کبد چرب غیر الکلی چیست؟ | علل، علائم و درمان آن

بیماری کبد چرب غیر الکلی چیست؟

نوشیدن زیاد الکل می تواند باعث ایجاد چربی در کبد شما شود. این می تواند منجر به زخم شدن بافت کبد که معروف به سیروز است، شود. عملکرد کبد بسته به میزان زخم شدن کاهش می یابد.

اگر الکل ننوشید، باز هم بافت چربی می تواند در کبد شما ایجاد شود. این بیماری به عنوان بیماری کبد چرب غیر الکلی (NAFLD) شناخته شده است. که همچنین می تواند باعث سیروز شود.

کبد چرب غیر الکلی نوعی از کبد چرب است که در نتیجه تجمع چربی به دلیلی غیر از مصرف زیاد الکل در کبد بروز می‌کند. التهاب کبدی غیر الکلی (NASH) شدیدترین و پیشرونده‌ترین نوع از کبد چرب غیر الکلی (NAFLD) است و NAFLD شایع‌ترین بیماری کبدی در کشورهای پیشرفته محسوب می‌شود.

تغییر سبک زندگی اغلب می تواند از بدتر شدن کبد چرب غیر الکلی جلوگیری کند. اما، برای برخی از افراد، این بیماری می تواند به مشکلات کبدی خطرناک در زندگی آنها منجر شود.

کبد چرب غیر الکلی و بیماری کبد چرب الکلی (ALD) تحت عنوان بیماری کبد چرب قرار دارند. وقتی 5 تا 10 درصد از وزن کبد، چربی باشد، این بیماری به عنوان استاتئوز کبدی تعریف می شود.

 

دو نوع متفاوت از بیماری کبد چرب غیر الکلی وجود دارد:

انواع کبد چرب غیر الکلی

کبد چرب ساده: این بدان معناست که شما در کبد خود چربی دارید، اما ممکن است شما هیچ التهابی در کبد خود نداشته باشید و یا به سلولهای کبدی آسیب نرسانید. معمولاً بدتر نمی شود یا باعث ایجاد مشکل در کبد شما نمی شود. بیشتر افراد مبتلا به کبد چرب غیر الکلی (NAFLD)، کبد چرب ساده دارند.

استئاتوهپاتیت غیر الکلی (NASH): این بسیار جدی تر از کبد چرب ساده است. NASH به معنای التهاب در کبد است. التهاب و آسیب سلولهای کبدی که با این حالت اتفاق می افتد، می تواند باعث مشکلات جدی مانند سیروز، که از انواع زخم کبد است، شود. حدود 20٪ از افراد مبتلا به NAFLD دارای NASH هستند.

علائم سیروز یا نارسایی کبد

• خستگی و ضعف
• حالت تهوع، استفراغ و اسهال
• تورم و درد شکم
• زردی پوست و چشم ها
• سردرگمی، مشکل در تمرکز، از دست دادن حافظه و توهم
• خارش پوست
• خونریزی و کبودی به راحتی دیده می شود

در موارد شدید، پیوند کبد ممکن است لازم باشد.

 

علائم

مهم ترین علائم کبد چرب غیر الکلی

در بسیاری از موارد کبد چرب غیر الکلی (NAFLD)، علائم قابل توجهی مشاهده نمی شود. در صورت بروز علائم، آنها معمولاً شامل موارد زیر می شوند:

• درد در سمت راست بالای شکم
• خستگی
• کبد یا طحال بزرگ شده (معمولاً در طول معاینه توسط پزشک مشاهده می شود)
• آسیت یا آب آوردگی شکم
• زردی پوست و چشم

اگر کبد چرب غیر الکلی (NAFLD) به سیروز منجر شود، علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• سردرگمی ذهنی
• خونریزی داخلی
• احتباس مایعات
• از دست دادن عملکرد کبد سالم

 

علل

هنوز دلایل دقیق ابتلا به کبد چرب غیر الکلی (NAFLD) به خوبی درک نشده است. اما به نظر می رسد بین بیماری و مقاومت به انسولین ارتباط وجود دارد.

انسولین یک هورمون است. هنگامی که عضلات و بافت های شما برای انرژی به گلوکز (قند) احتیاج دارند، انسولین به باز کردن سلول ها برای گرفتن گلوکز از خون شما کمک می کند. انسولین همچنین به کبد کمک می کند تا گلوکز اضافی را ذخیره کند.

هنگامی که بدن شما در برابر انسولین مقاومت می کند، این بدان معنی است که سلول های شما به انسولین به شکلی که باید پاسخ نمی دهند. در نتیجه، چربی بیش از حد به کبد ختم می شود. که این می تواند منجر به التهاب و زخم کبدی شود.

 

عوامل خطر

مقاومت به انسولین از مهم ترین عوامل بروز کبد چرب غیر الکلی

کبد چرب غیر الکلی (NAFLD)، حدود 20 درصد از جمعیت را تحت تأثیر قرار می دهد. اگرچه می توانید کبد چرب غیر الکلی (NAFLD) داشته باشید بدون اینکه مقاومت به انسولین داشته باشید، اما به نظر می رسد مقاومت به انسولین قوی ترین عامل خطر است.

افرادی که احتمالاً در برابر انسولین مقاومت می کنند، شامل افرادی هستند که اضافه وزن دارند یا در زندگی، کم تحرک هستند و ورزش نمی کنند. سایر عوامل خطر برای کبد چرب غیر الکلی (NAFLD) عبارتند از:

• دیابت
• سطح کلسترول بالا
• سطح بالای تری گلیسیرید
• استفاده از کورتیکواستروئیدها
• استفاده از داروهای خاص برای سرطان، از جمله تاموکسیفن برای سرطان پستان
• بارداری

عادت های غذایی ضعیف یا کاهش وزن ناگهانی نیز ممکن است خطر ابتلا به NAFLD را افزایش دهد.

حتما بخوانید: درمان کبد چرب، علائم کبد چرب

تشخیص

کبد چرب غیر الکلی (NAFLD) معمولاً علامتی ندارد. بنابراین، تشخیص اغلب پس از انجام آزمایش خون صورت می گیرد. اگر سطح آنزیم های کبدی بالاتر از حد معمول پیدا شود، کبد چرب غیر الکلی تشخیص داده می شود. آزمایش خون استاندارد می تواند این نتیجه را نشان دهد.

مقادیر بالای آنزیم های کبدی همچنین می تواند بیماری های کبدی دیگری را نشان دهد. پزشک شما باید قبل از تشخیص کبد چرب غیر الکلی (NAFLD) شرایط دیگر را رد کند.

سونوگرافی از کبد می تواند به کشف چربی اضافی در کبد کمک کند. نوع دیگری از سونوگرافی، به نام الاستوگرافی گذرا، سفتی کبد شما را اندازه می گیرد. سختی بیشتر نشان دهنده زخم بیشتر است.

اگر این آزمایشات بی نتیجه باشد، پزشک ممکن است بیوپسی کبد را توصیه کند. در این آزمایش، پزشک نمونه ای از بافت کبد را با سوزنی که در شکم شما وارد شده است، برمی دارد. نمونه در آزمایشگاه برای علائم التهاب و زخم مورد مطالعه قرار می گیرد.

اگر علائمی مانند درد شکم در سمت راست، زردی یا تورم دارید، به پزشک مراجعه کنید.

 

آیا بیماری کبد چرب غیر الکلی می تواند عوارضی ایجاد کند؟

کبد چرب غیر الکلی ممکن است منجر به سیروز کبدی شود.

خطر اصلی کبد چرب غیر الکلی (NAFLD)، سیروز است که می تواند توانایی کبد شما در انجام کار محدود کند. کبد شما چندین کارکرد مهم دارد، از جمله:

• ترشح صفرا، که به تجزیه چربی ها و دفع مواد زائد بدن کمک می کند
• متابولیسم داروها و سموم
• تعادل سطح مایعات در بدن از طریق تولید پروتئین
• پردازش هموگلوبین و ذخیره آهن
• آمونیاک موجود در خون را به دفع ادرار بی ضرر تبدیل می کند
• ذخیره و آزاد سازی گلوکز (قند) به عنوان مورد نیاز انرژی
• تولید کلسترول، که برای سلامتی سلولی ضروری است
• از بین بردن باکتری ها در خون
• عوامل ایمنی بدن برای مبارزه با عفونت ها
• تنظیم لخته شدن خون

سیروز گاهی اوقات می تواند به سرطان کبد یا نارسایی کبد منجر شود. در برخی موارد، نارسایی کبد را می توان با داروها درمان کرد، اما معمولاً پیوند کبد لازم است.

موارد خفیف کبد چرب غیر الکلی (NAFLD) ممکن است به مشکلات جدی کبدی یا عوارض دیگر منجر نشود. اما تشخیص زود هنگام و تغییر شیوه زندگی برای حفظ سلامت کبد بسیار مهم است.

 

درمان

درمان کبد چرب غیر الکلی

هیچ دارو و روش خاصی برای درمان کبد چرب غیر الکلی (NAFLD) وجود ندارد. در عوض، پزشک شما چندین تغییر مهم در شیوه زندگی را توصیه می کند. این شامل:

• اگر چاق یا اضافه وزن دارید وزن خود را کم کنید
• خوردن رژیم غذایی عمدتا از میوه، سبزیجات و غلات کامل
• حداقل روزانه 30 دقیقه ورزش کنید
• سطح کلسترول و قند خون خود را کنترل کنید
• اجتناب از مصرف الکل

همچنین مراجعه به پزشک و گزارش هرگونه علائم جدید بسیار حائز اهمیت است.

حتما بخوانید: معرفی دمنوش برای کاهش قندخون

سخن پایانی

اگر بتوانید تغییرات سبک زندگی توصیه شده را زودتر ایجاد کنید، ممکن است شما برای مدت طولانی سلامت کبد را حفظ کنید. حتی ممکن است شما در اولین مراحل بیماری آسیب کبدی را برطرف کنید.

حتی اگر هیچ علامتی از کبد چرب غیر الکلی (NAFLD) را احساس نمی کنید، این بدان معنی نیست که زخم کبدی در حال حاضر رخ نمی دهد. برای کاهش خطر ابتلا به کبد پرب غیر الکلی، از یک شیوه زندگی سالم پیروی کرده و به طور منظم آزمایش خون انجام دهید، از جمله آزمایش آنزیم کبدی.

منابع:

https://www.healthline.com

https://www.medicalnewstoday.com