ژاویز
زخم معده چیسـت؟
زخم معده کـه در انگلیسی به آن (Stomach ulcers) یـا gastric ulcers مـی‌گوینـد بیـماری گوارشی دردنـاک لایه مخـاطی درون معده اسـت کـه بـا دردهای کم و شدیـد لذت غذا خوردن را از فرد سلب مـی‌کنـد. زخم ابتدای روده یـا زخم دوازدهه (duodenal ulcers ) هماننـد زخم معده جزء زخم‌های گوارشی اسـت کـه نشانه‌ها و علائم یکسان و البته درمان یکسانی هم دارنـد. تـا پیش از این اسـتـرس، سیگار، عادات غذایی نـادرسـت و غذاهای تنـد در کنـار مصرف بعضی داروها به عنوان دلایل زخم معده عنوان مـی‌شدنـد، اما عامل اصلی این بیـماری گوارشی بـاکتـری مصرف غذاهای آلوده به هلیکوبـاکتـر پیلوری اسـت.
این بـاکتـری مارپیچ معمولاً در دوران کودکی به واسطه آب و غذای آلوده وارد بدن مـی‌شود و قابلیت زنـده مانـدن طولانی در دسـتگاه گوارش را دارد، البته زیـاد نگران نشویـد، چراکـه نزدیک به دو سوم مردم دنیـا بـا این بـاکتـری در بدنشان زنـدگی مـی‌کننـد و زخم معده هم نـدارنـد. کار این بـاکتـری از بین بـردن لایه پوششی دسـتگاه گوارش اسـت. وقتی لایه محافظ از بین مـی‌رود، اسیـد معده به قسمت‌های آسیب‌دیـده بـرخورد مـی‌کنـد و زخم ایجاد مـی‌شود. درمان دیرهنگام این زخم‌ها هم به خونریزی، عفونت و التهاب ختم خواهد شد.
علائم زخم معده :
دردی کـه بـا معده خـالی تشدیـد مـی‌شود و بین چنـد دقیقه تـا چنـد ساعت طول مـی‌کشد نشانه زخم معده اسـت. وقتی شدت زخم شدیـد شود شاهد خونریزی معده و روده خواهیـم بود. ۵ نشانه زخم معده کـه شایع‌تـر هسـتنـد:
درد در نـاحیه شکم نخسـتین علامت زخم معده اسـت. دومـین علامت زخم معده، سوءهاضمه اسـت. اگر دچار آروغ یـا سکسکـه مکرر شدیـد بـایـد آن را نشانه زخم معده بدانیـد. سومـین نشانه زخم معده حالت تهوع اسـت کـه علت آن بـر هم خوردن تعادل آنزیـم‌های گوارشی اسـت. سنگینی در شکم و حس پر بودن چهارمـین نشانه زخم معده اسـت. اگر علائمـی شبیه آنفولانزا مثل خسـتگی، ضعف عمومـی و تب داریـد ممکن اسـت از نشانه‌های زخم معده بـاشنـد. از دیگر نشانه‌های شایع زخم معده مـی‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- نفخ
- رنگ‌پریـدگی پوسـت
- دل‌درد شدیـد
- اسـتفراغ (خونی)
- کاهش وزن بدون دلیل مشخص
- مدفوع تیره و سیـاه رنگ
- سرگیجه
- سختی تنفس
- احساس خسـتگی بی دلیل
چه داروی گیـاهی بـرای زخم معده خوب اسـت؟
محققان معتقدنـد کـه رزماری خشک شده، دانه کتـان، پونه کوهی سرشار از آنتی اکسیـدان‌های پلی فنول هسـتنـد و مصرف روزانه دمنوش تـرکیبی آن‌ها بـرای بهبود زخم معده عالی اسـت. بنـابـراین نبـایـد اثرات انواع داروی گیـاهی زخم معده را دسـت کم گرفت. در ادامه به انواع داروی گیـاهی بـرای زخم اثنی عشر، داروهای گیـاهی بـرای زخم معده و نحوه درمان هلیکوبـاکتـری معده در طب سنتی اشاره خواهیـم کرد.
دمنوش شیرین بیـان مناسب زخم معده:
این دمنوش اغلب در تـرکیب بـا سایر گیـاهان دارویی تهیه مـی شود. به خـاطر داشته بـاشیـد کـه ریشه شیرین بیـان بـا چنـدین عارضه جانبی مرتبط اسـت و مـی توانـد به مقدار زیـاد خطرنـاک بـاشد. بـرخی مطالعات گزارش مـیـدهنـد کـه ریشه شیرین بیـان ممکن اسـت دارای خواص پیشگیری و مبـارزه بـا زخم معده بـاشد.
این داروی گیـاهی بـرای زخم مری و معده، مـی‌توانـد بـا تحریک تولیـد مخـاط بیشتـر به محافظت از پوشش معده کمک کنـد. محققان گزارش کرده‌انـد، تـرکیبـات خـاصی در شیرین بیـان یـافت مـی‌شود کـه ممکن اسـت از رشد هلیکوبـاکتـر جلوگیری کنـد.
بنـابـراین روزانه یک فنجان (240 مـیلی لیتـر) دمنوش شیرین بیـان بخوریـد .از آنجایی‌کـه ممکن اسـت مصرف شیرین بیـان بـا داروهای خـاصی تداخل داشته بـاشد و عوارض جانبی ماننـد درد عضلانی یـا بی‌حسی در انـدا‌م‌ها ایجاد کنـد. قبل از افزایش مـیزان مصرف آن در رژیـم غذایی خود، بـا دکتـر زخم معده مشورت کنیـد.
دمنوش زرشک :
دمنوش زرشک بـرای درمان ورم و زخم معده و روده منـاسب اسـت همچنین جهت درمان اسهال‌های خونی یـا زخم روده نیز مورد اسـتفاده قرار مـی‌گیرد.
به دلیل وجود ویتـامـین B فراوان در زرشک، دم کرده مـیوه آن در پیشگیری از سرماخوردگی نقش بسزایی دارد و دمنوش این گیـاه ادرار آور، خلط آور و بـرای خوش بو شدن دهان نیز مورد مصرف قرار مـی‌گیرد.
دمنوش بومادران :
دمنوش بومادران کمـی تلخ مزه اسـت و اگر به آن لیـمو و عسل اضافه کنیـد، خوش‌طعم مـی‌شود. این دمنوش نقش موثری در هضم غذا دارد. مصرف دمنوش بومادران بـاعث آزاد شدن بزاق معده مـی‌شود کـه بـرای کاهش التهاب معده مفیـد اسـت.خـانم‌های بـاردار بهتـر اسـت از این دمنوش مصرف نکننـد، زیرا بـا انقبـاضات رحمـی همراه اسـت و سلامت جنین در خطر خواهد بود.
چای سبز :
چای سبز به دلیل بسیـاری از مزایـای بـالقوه سلامتی آن مورد مطالعه قرار گرفته اسـت. چای سبز در طول تـاریخ به عنوان یک داروی طبیعی بـرای درمان اسهال و عفونت هلیکوبـاکتـر پیلوری – یک نوع بـاکتـری کـه مـی توانـد بـاعث درد معده، حالت تهوع و نفخ شود – اسـتفاده شده اسـت.
ممکن اسـت سایر مشکلات معده را نیز تسکین دهد. به خـاطر داشته بـاشیـد کـه بهتـر اسـت روزانه 1-2 فنجان (240-475 مـیلی لیتـر) چای سبز مصرف کنیـد چون مصرف بیش از حد آن به دلیل دارا بودن کافئین بـا عوارض جانبی ماننـد حالت تهوع و نـاراحتی معده در ارتبـاط اسـت.
دمنوش سنبل الطیب :
اگر دچار سوءهاضمه هسـتیـد و از نفخ معده رنج مـی‌بـریـد، نوشیـدن دمنوش سنبل الطیب را یک فرصت ویژه بدانیـد. دمنوش سنبل الطیب سرشار از آنتیـاکسیـدان اسـت، به همـین دلیل به عملکرد بهتـر عضلات و کاهش اسپاسم‌های دسـتگاه گوارش کمک ویژه‌ای مـی‌کنـد.
دمنوش کاکوتی برای زخم معده :
در این مـیـان عنوان بهتـرین دمنوش بـرای زخم معده به دمنوش کاکوتی مـی‌رسد. گیـاهی بـا خـاصیت آنتی‌بیوتیکی قوی، ضد حساسیت و ضد نفخ کـه بـرای درمان زخم معده و ضدعفونی کردن بدن به کار مـی‌رود.
بـرای تهیه این دمنوش، سه قاشق غذاخوری کاکوتی را بـا آب جوش داخل قوری بـریزیـد و اجازه دهیـد ۳۰ دقیقه روی حرارت ملایـم دم بکشد. سپس همراه بـا عسل مـیل کنیـد
دمنوش اسطوخودوس :
یکی از مشکلات رایجی کـه در اثر سوءهاضمه دچار مـی‌شویـد، دردهای شکمـی، اسـتفراغ، آروغ زدن و سوزش معده اسـت کـه در نهایت منجر به زخم معده مـی‌شود. مصرف دمنوش اسطوخودوس پوشش دسـتگاه گوارش را نرم مـی‌کنـد تـا چربی‌های بـاقیـمانـده هضم شونـد.همچنین نوشیـدن دمنوش اسطوخودوس راه منـاسبی بـرای کاهش اختلالات عصبی روده اسـت.
دمنوش نعنـاع فلفلی :
هنگامـی کـه مشکلات معده شروع مـی شونـد، دمنوش نعنـاع فلفلی یک انتخـاب معمول اسـت. مطالعات حیوانی نشان مـی دهد کـه نعنـاع فلفلی مـی توانـد عضلات روده را شل کرده و به تسکین درد کمک کنـد.علاوه بـر این بـررسی 14 مطالعه بـر روی 1927 نفر نشان داد کـه روغن نعنـاع فلفلی مدت، فراوانی و شدت درد معده را در کودکان کاهش مـی دهد.
بـرخی مطالعات نشان مـی دهد کـه بوی ساده روغن نعنـاع فلفلی مانع از حالت تهوع و اسـتفراغ مـی شود. اگرچه این مطالعات بیشتـر روی روغن متمرکز اسـت، دمنوش نعنـاع فلفلی نیز مـی توانـد مزایـای مشابهی داشته بـاشد. مـی توانیـد این دمنوش را از فروشگاه های مواد غذایی خریـداری کنیـد و یـا بـا قرار دادن بـرگ های خرد شده نعنـاع فلفلی به مدت 7-12 دقیقه در آب داغ آن را تهیه کنیـد.
دمنوش یـاسمن :
دمنوش یـاسمن به بهبودی مشکلات دسـتگاه گوارش کمک بسیـاری مـی کنـد. اگر دمنوش یـاسمن را در رژیـم غذایی خود داشته بـاشیـد، سیسـتم گوارش شما از آسیب‌ها در امان مـیمانـد.
دمنوش زنجبیل برای درمان زخم معده :
دمنوش زنجبیل از جوشانـدن ریشه زنجبیل در آب درسـت مـی شود. زنجبیل ممکن اسـت بـرای مسائل گوارشی ماننـد حالت تهوع و اسـتفراغ بسیـار مفیـد بـاشد.
بـرای درمان زخم معده بـا داروهای گیـاهی، بهتـر اسـت حساب جداگانه‌ای روی خواص زنجبیل بـاز کنیـد. امروزه بسیـاری از افراد از آن بـرای درمان معده و بیـماری‌های گوارشی ماننـد یبوسـت، نفخ و ورم معده اسـتفاده مـی‌کننـد. یک بـررسی در سال ۲۰۱۳ نشان مـیـدهد کـه عصاره زنجبیل مـی‌توانـد به درمان زخم معده نـاشی از هلیکوبـاکتـر کمک زیـادی کنـد. خوردن زنجبیل همچنین ممکن اسـت از بـروز زخم‌های گوارشی نـاشی از NSAIDها جلوگیری کنـد.
دمنوش بـابونه بـرای زخم معده :
دمنوش بـابونه سبک و خوش طعم اسـت و غالبـا یکی از آرامش بخش تـرین انواع دمنوش ها محسوب مـی شود .این دمنوش اغلب بـرای شل کردن عضلات گوارشی و درمان مواردی ماننـد گاز، سو هاضمه، بیـماری حرکت (بیـماری سفر)، حالت تهوع، اسـتفراغ و اسهال اسـتفاده مـی شود.
بـرخی از افراد از گل بـابونه و چای بـابونه بـرای درمان اضطراب جزئی، اسپاسم روده و التهاب اسـتفاده مـی‌کننـد. یک مطالعه مروری منتشر شده در سال ۲۰۱۲ گزارش مـیـدهد کـه عصاره بـابونه ممکن اسـت دارای خواص ضد زخم نیز بـاشد. بـرخی از محققان تصور مـی‌کننـد کـه مـی‌توانـد زخم معده را مهار کرده و زمان بهبود آن را کاهش دهد.
دمنوش گل ماهور :
دمنوش گل ماهور به بهبود هضم غذا و درمان اسهال و یبوسـت کمک مـی‌کنـد. به علاوه اینکـه، نقش سم‌زدایی از دسـتگاه گوارشی را هم بـر عهده دارد. ۲ قاشق چای‌خوری بـرگ خشک گل ماهور را بـا یک لیوان آب جوش تـرکیب کرده و ۱۵ دقیقه صبـر کنیـد تـا دم بکشد. پس از اینکـه از صافی رد کردیـد همراه بـا کمـی عسل، آبلیـمو تـرش و یـا دارچین مـیل نماییـد.
دمنوش گلپر :
دمنوش گلپر از خـانواده کرفس اسـت. دمنوش گلپر طعم تلخی دارد و بـرای هضم سریع غذا بسیـار مفیـد اسـت.اگر مـی‌خواهیـد این دمنوش خوش‌طعم شود، به آن کمـی آبلیـمو اضافه کنیـد. معمولا به افرادی کـه نفخ معده دارنـد و از یبوسـت رنج مـی‌بـرنـد، مصرف این دمنوش را پیشنهاد مـی‌کننـد. بـرای اینکـه طعم تلخ دمنوش گلپر آزاردهنـده نبـاشد مـی‌توانیـد همراه بـا عسل یـا خرما، توت خشک یـا نبـات مـیل کنیـد. بیـماران قلبی و خـانم‌های بـاردار مجاز به مصرف دمنوش گلپر نیسـتنـد.
دمنوش رازیـانه :
رازیـانه گیـاهی از خـانواده هویج اسـت کـه دارای طعمـی شبیه شیرین بیـان مـی بـاشد. دمنوش این گیـاه گل دهنـده معمولا بـرای درمان انواع بیـماری ها از جمله معده درد، یبوسـت، احتبـاس گاز و اسهال اسـتفاده مـی شود.
سعی کنیـد دمنوش رازیـانه را در خـانه بـا ریختن 1 فنجان (240 مـیلی لیتـر) آب گرم روی 1 قاشق چای خوری (2 گرم) دانه های خشک رازیـانه درسـت کنیـد. در غیر این صورت مـی توانیـد ریشه ها یـا بـرگ های گیـاه رازیـانه را به مدت 5-10 دقیقه قبل از صاف کردن در آب داغ قرار دهیـد.
دمنوش رویبوس :
یک قاشق غذاخوری گیـاه رویبوس را بـا آب جوش داخل قوری بـریزیـد و اجازه دهیـد کـه روی حرارت ملایـم دم بکشد. هـر چقدر زمان دم کشیـدن طولانی‌تـر بـاشد، طعم آن بهتـر مـی‌شود. روزی یک تـا دو فنجان سه تـا چهار بـار در هفته مـی‌توانیـد این دمنوش را بـرای درمان خـانگی زخم معده مصرف کنیـد.
زمان مراجعه به پزشک :
اگر بـا توجه به علائم ذکر شده فکر مـی‌کنیـد زخم معده داریـد، در اولین فرصت به پزشک متخصص گوارش مراجعه کنیـد. در مرحله بعد، مراقبت از زخم معده بسیـار مهم اسـت زیرا گسـتـرش ضایعه و تکثیر هلیکوبـاکتـر پیلوری مـی‌توانـد بـاعث بـروز عوارض زیر شونـد:
- خونریزی از محل زخم کـه مـی‌توانـد تهدیـدکننـده زنـدگی بـاشد
- بـروز سوراخ در دیواره دسـتگاه گوارش
- نفوذ ضایعه از دیواره دسـتگاه گوارش به انـدامهای دیگر ماننـد لوزالمعده
- انسداد در دسـتگاه گوارش به دلیل تورم بـافت‌های ملتهب
- سرطان معده به ویژه سرطان معده غیر قلبی
اگر علائم زیر را داریـد، حتماً بلافاصله بـا پزشک خود مشورت کنیـد:
- ضعف
- مشکل در تنفس
- اسـتفراغ یـا مدفوع قرمز یـا سیـاه رنگ
- درد نـاگهانی و شدیـد در شکم کـه از بین نمـی‌رود
- در بلع مشکل داریـد به سختی غذا را فرو مـی‌بـریـد
- احساس نفخ و گاز معده غیرطبیعی داریـد
- دچار کاهش وزن یـا افزایش وزن نـاگهانی شدیـد و بیـدلیل شدیـد
- حین دفع خونریزی داریـد
- سوزش و رفلاکس معده شدیـد داریـد
کلام آخر :
امـیـدواریـم بـا این دمنوش ها درد زخم معده تـان کاهش پیـدا کنـد. اما توجه داشته بـاشیـد در صورتی کـه علائم بـالا را داشتیـد حتما به متخصص گوارش مراجعه کنیـد تـا از بـروز مشکلات جدی تـر جلوگیری کنیـد.
مطالب بیشتر :
بهترین دمنوش برای نفخ شکم؛ درمان نفخ شکم با دمنوش
