ژاویز
علت درد کف پا چیسـت. درد کف پا ممکن اسـت بـه دلایل زیادی رخ بدهد ولی مهم‌ترین موضوع در ابتدا آن اسـت کـه آناتومي کف پا را بشناسیم و بدانیم چه قسمتی از کف پا درد مي‌کنـد.
درد در نواحی مختلف پا :
پاها هر روز انسان را از نقطه‌ای بـه نقطه‌ی دیگر جا بـه جا مي‌کننـد، ولی فرد معمولاً تا زمانی کـه این انـدام بدن احساس درد نـداشته باشد، بـه آن توجه نمي‌شود. زمانی کـه درد کف پا پدیدار مي‌شود، فرد بـه دنبال راهی بـرای رهایی از این درد خواهد بود. اما بـرای اینکـه بـهترین روش درمانی بـه کار گرفته شود، لازم اسـت کـه مشکل بـه درسـتی شناخته شود. اولین نکته کـه باید شناسایی شود این اسـت کـه کدام قسمت پا احساس درد مي‌کنـد.
درد پاشنه‌ی پا :
اگر فرد در ناحیه‌ی پاشنه‌ی پا احساس درد داشته باشد، فرد احتمالا بـه پلانتار فاسیتیس یا درد پاشنه‌ی پا مبتلا اسـت. یک التهاب در گروهی از تانـدون ها و رباط‌ها بـه وجود آمده و در نهایت باعث ایجاد این درد مي‌شود. معمولاً این درد در صبح هنگام ،زمانی کـه فرد بـه تازگی از تخت بـرخاسـته بیشتر از سایر مواقع اسـت. فرد مي‌توانـد این درد را در پاشنه و یا در قوس کف پا احساس کنـد.
بـرای درمان :
- بـه پاهای خود اسـتراحت دهید
- اجازه نـدهید کـه ماهیچه‌های پا و پاشنه‌ی پا کشیده شده و منقبض شونـد
- داروهای مسکن مصرف کنید
- کفش‌هایی کـه بـه خوبی از قوس کف پا پشتیبانی کرده و دارای کفی مناسب هسـتنـد را خریداری کنید.
رشد استخوان کف پاشنه ی پا و درد در کف پا
درد خار پاشنه (Heel spurs ) :
یکی دیگر از دردهای پا اسـت. در درد خار پاشنه شاهد رشد اسـتخوان کف پاشنه‌ی پا هسـتیم. افراد بـه دلیل پوشیدن کفش نامناسب، راه رفتن و حالت ایسـتادن غلط و یا حتی بـه واسطه‌ی فعالیت‌های ورزشی همچون دویدن بـه این عارضه مبتلا خواهنـد شد. فرد مبتلا بـه درد خار پاشنه در هنگام راه رفتن و یا حتی ایسـتادن درد زیادی را تحمل خواهد کرد. بسیاری از مردم خارپاشنه دارنـد ولی همه درد خاصی را احساس نخواهنـد کرد. افرادی کـه دارای کف پای صاف هسـتنـد و افرادی کـه دارای قوس کف پای زیادی هسـتنـد، بیشتر از سایر افراد بـه درد خار پاشنه مبتلا خواهنـد شد.
بـرای درمان :
- اسـتفاده از کفی‌های مناسب در کفش کـه بـرای تهیه‌ی آنها از عکسبـرداری سه بعدی پا اسـتفاده مي‌شود.
- اسـتفاده از کفش مناسب با کفی مناسب
- اسـتفاده از داروهای مسکن
- اسـتراحت دادن بـه پا
- درمانهای فیزیوتراپی
- اگر فرد هنوز احساس درد داشته باشد، بـهتر اسـت کـه با پزشک خود مشورت کنـد
گاهی کبودی‌های عميقی در قسمت زیرین انگشتان پا ایجاد مي‌شود کـه معمولاً دلیل آن بـرخورد بـه اجسام سخت اسـت. دردی کـه در این مواقع فرد احساس مي‌کنـد ماننـد راه رفتن بـر روی سنگ‌های کوچک اسـت. این درد بـه آرامي از بین مي‌رود.
بـرای درمان :
- بـه پا اسـتراحت دهید
- بـر روی ناحیه‌ی مورد نظر یخ بگذارید
- از داروهای مسکن اسـتفاده کنید
شکسـتگی پاشنه‌ی پا :
این عارضه معمولاً در اثر سقوط یا افتادن و تصادف راننـدگی ایجاد مي‌شود. بـر اثر این عارضه اسـتخوان پاشنه‌ی پا نه تنها مي‌شکنـد بلکـه امکان قطعه قطعه شدن آن هم وجود دارد. درد پاشنه‌ی پا، کبودی، تورم و راه رفتن دشوار از علایم اصلی شکسـتن اسـتخوان پاشنه‌ی پا هسـتنـد.
بـرای درمان:
- بـه پاشنه‌ی پا فشار وارد نکنید، حتی در صورت لزوم از عصا اسـتفاده کنید
- با اسـتفاده از پدهای مخصوص از پاشنه‌ی پا محافظت کنید
- از مچ بنـد پا و یا آتل پا اسـتفاده کنید
- از پزشک خود بخواهید کـه داروهای مسکن مناسب را بـرای شما تجویز کنـد
- درمان فیزیوتراپی را شروع کنید
- اگر هنوز احساس درد داشتید، از پزشک خود بخواهید کـه سایر روش‌های درمانی همچون جراحی را بـررسی کنـد.
درد توپ کف پا (Ball of Foot Pain):
در متاتارسالژیا Metatarsalgia فرد درد و التهاب زیادی را در ناحیه‌ی توپ کف پا احساس مي‌کنـد. پوشیدن کفش‌های خیلی تنگ دلیلی بـرای این عارضه اسـت. گاهی انجام حرکات ورزشی ماننـد پریدن و یا دویدن بـه شیوه‌ای نامناسب هم مي‌توانـد عاملی بـرای این درد باشد.
بـرای درمان:
- داروهای مسکن مصرف شود
- بـر روی ناحیه‌ی دردناک یخ گذاشته شده و پا اسـتراحت داده شود.
- کفش‌هایی باید پوشیده شود کـه قسمت داخلی آن کم‌ترین فشار را بـه عصب مربوطه وارد کنـد.
- مصرف داروهای اسـتروئیدی یا تزریق دیگر داروها بـه داخل پا
- مصرف قرص‌های مسکن
- جلوگیری از پوشیدن کفش پاشنه بلنـد
- پرهیز از انجام فعالیت‌هایی کـه فشار زیادی را بـه عصب کف پا وارد مي‌کننـد
- بـررسی راه درمانی جراحی توسط پزشک معالج
در این عارضه اطراف عصبی کـه بین انگشت سوم و چهارم پا وجود دارد، ملتهب شده و باعث گزگز کف پا مي‌شود. در این عارضه فرد علاوه بـر احساس درد در ناحیه‌ی کف پا، احساس بی حسی را هم تجربـه خواهد کرد. زنان بـه دلیل پوشیدن کفش پاشنه بلنـد بیشتر از مردان این عارضه را تجربـه خواهنـد کرد.
درمانها و دلایل درد در ناحیه ی کف پا چیست
درد اسـتخوان کنجدی پا (Sesamoiditis) :
در نزدیکی انگشت بزرگ پا دو اسـتخوان کوچک قرار دارنـد کـه تنها بـه وسیله‌ی تانـدون‌ها بـه هم متصل هسـتنـد. بـه این اسـتخوان‌ها کنجدی اطلاق مي‌شود، زمانی کـه تانـدون‌های اطراف این اسـتخوان‌ها آسیب ببینـد و یا ملتهب شود، این عارضه ایجاد مي‌شود. این عارضه در دونـده‌ها و رقصنـده‌های باله بسیار شایع اسـت.
بـرای درمان:
- بـه پا اسـتراحت دهید
- بـر روی ناحیه‌ی دردناک یخ بگذارید
- در زیر انگشتان پا پدهای مخصوص قرار دهید
- انگشت شصت را با چسب بـه سایر انگشتان بچسبانید و اجازه دهید تا مفاصل درمان شونـد.
- کفش‌هایی با پاشنه‌های کوتاه بپوشید
- در صورت صلاح دید پزشک اسـتروئید تزریق کنید
- درد اسـتخوان کنجدی پا (Sesamoiditis) – درد کف پا
دلایل و درمان درد در ناحیه ی قوس کف پا
درد قوس کف پا :
مشکلات مربوط بـه پلانتار فاسیا :
پلانتار فاسیا یک نوار رشته‌ای ضخیم اسـت کـه در امتداد کف پا قرار دارد. این نوار رشته‌ای وظیفه حمایت از قوس کف پا و منتقل کردن نیروهایی کـه در زمان حرکت بدن بـه کف پا وارد مي‌شود را بـر عهده دارد.
فاسئیت پلانتار (التهاب فاشیای پلانتار یا کف‌پایی) :
این عارضه یکی از شایع‌ترین علل درد قوس کف پا بـه شمار مي‌رود. در اثر این عارضه معمولاً کف پا بعد از فعالیت بدنی شدید یا اسـتراحت طولانی (بـرای مثال در اول صبح) دچار درد مي‌شود. اگر فشار زیادی بـر روی فاشیای کف‌پایی وارد شود، دچار التهاب و تورم خواهد شد.
فیبـروماتوز کف پا :
یکی از علل نادرتر بـرای درد قوس کف پا، عارضه فیبـروماتوز کف پا مي‌باشد کـه در اثر آن یک زائده کوچک گره ماننـد بـر روی پلانتار فاسیا تشکیل مي‌شود. این زائده معمولاً در قسمت ميانی قوس کف پا بـه وجود مي‌آید و اغلب بـه خاطر فشاری کـه در هنگام راه رفتن بـر روی آن وارد مي‌شود، باعث دردناک شدن کف پا خواهد شد.
شکسـتگی تنشی اسـتخوان :
شکسـتگی تنشی اسـتخوان غالباً در اثر وارد آمدن فشار مداوم بـر روی یکی از اسـتخوان‌های کف پا ایجاد مي‌شود. شکسـتگی اسـتخوان ميانی کف پا و یا اسـتخوان‌های ناوی مي‌توانـد موجب بـروز درد ملایم تا شدید در قوس کف پا شود.
تانـدونیت (التهاب تانـدون) درشت‌نی پشتی :
این عارضه باعث ملتهب شدن و یا حتی پارگی تانـدون مي‌شود کـه در نتیجه آن، درد شدیدی در قسمت کف پا بـه وجود مي‌آید. این درد معمولاً در هنگام فعالیت بدنی شدید و یا هنگامي کـه بـه مدت طولانی روی پا مي‌ایسـتید، شدیدتر مي‌شود.
سنـدرم تونل تارسال :
این عارضه معمولاً هنگامي بـه وجود مي‌آید کـه فشار زیادی بـر روی عصب تیریال کـه از داخل تونل تارسال واقع در قسمت داخلی قوزک پا مي‌گذرد، وارد مي‌شود. در اثر این عارضه، درد شدید و نیز احساس سوزن سوزن شدن در قوس کف پا ایجاد مي‌شود. همچنین بی‌حسی پاشنه پا کـه غالباً بـه سمت انگشت بزرگ پا و یا سه انگشت مجاور آن کشیده مي‌شود نیز از علائم این عارضه اسـت. علاوه بـر آن، سنـدروم تونل تارسال ممکن اسـت باعث احساس داغی یا سردی در قوس کف پا شود.
پای سنگر مانـده :
اگر پاهای شما بـه مدت طولانی در معرض ناهمواری و شرایط سخت قرار داشته باشد، ممکن اسـت بـه عارضه پای سنگر مانـده دچار شوید. این عارضه بیشتر در کارگران ساختمانی، بازیکنان فوتبال آمریکایی و افرادی کـه در راهپیمایی‌های طولانی شرکت مي‌کننـد، دیده مي‌شود. در اثر این عارضه، رنگ کف پا بـه حالت سفید تا خاکسـتری در مي‌آید و دچار بی‌حسی یا سوزن سوزن شدن مي‌شود. سایر علائم این عارضه شامل درد و ورم در قسمت کف پا مي‌باشد. اگر این عارضه بـه موقع درمان نشود، مي‌توانـد باعث تاول زدن در کف پا و آسیب‌دیدگی دائم اعصاب در این ناحیه شود.
اسپاسم و گرفتگی عضلات پاها می تواند سبب درد در کف پا شود
گرفتگی عضلات کف پا :
گرفتگی پاها در اثر اسپاسم ناگهانی و غیر قابل کنترل عضلات پا بـه وجود مي‌آید و اغلب باعث درد قوس کف پا مي‌شود، اما ممکن اسـت احساس درد در هر جای دیگری از پا یا ساق پا را نیز بـه دنبال داشته باشد. مهم‌ترین علل احتمالی بـرای گرفتگی عضلات پا شامل رژیم غذایی، کشیدگی و ضعف عضلات، کم آبی بدن، کاهش خونرسانی بـه عضلات و غش و ضعف شدید مي‌باشد. گاهی از اوقات، گرفتگی عضلات کف پا مي‌توانـد نشانه‌ای از یک بیماری دیگر باشد، بنابـراین اگر این مشکل بـه طور مکرر بـرای شما اتفاق مي‌افتد، حتماً بـه پزشک مراجعه کنید.
پای ورزشکاران :
پای ورزشکاران عارضه‌ای اسـت کـه در اثر عفونت قارچی بـه وجود مي‌آید و معمولاً بـه خاطر کفش نامناسب و یا قرار گرفتن پا در معرض ناهمواری و شرایط نامساعد بـه مدت طولانی ایجاد مي‌شود. علائم این عارضه کـه بـه شکل خشکی، پوسـته پوسـته شدن و خارش پوسـت مي‌باشد، ممکن اسـت در هر جایی از پا مشاهده شود و غالباً با درد قوس کف پا همراه مي‌باشد.
کف پای صاف :
این عارضه کـه با عنوان پس پلانوس نیز شناخته مي‌شود، هنگامي بـه وجود مي‌آید کـه قوس کف پا جمع مي‌شود و کف پا بـه طور کامل بـر روی سطح زمين قرار مي‌گیرد. بسیاری از افرادی کـه کف پای صاف دارنـد، احساس مي‌کننـد کـه وقتی روی پا مي‌ایسـتنـد یا راه مي‌رونـد، پای آنها خیلی زود خسـته مي‌شود و یا بـرخاسـتن بـر روی نوک پنجه‌های پا بـرای آنها مشکل اسـت.
سایر بیماری‌ها :
بیماری‌ها و عوارض پزشکی دیگری نیز وجود دارد کـه مي‌تواننـد باعث درد قوس کف پا شونـد. از مهم‌ترین این بیماری‌ها مي‌توان بـه دیابت، آرتروز و چاقی اشاره کرد. این بیماری‌ها مي‌تواننـد بـر وضعیت و قدرت اسـتخوان‌ها، عضلات، رباط‌ها و تانـدون‌ها تأثیر بگذارنـد و منجر بـه درد قوس کف پا شونـد.
کفش های نامناسب خطری بزرگ برای سلامتی و ایجاد درد در کف پا
پوشیدن کفش‌های نامناسب:
یکی از علل شایع بـرای درد قوس کف پا، پوشیدن کفش‌های نامناسب بـه ویژه کفش‌هایی کـه قوس کف پا را نمي‌پوشانـد و یا خیلی تنگ هسـتنـد، مي‌باشد.
درد انگشتان پا :
نقرس (Gout) یک فرم از التهاب مفاصل اسـت کـه باعث ایجاد درد در انگشتان پا مي‌شود. کریسـتال‌ها در مفاصل انگشتان پا تجمع پیدا مي‌کننـد و باعث ایجاد درد شدید و تورم مي‌شونـد. معمولاً انگشت بزرگ پا بیشتر درگیر مي‌شود.
بـرای درمان درد انگشتان پا :
- بـه پا اسـتراحت دهید
- بـر روی ناحیه‌ی دردناک یخ بگذارید
- داروهای غیر اسـتروئیدی (NSAIDs) یا پردنیزون (prednisone) مصرف کنید
- غذاهایی کـه باعث وخیم شدن نقرس مي‌شونـد را مصرف نکنید.
انحراف انگشت بزرگ پا :
بونیون( bunion) یک بـرآمدگی اسـتخوانی اسـت کـه روی مفصل در پایه انگشت شسـت پا بـروز مي کنـد. هر فردی مي‌توانـد بـه این عارضه دچار شود، خصوصاً اگر کفش‌های تنگ بـه پا کنـد. افراد مبتلا بـه این عارضه معمولا بـه عارضه‌ی انگشت چکشی پا هم دچار هسـتنـد. سعی کنید کـه کفش راحتی انتخاب کنید، اگر هنوز درد وجود داشته باشد، پزشک گزینه‌ی جراحی را پیشنهاد مي‌کنـد.
انگشت چکشی پا (hammertoes):
انگشت دوم، سوم یا چهارم از مفصل دوم خم مي‌شود و شکلی ماننـد چکش پیدا مي‌کنـد. اگر ماهیچه‌ها از بالانس کافی بـرخوردار نباشنـد یا فرد کفش‌های تنگ بـه پا کنـد، این مشکل رخ خواهد داد. بـهتر اسـت کفش‌هایی پوشیده شود کـه دارای نوک تیز نباشنـد تا انگشتان پا فضای کافی در اختیار داشته باشنـد.
انگشت چنگالی پا (Claw toe):
نوک انگشت بـه سمت بالا یا پایین خم شده و امکان صاف شدن دوباره نـدارد. بـر اثر بیماری‌هایی همچون دیابت یا بـر اثر مصرف بیش از انـدازه‌ی الکل، سیسـتم عصبی آسیب دیده، ماهیچه‌ها ضعیف شده و این مشکل رخ مي‌دهد. اگر این مشکل درمان نشود، باعث بـروز پینه در پا خواهد شد
انگشت چمنی (Turf toe):
قسمت پایه‌ی انگشت بزرگ پا دردناک خواهد بود. در واقع این عارضه نوعی شکسـتگی اسـتخوان کنجدی پا محسوب مي‌شود.
دلایل درد انگشتان پا
شکسـتگی انگشت پا:
در واقع نوعی از شکسـتگی اسـتخوانی اسـت کـه مي‌توانـد اسـتخوان هر کدام از انگشت‌های پا را درگیر کنـد. اگر شکسـتگی‌ها در حد ترک خوردگی باشد، تنها اسـتراحت و گذاشتن یخ بـر روی محل آسیب دیده و مصرف داروهای مسکن کفایت مي‌کنـد.بـرای شکسـتگی‌های وخیم تر اما گاهی نیاز بـه جراحی وجود دارد.
آرتروز شسـت پا یا شسـت پای سفت :
همان‌گونه کـه از نامش پیداسـت انگشت بزرگ پا را درگیر مي‌کنـد. علایم و شدت درد این عارضه بـه مرور زمان بدتر خواهد شد. بـرای درمان این مشکل باید داروهای مسکن و تمرین‌های کششی پا انجام شود.
ميخچه و پینه :
ميخچه ضخیم‌شدگی یا بـرجسـتگی لایه‌های خارجی پوسـت اسـت، كه معمولاً روی نواحی اسـتخوانی مثل مفاصل انگشتان پا بـه وجود مي‌آید. پینه اما ضخیم‌شدگی بدون درد پوسـت اسـت كه در اثر فشار یا تحریك مداوم بـه وجود مي‌آید.
درد حاشیه‌ی خارجی پا:
در حاشیه‌ی خارجی پنجمين اسـتخوان متاتارسال یا کف پایی قرار دارد کـه معمول‌ترین اسـتخوانی اسـت کـه دچار شکسـتگی مي‌شود. معمولاً بعد از اینکـه ضربـه‌ای بـه پا وارد شد، فرد احساس درد، تورم و کبود شدن در حاشیه‌ی خارجی پای خود خواهد داشت. اگر احساس مي‌کنید اسـتخوانی در این ناحیه شکسـته اسـت باید بـه پزشک مراجعه کرده و عکس رادیولوژی از پای خود تهیه کنید.
بـرای درمان درد حاشیه‌ی خارجی پا :
- داروی مسکن مصرف کنید
- بـه پا اسـتراحت داده، بـر روی آن یخ قرار داده و آن را بالا نگه دارید.
- بـر روی پای آسیب دیده قدم نزنید
- امکان جراحی را با پزشک خود مطرح کنید
- اتل یا گچ گرفتن پا توصیه مي‌شود.
علائم شایع درد کف پا :
- سوزش کف پا
- بی‌حسی پاها
- پا درد
- ورم پاها
- گرفتگی عضلات پا
- یخ کردن پاها
- تغییر رنگ پا
- تاول زدن کف پا
تشخیص درد کف پا :
بـه منظور تشخیص درد کف پا، پزشک سوابق و شرح حال شما را بـه طور کامل بـررسی مي‌کنـد و سؤالاتی در مورد علائم این عارضه از شما مي‌پرسد. همچنین با معاینه کامل کف پا و قوزک، نشانه‌ها و علائم موجود در آن را بـررسی مي‌کنـد.
عکسبـرداری اشعه ایکس :
این آزمایش بـرای تهیه عکس‌هایی حاوی جزئیات مربوط بـه ساختارهای متراکم موجود در بدن از قبیل اسـتخوان‌ها مورد اسـتفاده قرار مي‌گیرد.
تصویربـرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) :
این آزمایش بـرای تهیه تصاویری از بافت‌های نرم ماننـد تانـدون‌ها و ماهیچه‌ها اسـتفاده مي‌شود.
سی تی اسکن:
این اسکن‌ها حاوی جزئیات بیشتری در مقایسه با عکس‌های اشعه ایکس مي‌باشد و تصاویری از مقطع عرضی کف پا و قوزک پا تولید مي‌کنـد.
سونوگرافی :
در آزمایش سونوگرافی از امواج صوتی دارای فرکانس بالا و بازتاب آن توسط انـدام‌های داخلی بدن بـرای تهیه تصاویری از اسـتخوان‌ها و بافت‌های نرم، اسـتفاده مي‌شود.
درمانهای درد کف پا
درمان درد کف پا :
اینکـه درد کف پای شما بـه چه روشی درمان شود بـه علت بـه وجود آمدن این درد بسـتگی دارد.
اصلاح کفش‌ها :
اگر درد کف پای شما در حد خفیف تا ملایم باشد، با چنـد مورد اصلاحات ساده در کفش‌های شما مي‌توان این علائم را کاهش داد.
اسـتفاده از روش اسـتراحت، یخ گذاشتن، فشرده‌سازی و بالا نگه داشتن (RICE) :
در اغلب بیمارانی کـه از درد کف پا رنج مي‌بـرنـد، این روش مي‌توانـد تأثیر زیادی در کاهش و درمان درد کف پا داشته باشد. در این روش بـه پاها اسـتراحت داده مي‌شود و هر بار بـه مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه بـر روی آن یخ گذاشته مي‌شود. همچنین پاها از طریق بسـتن با یک بانـداژ کشی، فشرده مي‌شود و حداقل ۳۰ سانتی‌متر بالاتر از سطح زمين نگه داشته مي‌شود.
تزریق اسـتروئیدها :
در مواردی کـه شدت درد کف پا زیاد باشد، تزریق داروهای اسـتروئیدی مي‌توانـد بـه کاهش درد و ورم کف پا و نیز تصحیح عوارض مربوط بـه آن (در صورتی کـه وجود داشته باشد) کمک کنـد.
اسـتفاده از ضربـه‌گیرهای مخصوص قوس کف پا :
استفاده از ضربه گیر برای درد کف پا
سخن پایانی :
درد در ناحیه ی کف پا علت های بسیاری دارد و بـرای درمان باید حتما مشکل بـه درسـتی تشخیص داده شود. بـرای تشخیص و درمان حتما بـه پزشک متخصص مراجعه کنید. این مطالب جهت آشنایی با این بیماری اسـت و جهت درمان قطعی پیشنهاد نمي گردد.
مطالب مرتبط :
