خواص شاهدانه؛ روغن و دانه آن، عوارض و مقدار مصرف

خواص دانه شاهدانه و روغن شاهدانه برای سلامتی

شاهدانه Hemp برای تهیه طیف گسترده ای از محصولات از جمله مواد غذایی، محصولات بهداشتی، پارچه، طناب، داروهای طبیعی و سایر موارد دیگر کشت می شود. از قسمت های مختلف گیاه شاهدانه برای تهیه محصولات مختلف استفاده می شود. دانه های شاهدانه خوراکی بوده و با غلظت بالای فیبر محلول و نامحلول، اسیدهای چرب امگا 3 و امگا 6 برای سلامتی قلب و سلامت پوست بسیار مغذی تلقی می شوند.

شاهدانه برای استفاده غیر دارویی هم کشت می شود زیرا حاوی مقادیری از THC (ماده روان گرداننده گیاه ماری جوانا را دارد)

 

فواید سلامتی:

سه گونه مختلف از گیاه شاهدانه (در خانواده Cannabaceae)  وجود دارد که شامل Cannabis sativa ، Cannabis indica و Cannabis ruderalis است. شاهدانه hemp به عنوان انواع حشیش دسته بندی می شود که حاوی 0.3٪ یا کمتر محتوای THC هستند. از طرف دیگر ماری جوانا گونه های از گیاه شاهدانه را که بیش از 0.3٪ THC دارند، توصیف می کند.

دانه های شاهدانه قسمت اصلی گیاه شاهدانه است که خوراکی است. از برگها هم می توان برای تهیه چای استفاده کرد، اما دانه ها حاوی بیشتر مواد مغذی گیاه است. در واقع، دانه های شاهدانه دارای بیش از 30٪ چربی از جمله اسیدهای چرب ضروری هستند.بنابراین، مزایای سلامتی گیاه شاهدانه، در درجه اول از دانه های آن حاصل می شود.

مصرف دانه شاهدانه

دانه های شاهدانه :

دانه های گیاه شاهدانه که بعضی اوقات به این دانه ها قلب شاهدانه نیز گفته می شود. آنها از نظر فیبر غیر محلول و محلول، سرشار از GLA (اسید گاما-لینولنیک) هستند که در مطالعات با بسیاری از فواید سلامتی مرتبط بوده اند، تعادل سالمی از اسیدهای چرب امگا 3 و امگا 6 را ارائه می دهند. توجه داشته باشید که دانه های پوست گرفته شده، از نظر فیبر و سایر مواد مغذی نسبت به دانه های کامل شاهدانه خواص کمتری دارد.

یک مطالعه در سال 2016 نشان داد که GLA دارای خواص ضد التهابی بسیار قوی است و از پتانسیل بسیار خوبی برای تضعیف فرآیندهای التهابی و بهبود علائم بیماریهای التهابی برخوردار است.

دانه های شاهدانه حاوی نسبت کامل 3 به 1 اسیدهای چرب امگا 6 به امگا 3 است که نسبت خوبی برای سلامت قلب و مغز در نظر گرفته می شود. دستیابی به این نسبت در رژیم غذایی دشوار است، زیرا بیشتر غذاها حاوی اسیدهای چرب امگا 6 بسیار زیاد هستند (مانند روغن گیاهی) و تقریباً به اندازه کافی اسیدهای چرب امگا 3 (مانند ماهی قزل آلا) وجود ندارد.

دانه های شاهدانه حاوی بسیاری از مواد مغذی، از جمله مواد معدنی (مانند منیزیم، کلسیم، آهن و روی) و همچنین ویتامین ها است.

محتوای بالای 20٪ فیبر محلول و 80٪ فیبر نامحلول، در دانه های کامل شاهدانه، به هضم غذا کمک می کند، ضمن اینکه به کاهش کلسترول بد و بهبود سلامت قلب کمک می کند.  فیبر نامحلول موجود در دانه های شاهدانه نیز با کاهش ریسک دیابت در ارتباط است.

روغن شاهدانه

تفاوت روغن دانه شاهدانه و روغن خود گیاه شاهدانه CBD :

روغن دانه شاهدانه (که به آن روغن همپ نیز گفته می شود) از دانه گیاه شاهدانه حاصل می شود. این ماده توسط دانه های شاهدانه تحت پرس سرد گرفته می شود.

روغن دانه شاهدانه با روغن CBD تفاوت دارد زیرا روغن CBD ازخود گیاه شاهدانه استخراج شده و سپس با روغن پایه (مانند نارگیل، MCT یا روغن زیتون) ترکیب می شود.

روغن شاهدانه که فقط از دانه ها حاصل می شود – و نه از انواع گیاه شاهدانه – هیچ خاصیتی روانگردان ندارد روغن دانه شاهدانه خواص درمانی بی نظیری دارد و به دلیل داشتن مقادیر بالای مواد مغذی سالم در غذاها استفاده می شود، مانند:

• پروتئین ها
• اسیدهای چرب ضروری (EFA)
• مواد معدنی (مانند روی ، منیزیم ، کلسیم ، آهن و غیره)
• آنتی اکسیدان ها (مانند ویتامین E)

روغن دانه شاهدانه را می توان در روغن پخت و پز استفاده کرد و درست مانند هر نوع روغن سالم دیگر، می توان به غذاهایی مانند سالاد و … اضافه کرد.

مطالعات حیوانی نشان داده است كه روغن دانه شاهدانه باعث كاهش فشار خون و خطر سكته مغزی و حمله قلبی می شود

روغن دانه شاهدانه اغلب به عنوان نرم کننده مو، مرطوب کننده پوست استفاده می شود. برخی از مطالعات نشان می دهد که این روغن ممکن است باعث بهبودی پوست خشک و خارش دار شده است و به علائم اگزما کمک کند و نیاز به داروهای تجویزی را کاهش می دهد.

خواص شاهدانه

پروتئین شاهدانه :

پروتئین شاهدانه پودری است که از دانه‌های گیاه شاهدانه ساخته شده است. این ماده حاوی بیش از 25٪ پروتئین با کیفیت بالا با نزدیک به 20 اسید آمینه و 9 اسید آمینه ضروری است.

پروتئین شاهدانه یک انتخاب عالی برای گیاهخواران است زیرا دارای اسیدهای چرب ضروری برای سلامتی است. میزان پروتئین موجود در دانه های شاهدانه به طور قابل توجهی بالاتر از تخم کتان یا  دانه چیا است که فقط حدود 15 تا 18 درصد پروتئین دارد.

 

سایر مزایای سلامتی شاهدانه :

• آسم
• سرفه
• نفخ
• آرتروز
• سیفیلیس
• ذات الریه
• مشکلات قلبی
• مشکلات مجاری ادرار (افزایش جریان ادرار)
• زگیل (وقتی بصورت موضعی روی پوست اعمال شود)

تصور می شود شاهدانه حاوی مواد شیمیایی (مانند دارو Lanoxin) است که باعث کاهش فشار خون، ضربان قلب کمتر و افزایش قدرت ضربان قلب و افزایش میزان ادرار می شود.

شاهدانه همچنین دارای ترپن ها (terpenes) است، مولکول هایی هستند که توسط گیاهانی تولید شده و عامل بوی متفاوت از هرگیاه هستند (مانند اسطوخودوس). مطالعات نشان می دهد ترپن ها (terpenes) دارای مزایای سلامتی بسیاری از جمله محافظت از سیستم عصبی (محافظت از مغز)، ضد التهاب و ضد تومور هستند.

مضرات شاهدانه

عوارض جانبی شاهدانه:

مطابق RX List ، مصرف شاهدانه می تواند عوارض جانبی داشته باشد  از جمله:

• سوزش گلو
• اسهال
• تهوع و استفراغ
• برادیکاردیا (ضربان قلب آهسته)
• فشار خون بالا

اطلاعات بالینی کافی برای اثبات اینکه شاهدانه در زنان باردار و شیرده و یا استفاده موضعی (روی پوست) عوارضی ندارد متاسفانه موجود نیست.

 

تداخلات دارویی شاهدانه :

 

گلیکوزیدهای قلبی، مانند لانوکسین (دیگوکسین):

این داروها کمک می کنند تا ضربان قلب قوی شود و کاهش پیدا کند. شاهدانه همچنین به کندی ضربان قلب معروف است. این می تواند به برادیکاردی(کند تپشی ضربان قلب) منجر شود. در هنگام مصرف لانوکسین بدون مشورت با پزشک یا یک ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی و پزشکی از مصرف شاهدانه خود داری کنید

 

دیورتیک ها (ادرار آور) :

از جمله دیوریل (کلروتیازید)، تالیتون (کلورتالدون)، (فوروزماید)، میکروزید (هیدروکلروتیازید) و موارد دیگر. دیورتیک ها ممکن است پتاسیم را در بدن کاهش دهند زیرا این کار برای شستشوی مایعات انجام می شود. شاهدانه یک عمل مشابه دارد.

هنگامی که افزایش در میزان ادرار/مایعات وجود دارد، معمول است که پتاسیم نیز دفع شود . تجویز ادرارآور و شاهدانه در کنار هم ممکن است سطح پتاسیم را به صورت خطرناک کاهش دهد که می تواند قلب را تحت تأثیر قرار دهد.

بهترین روش مصرف شاهدانه

مقدار مصرف و تهیه :

دانه های شاهدانه را می توان به صورت خام، بو داده، یا با غذاهای دیگر میل کرد. روغن شاهدانه هزاران سال است که در چین به عنوان غذا مورد استفاده قرار می گیرد یا در دارو وجود دارد.

روشهای زیادی برای خوردن پروتئین، روغن و دانه های شاهدانه وجود دارد، از جمله:

• در اسموتی ها
• روی بلغور جو دوسر یا غلات
•  روی سالادها
• به عنوان آجیل
• به عنوان شیر (شیر شاهدانه)
• در ماست
• در میله های غذایی
• به عنوان چاشنی سالاد (روغن شاهدانه)
• دانه شاهدانه را به غذا های پخته اضافه کنید
• به عنوان روغن در آشپزی(روغن شاهدانه)

قرار گرفتن دانه های شاهدانه در معرض هوا یا گرما برای مدت طولانی باعث تخریب چربی سالم آن می شود. که منجر به تولید اسیدهای چرب ترانس ( بدترین نوع چربی هایی هستند که یک فرد می تواند بخورد) توصیه می شود دانه های شاهدانه و روغن شاهدانه را در دمای خنک و به دور از نور در یک ظرف غیر قابل نفوذ هوا نگهداری کنید. بهتر است بعد از باز کردن محصولات را در یخچال نگهداری کنید.

خواص شاهدانه برشته

بسیاری از محصولات شاهدانه، از جمله روغن شاهدانه، شیر شاهد و پودر پروتئین شاهدانه را می توان در فروشگاه مواد غذایی سالم یا به صورت آنلاین خریداری کرد.

پختن دانه های شاهدانه یا گرم کردن روغن تا دمای بالاتر از 350 درجه فارنهایت می تواند چربی ها و اسید چرب های سالم را از بین ببرد. دانه ها و روغن شاهدانه بهتر است خام خورده شوند. در صورت پخت و پز با روغن شاهدانه، از حرارت کم استفاده کنید.

دوز هر مکمل گیاهی یا طبیعی به عوامل مختلفی بستگی دارد از جمله سن فرد، وضعیت سلامتی و موارد دیگر. هنگام مصرف داروهای گیاهی، هرگز از دوز یا سایر توصیه های موجود در بسته بندی تجاوز نکنید. همیشه در مورد دوز توصیه شده با پزشک معالج خود مشورت کنید.

منبع : verywellhealth

 

مطالب مرتبط :

خواص روغن اکالیپتوس برای سلامتی، پوست و مو

خواص روغن کتان در طب سنتی؛ عوارض و مقدار مصرف