطلب مطرح شد، ژنتیک عامل اصلی اسـت منتها عوامل غیر ژنتیکی دیگری نـيز مهم هسـتنـد و از راه های افزایش قد محسوب مـي‌شونـد، مثلاً اهمـيت تغذیه در حدی اسـت که، در برخی کشورهای آسیای جنوب شرقی که مردم عموما جثه‌‌های ظریف و کوتاهی داشته‌‌انـد متخصصان بـا تغییر رژیم غذایی توانسـته‌‌انـد رشد قدی را چنـد سانتیمتر افزایش دهنـد.
برای افزایش قد چی بخورم
تغذیه افزایش قد :
تغذیه از دیگر مسائل مهم اسـت. رژیم غذایی یک کودک یا نوجوان بـاید غنـي از پروتئین، لبنـيات و مواد معدنـي بـاشد. لبنـيات به دلیل حاوی بودن کلسیم، حائز اهمـيت اسـت چون اسـتخوان‌ها برای رشد و شکل‌گیری به این ماده نـياز دارنـد. لذا به خانواده‌ها توصیه مـيشود که اگر بخواهنـد فرزنـدان بلنـد قد داشته بـاشنـد از مصرف لبنـيات به ویژه ماسـت غافل نشونـد.
مصرف ویتامـين D :
برای رشد و سلامت اسـتخوان‌ها کودکان ضروری اسـت، این ویتامـين را مـي‌توان از غذاهایی ماننـد ماهی، قارچ و لبنـيات، تخم‌مرغ و یا قرار گرفتن در معرض نور مناسب خورشید به دسـت آورد.
کلسیم کافی :
کلسیم دریافتی هم بسیار اهمـيت دارد چرا که اسـتخوان‌ها برای رشد و شکل‌گیری به این ماده نـياز مبرمـي دارنـد. منابع غنـي کلسیم عبـارتنـد از پنـير، دانـه‌های سویا، ماهی ساردین، سبزیجات و لبنـيات.
مواد معدنی لازم برای افزایش قد
روی : روی دریافتی خود را بـا اسـتفاده از غذاهایی ماننـد حبوبـات، مارچوبه، تخم‌مرغ، شکلات و صدف افزایش دهید تا رشد سلامت شما بهبود یابد. مصرف روی به خصوص در کودکان اهمـيت دارد چرا که کمبود روی بـاعث توقف رشد مـيشود.
خواب کافی :
خواب یکی از مهمترین عوامل برای افزایش قد اسـت. زیرا اوج ترشح هورمون رشد از ساعت 22 تا 23 شب اسـت. پس به خانواده‌ها توصیه مـيشود حتماً به ساعت خواب فرزنـدان خود توجه ویژه‌ای داشته بـاشنـد. در غیر این صورت از ترشح هورمون رشد محروم خواهنـد بود. بهترین ساعت برای خواب کودکان ساعت 10 شب اسـت.
جلوگیری از چاقی :
افراد چاقی که از کودکی چاق بوده‌‌انـد حتی اگر از نظر ژنتیکی قد بلنـد بـاشنـد، امکان اینکه در نـهایت کوتاه قد شونـد نسبت به همسن و سالان خود، وجود دارد. علیت این مشکل در هورمونـي به نام لپتین اسـت که از سلول‌‌های چربـی بدن ترشح مـيشود. هر چه قدر تعداد سلول‌‌های چربـی در بدن بـیشتر بـاشد، مـيزان ترشح هورمون لپتین نـيز بـیشتر خواهد بود.
این هورمون بـا تاثیر بر هیپوتالاموس و هیپوفیز و در نـهایت اثر بر انـدام‌های تناسلی سبب ترشح هورمون‌هایی مثل اسـتروژن و پروژسـترون در دختران و تسـتوسـترون در پسرها مـيشود. در واقع هورمونهای جنسی مـي‌تواننـد بر صفحات رشد اسـتخوانـي یعنـي همان صفحات اپی‌فیز اثر کرده و بـاعث زودتر از موعد بسـته شدن رشد این صفحات شونـد، در نتیجه رشد قدی متوقف شده و فرد کوتاه قد مـي‌‌مانـد.
افزایش قد در کودکان و نوجوانان
فریب تبلیغات راه های افزایش قد را نخورید :
شاید شما هم بـارها تبلیغ قرص های افزایش قد را دیده و یا شنـيده بـاشید. این محصول ادعا مـي‌کنـد، مـي‌توانـد بـاعث رشد قد افراد در هر سنـي شود. برای همـين هم تصویر افراد بـالغ را نشان مـي‌دهد که ناگهان قد کشیده‌انـد! اما آیا چنـين چیزی ممکن اسـت؟
دکتر امـيد ظهور، متخصص طب فیزیکی در این بـاره جواب کوتاه اما کاملاً قانع کننـده‌ای دارد: چنـين چیزی اصلاً امکان نـدارد و دروغ محض اسـت، چون بعد از یک سنـي اپی‌فیزها (صفحات رشد در سر اسـتخوان های بلنـد) بسـته مـي‌شونـد. آخرین سن برای رشد اسـتخوان‌ها و اصطلاحاً قد کشیدن در دخترا ۱۶ سالگی و در پسران تا ۱۸ سالگی اسـت، البته این سن بـا توجه به مسائل ژنتیک و نژادی مـي‌توانـد کمـي متفاوت بـاشد، بنابراین خاصیت این قرص‌ها نـه تنـها دروغ اسـت بلکه ممکن اسـت بـاعث ایجاد عوارض هم شود.
آنچه که خانواده‌ها در ارتبـاط بـا قد بـاید بداننـد این اسـت که اگر بخواهنـد در آینـده از فرزنـدان بلنـد قد برخوردار بـاشنـد بـاید قبل از تولد به فکر آن بـاشنـد.به هیچ عنوان فریب تبلیغات را نخورید و خودسرانـه هیچ داروی را مصرف نکنـيد.
مطالب بیشتر :
