ژاویز
روش تشخیص سرطان سینه و علائم آن
سـرطــان سینــه، یکی از شایع تـرین سـرطــان هـایی اسـت کـه احتمال مبتلا شدن بـه آن در ميان خـانم هـا وجود دارد. در کشور هـای غربی این بیماری در سنین بــالای 50 سال دیــده مي شود ولی در کشور ما جوان تـر هـا هم احتمال مبتلا شدن بـه این بیماری را دارند. اغلب اوقات بـه دلیل عدم آگاهی از علائم بیماری در مراحل پیشرفته تـری بـه پزشــک مراجعه مي کنند. علاوه بر خـانم هـا ممکن اسـت آقایـان هم دچار سـرطــان سینــه بشوند. اگر بتوانیم در زمان منـاسب علائم را شنـاسایی کنیم و بـه پزشــک مراجعه کنیم روند درمان سـریع تـر و آسان تـر مي شود.
آنـاتومي سینــههـا :
بــافت سینــههـا بـه ماهیچه‌هـای دیواره‌ی قفسه‌ی سینــه چسبیــده اسـت و بخش دم‌مانندی از همين بــافت (Tail of Spence) بـه سمت بــالا تــا زیربغل کشیــده شده اسـت. سینــههـا از بخش‌هـای زیر تشــکیل شده‌اند:
تعداد زیـادی لوبول، کـه از بــافت غده‌ای ساخته شده‌اند و وظیفه‌ی تولیــد شیر بعد از بــارداری را برعهده دارند؛ مجاری، کـه کانـال‌هـایی برای عبور شیر از لوبول‌هـا بـه نوک سینــه هسـتند؛ بــافت چربی و بــافت هم‌بند حمایت‌کننده؛ رگ‌هـای خونی، کانـال‌هـای لنفاوی و اعصاب (مانند همه‌ی بخش‌هـای دیگر بدن).
بسیـاری از زنـان روزهـای پیش از قاعدگی متوجه مي‌شوند کـه سینــه‌هـایشان متورم‌تـر و حساس‌تـر شده اسـت. سینــههـا در اثر افزایش سن، حاملگی و تغییر وزنِ قابل ملاحظه تغییر شــکل و اندازه پیــدا مي‌کنند. چیــزی کـه اهميت دارد این اسـت کـه شما شخصا بـه‌طور منظم سینــه‌هـایتــان را معاینــه کنیــد. خصــوصیـات ظاهــری و لمسی آن را بـه خـاطر بسپاریــد و هــر تغییر غیرمعمول را سـریعا بـه پزشــک اطلاع بدهیــد.
علائم سرطان سینه
علائم سـرطــان سینــه در زنـان :
معمولا توده‌ای را کـه در سینــههـا پیــدا شود مرتبط بــا سـرطــان سینــه مي‌دانند. اما اغلب اوقات وجود یک توده در سینــه بـه معنی سـرطــان سینــه نیسـت. بیش از ۹۰ درصدِ تمام توده‌هـای پسـتــانی، از توده‌هـای نـاشی از تغییرات هورمونی در نوجوانـان گرفته تــا بــافت آسیب‌دیــده‌ی چربی، در زنـانی کـه در اوایل دهه‌ی۲۰ و اوایل دهه‌ی ۵۰ سالگی هسـتند، غیرسـرطــانی یـا خوش‌خیم‌اند.
دلایل معمول توده‌هـای خوش‌خیم سینــه عبــارت اسـت از:
عفونت بــافت سینــه (کـه معمولا در زمان شیردهی در زنـان دیــده مي‌شود)؛ بیماری فیبروکیسـتیک سینــه (سینــه‌هـای توده‌دار)؛ فیبروآدنومِ سینــه (تومورهـای خوش‌خیم)؛ نِکروز چربی (بــافت آسیب‌دیــده)؛ در نکروز بــافت چربی سینــه، توده‌ی ایجاد شده را تنــهـا بــا بیوپسی مي‌توان از توده‌ی سـرطــانی تشخیص داد.
گرچه اکثر توده‌هـای سینــه‌‌ای بـه علت شرایطی ایجاد مي‌شوند کـه کمتـر از موارد بــالا جدی هسـتند؛ همچنـان معمول‌تـرین علائم سـرطــان سینــه تشــکیل توده‌هـای جدیــد و بدون درد سینــه اسـت. ممکن اسـت یک زن برای اولین بــار در هنگام انجام معاینــه سینــه متوجه تغییراتی در سینــه‌‌اش شود یـا یک درد خفیف غیرعادی را کـه بـه نظر نمي‌رسد از بین برود، تجربـه کند.
علائم سـرطــان سینــه در زنـان در مراحل ابتدایی :
- تغییر شــکل در نوک سینــه.
- دردی کـه تــا بعد از عادت ماهـانــه‌ی بعدی از بین نرفته بــاشد.
- توده‌ی تــازه‌ای کـه تــا بعد از عادت ماهـانــه‌ی بعدی از بین نرود.
- تـرشحات شفاف، قرمز، قهوه‌ای یـا زرد از نوک یکی از سینــههـا.
- قرمزی، تورم، خـارش پوسـت، حساسیت در پوسـت یـا جوش روی سینــه کـه دلیلی برایش وجود ندارد.
- تورم یـا توده در اطراف اسـتخوان تـرقوه یـا زیر بــازو‌هـا.
- توده‌ی سفت بــا گوشه‌هـای نـامنظم احتمالی بیشتـری دارد کـه توده‌ای سـرطــانی بــاشد.
علائم سـرطــان سینــه در زنـان در مراحل بعدی :
- تورفتگی یـا برگشت نوک سینــه بـه داخل.
- بزرگ شدن یکی از سینــههـا.
- فرورفتگی در سطح سینــههـا.
- توده‌ای قدیمي کـه بزرگ‌تـر شده اسـت.
- بــافت پوسـت بـه شــکل پوسـت پرتقال درآمده بــاشد.
- درد در اندام تنـاسلی.
- کاهش وزن بی‌دلیل.
- بزرگ شدن توده‌هـای غدد لنفی زیربغل.
- رگ قابل دیــدن روی سینــه.
داشتن یک یـا تعداد بیشتـر از این علائم بـه معنی این نیسـت کـه بـه سـرطــان سینــه مبتلا هسـتیــد. برای مثال تـرشح از نوک سینــه مي‌تواند نـاشی از عفونت بــاشد. اگر هــر یک از علائم بــالا را مشاهده کردیــد برای معاینــه بـه پزشــک‌تــان مراجعه کنیــد.
سن سـرطــان سینــه زنـان :
سـرطــان سینــه یکی از شایع‌تـرین انواع سـرطــان در ميان زنـان اسـت. از هــر ۹ زن، یکی در طول زندگی‌اش بـه سـرطــان سینــه دچار مي‌شود. سـرطــان سینــه در مردان هم ممکن اسـت رخ بدهد اما بروز آن نـادر اسـت. سـرطــان سینــه معمولا در زنـان بــالای ۵۰ سال ایجاد مي‌شود اما زنـان جوان‌تـر نیــز مصــون نیسـتند. برخی گزارش‌هـا سنِ بروز سـرطــان سینــه در ایران را پایین‌تـر از معیـارهـای جهـانی دانسـته‌اند. برای پیشگیری از سـرطــان سینــه در زنـان، توصیه مي‌شود زنـان معاینـات شخصی سینــه را بیـاموزند و از ۲۵ سالگی بـه طور مرتب این کار را انجام بدهند.
سرطان سینه چه علائمی دارد
سـرطــان سینــه در مردان :
بـه طور معمول سـرطــان سینــه را مرتبط بــا مردان نمي‌دانند. بــا این حال سـرطــان سینــه مي‌تواند در هــر سنی بــا احتمالی نـادر در مردان هم رخ بدهد گرچه در سنین بــالا معمول‌تـر اسـت. بسیـاری از مردم نمي‌دانند کـه مردان هم بــافت سینــه دارند و این سلول‌هـا ممکن اسـت دسـتخوش تغییرات سـرطــانی شوند. از آنجایی کـه سلول‌هـای سینــه در مردان کمتـر از سلول‌هـای سینــه‌ی زنـان تحول یـافته‌اند، سـرطــان سینــه در آنــهـا بـه اندازه‌ی زنـان شایع نیسـت.
علائم سـرطــان سینــه در مردان :
شایع‌تـرین علامت سـرطــان سینــه در مردان وجود توده در بــافت سینــه اسـت. علاوه بر توده، علائم سـرطــان سینــه در مردان شامل موارد زیر اسـت:
- ضخیم شدن بــافت پسـتــان.
- تـرشح از نوک سینــه.
- قرمزی و پولک‌پولک شدن نوک سینــه.
- تو رفتگی یـا برگشتن نوک سینــه بـه داخل.
- قرمزی، تورم، حساسیت یـا خـارش پوسـت یـا جوش روی پوسـت سینــه.
از آنجایی کـه مردان بـه طور مرتب بــافت سینــه‌شان را در مورد توده‌هـا بررسی نمي‌کنند، سـرطــان سینــه در مردان بسیـار دیرتـر تشخیص داده مي‌شود.
معاینــه سینــه برای تشخیص علائم سـرطــان سینــه :
وقتی بــا مشــکلِ درد، حساس شدن یـا پیــدا شدن توده در سینــه بـه پزشــک مراجعه کنیــد، تسـت‌هـای معمولی وجود دارد کـه پزشــک ممکن اسـت بخواهد انجام بدهد.
تشخیص سرطان سینه در منزل
1. خودآزمایی پسـتــان :
بـهتـرین زمان برای انجام معاینــه ماهیـانــه، ۲ الی ۳ روز پس از قطع خونریــزی ماهیـانــه اسـت. در دوران یـائسگی، حاملگی و شیردهی معاینــه را در روز اول هــر ماه یـا هــر روز دلخواه دیگر مي توانیــد انجام دهیــد.
خودآزمایی پسـتــان شامل دو مرحله اسـت:
نگاه کردن :
نگاه کردن در مقابل آینــه طی مراحل زیر صــورت مي گیرد:
- الف- دسـتهـا را در دو طرف بدن بـه حالت آویــزان قرار دهیــد و پسـتــانــهـا را از نظر تغییرات غیر طبیعی بررسی کنیــد.
- ب- دسـتهـا را در دوطرف سـر بصــورت صاف بــالا ببریــد و بـه پسـتــانــهـا خصــوصاً از نظر فرو رفتگی پوسـت و توکشیــدگی نوک پسـتــان هـا و سایر علائم غیرطبیعی نگاه کنیــد.
- ج- دسـتهـا را بـه روی کمر فشار داده و شانــه هـا را بـه عقب بکشیــد و در این حالت پسـتــانــهـای خود رامانند حالتهـای قبل بدقت بررسی کنیــد.
- د- خم شویــد و دسـتهـا را بـه صــورت آویــزان در دو طرف تنــه قرار دهیــد و در آیینــه ، بدقت بـه ظاهــر پسـتــانــهـا نگاه کنیــد.
در هــر یک از این ۵ حالت، پسـتــانــهـا را هم از روبـه رو و هم از کنـار نگاه کنیــد و آنــهـا را از نظر علائم سـرطــان پسـتــان کـه قبلاً گفته شد، بررسی کنیــد.
خود آزمایی سرطان سینه
لمس سینه برای تشخیص سرطان سینه :
برای لمس پسـتــان ابتدا بـه پشت دراز بکشیــد. برای معاینــه پسـتــان چپ، یک بــالش کوچک در زیر شانــه چپ بگذاریــد و دسـت چپ را نیــز در زیر سـرتــان قرار دهیــد، بطوریکـه پسـتــان چپ کاملاً در وسط قفسه سینــه قرار بگیرد. در مورد پسـتــان راسـت، بر عکس عمل کنیــد. برای معاینــه از نرمه انگشتــان (بند آخر انگشت) اسـتفاده کنیــد. هیچگاه بــافت پسـتــان را بین انگشت شسـت و سایر انگشتــان فشار ندهیــد. زیرا ممکن اسـت اشتبــاهـاً احساس کنیــد کـه یک توده را لمس کرده ایــد.
از انتهـای بــالایی پسـتــان (حدود اسـتخوان تـرقوه) تــا پایین پسـتــان (لبـه پایینی دنده هـا) و از جنـاغ سینــه تــا تمام زیر بغل بــایــد معاینــه شود. برای این کار مي توانیــد از اطراف پسـتــان بـه طرف نوک پسـتــان در دایره هـای فرضی هم جهت بــا عقربـه هـای ساعت، لمس را انجام دهیــد. در صــورت لمس توده در پسـتــان و یـا سفت شدن بــافت قسمتی از پسـتــان بـه پزشــک مراجعه کنیــد.
پس از لمس هــر پسـتــان، لمس زیر بغل همان طرف را انجام دهیــد. در انتهـای معاینــه، پسـتــانــهـا را در جهـات مختلف مانند حالت دوشیــدن فشار مختصری دهیــد و بـه تـرشحات نوک پسـتــان توجه کنیــد. لمس پسـتــانــهـا را مي‌توان در زیر دوش هنگام حمام کردن انجام داد. در این حالت کـه پسـتــان و انگشتــان خیس و لغزنده هسـتند، ممکن اسـت توده هـا بـهتـر لمس شوند.
2. معاینــه سینــه بـه‌صــورت فیــزیکی توسط پزشــک :
معاینــه پسـتــان از سن 20 سالگی بـه بعد توصیه مي شود. پزشــک سینــههـا و پوسـت آن را معاینــه مي‌کند و بـه دنبــال وجود مشــکل یـا تـرشح در نوک سینــههـا مي‌گردد. او ممکن اسـت سینــههـا و زیربغل را در جسـت‌وجوی توده لمس کند. معاینــه پسـتــان از سن 20 سالگی بـه بعد توصیه مي شود.این معاینــه بــایــد در فواصل ۱۲-۶ ماه انجام شود. توجه داشته بــاشیــد کـه تنــهـا پزشــک اسـت کـه مي تواند ماهیت و نوع یک ضایعه را تشخیص دهد.
بررسی سابقه پزشــکی :
پزشــک همچنین دربــاره‌ی سابقه‌ی پزشــکی مانند داروهـایی کـه مصرف مي‌کنیــد و سابقه‌ی خـانوادگی بیماری در بسـتگان درجه اول‌تــان از شما سؤال مي‌پرسد. زیرا گاهی سـرطــان سینــه بـه ژن‌هـا مرتبط هسـتند، اهميت دارد کـه پزشــک‌تــان را دربــاره‌ی وجود سابقه‌ی ابتلا بـه این سـرطــان در خـانواده مطلع کنیــد. پزشــک شما همچنین دربــاره‌ی علائم و اینکـه چه زمانی اولین بــار بــا آن مواجه شده‌ایــد سؤال مي‌کند.
۳. ماموگرافی :
ماموگرافی، عکس‌برداری از پسـتــان بوسیله اشعه ایکس اسـت. در صــورتی کـه خـانمي مشــکلی در پسـتــان نداشته بــاشد، جهت تشخیص زودرس اولین ماموگرافی در سنین ۳۹-۳۵ سالگی انجام مي شود. هــر چند در کشورهـای غربی بــا توجه بـه شیوع بیماری و امکانـات موجود، در ۴۹-۴۰ سالگی هــر ۲-۱ سال و پس از آن تــا سن ۶۵ سالگی و بسـته بـه نظر پزشــک بـهتـر اسـت هــر سال ماموگرافی انجام شود.
۴. سونوگرافی :
سونوگرافی مي‌تواند تصــویری از بــافت را برای پزشــک فراهم کند.
۵. MRI ام ار آی :
ممکن اسـت پزشــک در کنـار سایر آزمایش‌هـا MRI نیــز درخواسـت کند. MRI یک روش تصــویربرداری غیرتهـاجمي اسـت کـه برای بررسی بــافت سینــه مي‌توان از آن بـهــره برد.
۶. بیوپسی :
برداشتن یک بخش کوچک از بــافت سینــه کـه مي‌تواند برای آزمایش اسـتفاده شود.
دلیل حساسیت و درد سینــه. آیـا سـرطــان سینــه درد دارد؟
ما اغلب درد را بـه وجود مشــکلی در بدن ارتبــاط مي‌دهیم. بنـابراین گاهی زنـان در مواجهه بــا حساس شدن و درد سینــه گمان مي‌کنند کـه بـه سـرطــان سینــه مبتلا شده‌اند. چندین عامل مي‌تواند بـه درد سینــه منجر شود. درد سینــههـا کـه در طبِ بــالینی بـه آن مَسـتــالجیـا (mastalgia) گفته مي‌شود مي‌تواند بـه دلایل زیر ایجاد شود:
تغییرات هورمونی نـاشی از عادت ماهیـانــه؛ برخی قرص هـای ضد بــارداری؛ برخی قرص‌هـای درمان نـابــاروری؛ کیسـت سینــه؛ سینــه‌هـای بزرگ، کـه ممکن اسـت بــا درد گردن، درد شانــه و کمردرد همراه شود؛ اسـتـرس
کلام آخر :
یـادتــان بــاشد کـه معاینـات شخصی سینــههـا را جدی بگیریــد تــا سـریع‌تـر بتوانیــد از تغییرات ایجاد شده در پسـتــان و توده‌هـای جدیــد بــاخبر شویــد. سـرطــان‌هـایی کـه در مراحل اولیه تشخیص داده شوند درمان‌هـای موفقیت آميزتـری خواهند داشت.
بیشتر بخوانید :
