ژاویز
شاید بـرای شما هم پیش آمده باشـد که دچار زخم دهــان که زخم آفت دهــان به آن مـی گوید شـده باشید. این زخم هــا در قسمت نرم دهــان یا پایین لثه ایجاد مـی شود. این زخم هــا دردناک هســتند و غذا خوردن را سخت مـی کنند. بیشتر اوقات این زخم هــا پس از گذشت یک یا دو هفته دردناک رفع مـی شوند. اما اگر مـی خواهید هرچه سریع تر از شر آن خلاص شوید، با ژاویز همراه باشید که راهکار هــای خانگی درمان آفت دهــان را بـرای شما در این مقاله آماده کرده ایم.
آفت دهــان چیســت؟
آفت دهــان، یک زخم کوچک در داخل دهــان اســت که به رنگ سفید یا خاکســتری با حاشیه قرمز دیده مـی‌شود. آفت دهــان عموما روی بخش‌هــای نرم دهــان مانند زبان، داخل گونه‌هــا و سطح داخلی لب هــا ظاهر مـی‌شود. آفت‌هــای دهــانی مسری نیســتند و عموما در عرض حدود یک هفته، خودشان بهبود مـی‌یابند. آن هــا کمتر از یک سانتیمتر قطر دارند و به صورت تکی و یا دســته‌های ظاهر مـی‌شوند. نوع نادرتر و شـدیدتر آفت، زخم‌هــای بزرگتری ایجاد مـی‌کند، که ممکن اســت دو هفته یا بیشتر ادامه داشته باشـد و مـی‌تواند جراحت نیز ایجاد کند.
نشانه هــای ایجاد آفت دهــان :
ایجاد آفت در دهــان علائم خاصی دارد که با بـررسی و مشاهده‌ی آنهــا مـی‌توانید از وجود این دســته از زخم‌هــای دهــانی مطمئن شـده و به سراغ روش‌هــای درمان و کاهش درد باشید. این علائم به شرح زیر هســتند:
- وجود تـاول یا زخم با حاشیه‌ی قرمز و مرکز سفید
- آفت در داخل دهــان، روی لب‌هــا، گونه‌هــا، روی زبان یا سقف دهــان دیده مـی‌شود.
- وجود درد حتی در زمانی که غذا نمـی‌خورید.
- ایجاد درد در زمان مصرف غذاهــای خاصی مثل مرکبات یا فلفل
- احساس سوزن سوزن شـدن یا احساس خشکی در زمان ایجاد تـاول
- یک، دو یا سه زخم با هم پدیدار مـی‌شوند.
معمولا زخم‌هــای دهــان با تبخال اشتباه گرفته مـی‌شوند. تبخال ناشی از فعالیت ویروس هرپس سیمپپلکس اســت و در خارج از دهــان ایجاد مـی‌شود، در صورتی که آفت در فضای داخلی دهــان شکل مـی‌گیرد.
روش هــای خانگی درمان آفت دهــان :
آفت دهــان معمولاً 1 الی 2 هفته طول مـی‌کشـد تـا از بین بـرود، اما روش‌هــای خانگی وجود دارد که با انجام آنهــا مـی‌توانید زمان را کاهش دهید.
شســتشوی دهــان و دندان با مسواک نرم :
مراقبت از دهــان و آسیب وارد نکردن به آفت، باعث سرعت گرفتن درمان آفت مـی‌شود. اســتفاده از یک مسواک نرم از تحریک آفت دهــان ممانعت مـی‌کند. بهداشت خوب دهــان و دندان با تمـیز نگهداشتن دندان‌هــا و لثه‌هــا از عفونی شـدن زخم‌هــا جلوگیری مـی‌کند.
اجتناب از بـرخی غذاهــا :
بـرای درمان آفت، باید از غذاهــای بسیار تند، نمکی و یا اسیدی، پرهیز نمایید زیرا موجب تحریک آفت‌هــا و توقف روند بهبودی آنهــا مـی‌شود. حتی نوشیدنی‌هــای داغ و غذاهــایی که حاشیه‌هــا و کناره‌هــای تیز دارند، مانند تک‌های تســت، مـی‌توانند ایجاد ناراحتی کنند.
شســتشو با نمک :
مردم همچنین از روش‌هــای جایگزین طبیعی مانند محلول نمکی بـرای بهبود روند درمان اســتفاده مـی‌کنند. 30 ثانیه شســتشوی دهــان با محلول آب نمک با بالابـردن غلظت کلرید سدیم و جمع‌کردن آب غشاء اطراف آفت دهــان به بهبود آبسه‌هــا و زخم‌هــای بازی مثل آفت در دهــان کمک مـی‌کند.
اســتفاده از یخ :
وقتی دچار آفت دهــان مـی‌شوید، مکیدن مکعب‌هــای کوچک یخ باعث تسکین و کاهش سوزش و التهــاب زخم مـی‌شود. سردی یخ، جریان خون‌رسانی به آفت دهــان را کاهش مـی‌دهد؛ در نتیجه درد و تورم آفت هم کمتر مـی‌شود.
سرکه سیب :
سرکه سیب و آب گرم را با هم مخلوط کنید و از آن به‌عنوان یک دهــانشویه‌ی روزانه بـرای ناپدید‌شـدن آفت دهــان بهره‌مند شوید. سرکه‌ی سیب حاوی اسید اســتیک اســت که مـی‌تواند باکتری‌هــای خطرناک و بد را از بین ببـرد و درعین‌حال رشـد باکتری‌هــای مفید و خوب را افزایش دهد. این دهــانشویه‌ی کاملا دردســترس، به‌عنوان یک آنتی‌بیوتیک طبیعی مـی‌تواند بـرای آفت دهــان بسیار پرکاربـرد باشـد.
ماســت :
مصرف ماســت پروبیوتیک با کیفیت، بـرای آفت دهــان بسیار مفید اســت. پروبیوتیک مانند یک صافی عمل مـی‌کند و فقط به باکتری‌هــای مناسب اجازه‌ی حضور در دهــان مـی‌دهد. این‌کار باعث آرام‌ترشـدن زخم و بهبود آفت دهــان مـی‌شود. از‌طرفی، نرمـی و خنکی ماســت به کمتر‌شـدن درد ناشی از آفت کمک مـی‌کند.
چای سیاه :
یکی از بهترین روش‌هــای خانگی بـرای تسکین درد آفت دهــان، اســتفاده از چای سیاه اســت. پس اگر دچار آفت دهــان شـدید، چای کیسه‌ای را مســتقیم روی آفت دهــان قرار دهید تـا دردتـان آرام شود. مـی‌توانید چای سرد‌شـده را نیز به‌عنوان دهــانشویه غرغره کنید. «تـانن» موجود در چای تأثیر مثبتی بـرای التیام آفت دهــان دارد.
مریم گلی :
مریم گلی گیاهی اســت که ویروس و باکتری‌هــا را مـی‌کشـد و التهــاب را کم مـی‌کند. دو قاشق چای‌خوری مریم‌گلیِ خشک را در یک فنجان آب‌جوش خیس کنید و بگذارید سرد شود. از این محلول مـی‌توانید به‌عنوان دهــانشویه ۲تـا ۳ بار در روز اســتفاده کنید. حواســتـان باشـد حتما محلول به خوبی آفت دهــان را شســتشو دهد.
مصرف مکمل زینک(روی) :
کمبود روی مـی‌تواند با آفت دهــان مرتبط باشـد. بنابـراین مصرف مکمل روی مـی‌تواند مشکل را حل کند. اما باید یادتـان باشـد؛ مصرف طولانی‌مدت قرص زینک باید حتما تحت نظر پزشک باشـد.
مصرف روزانه‌ی مکمل‌هــای حاوی 150 مـیلی‌گرم روی، تعداد دفعات آفت‌زدن را از 50 درصد به 100 درصد کاهش مـی‌دهد. مصرف یک مکمل روی خوب و با کیفیت یک یا دو بار در روز یکی از آسان‌ترین راه‌هــای کمک به بهبود آفت دهــان محسوب مـی‌شود.
ویتـامـین E :
یک کپسول ویتـامـین E را باز کنید و مایع داخل آن را روی آفت دهــان بگذارید. روغن حاوی ویتـامـین E مثل یک پوشش روی زخم را مـی‌پوشاند و مانع از عفونت آن مـی‌شود و این به روند بهبود و درمان سریع‌تر آفت دهــانی کمک مـی‌کند.
مکمل‌هــای ویتـامـین B :
بـر‌اساس مطالعات انجام‌شـده، مصرف مکمل زیرزبانی ویتـامـین B۱۲، حتی در افرادی که با کمبود این ویتـامـین مواجه نیســتند، مانع از بازگشت مجدد آفت دهــانی مـی‌شود. مقدار ۱۰۰۰مـیکروگرم (۱مـیلی‌گرم) ویتـامـین B۱۲ که دو بار در روز به‌مدت ۶ماه مصرف شود، مفید بوده اســت. از طرفی، مصرف مکمل‌هــای گروه ویتـامـین B؛ ۳۰۰مـیلی‌گرم ویتـامـین B۱؛ ۲۰مـیلی‌گرم ویتـامـین B۲؛ ۱۵۰مـیلی‌گرم ویتـامـین B۶ نیز به‌خصوص در افرادی که با کمبود ویتـامـین (B۱) مواجه هســتند، مـی‌تواند کمک‌کننده باشـد؛ زیرا کمبود این ویتـامـین با خطر افزایش ابتلا به آفت دهــان مرتبط اســت.
ژل آفتین :
یکی از داروهــای درمان آفت دهــان، اســتفاده از آفتین ژل اســت. آفتین ژل محصولی کاملا جدید حاوی عصاره گیاهی اســت که معمولا با یکبار مصرف و در زمان 20 ثانیه آفت دهــان را درمان مـی‌نماید. درد و ناراحتی بیمار بعد از چند دقیقه کاهش یافته و آثار آفت دهــان بعد از مدت کمـی التیام و بهبود مـی‌یابد.
راهنمای اســتفاده از آفتین ژل :
ابتدا محل آفت را در دهــان مشخص کنید سپس به کمک سر سرنگ و به آرامـی به اندازه یک قطره از آفتین ژل را روی گوش پاک کن قرار دهید و دقیقا روی ناحیه آفت دهــان به آرامـی به مدت 20 ثانیه فشار دهید و بلافاصله دهــان را با آب فراوان بشوئید.
نحوه تـاثیر آفتین ژل :
اســتفاده از آفتین ژل در روز اول از تبدیل شـدن به آفت جلوگیری مـی‌کند و اگر در روزسوم، پنجم و دوازدهم اســتفاده شود در همان مرحله رشـد آفت را متوقف ساخته و بلا فاصله خونرساني در محل آفت دهــان شروعو به سرعت وارد فاز ترميم و بهبودي مي‌شود. درد و سوزش و ناراحتی بیمار سریعا کاهش یافته سیر بهبودی سریعا انجام مـی‌شود. این ژل فقط در 20 ثانیه و تنهــا با یکبار اســتفاده آفت را درهرمرحله‌ای از رشـد و یا قبل از آنکه باشـد متوقف مـی‌سازد و تـاثیرات بهبودی آنرا مـی‌توان دید.
دلایل ایجاد آفت دهــان :
بعضی از مردم دائماً دچار آفت دهــانی هســتند در حالی که عده ای دیگر هیچ گاه درگیر آن نمـی‌شوند. ضعف سیســتم ایمنی، اســترس و یا حساسیت به یک غذای خاص، مـی‌توانند از فاکتورهــای امکان ابتلا به آفت‌هــای دهــانی تکرار شونده باشند.
آکادمـی پزشکی دهــان و دندان آمریکا توصیه مـی‌کند فردی که مکرراً دچار آفت در دهــان مـی‌شود باید لیســتی دقیق از زمان بـروز آفت در دهــان و همه عوامل ممکن بـرای ایجاد آنهــا را تهیه کند. این کار مـی‌تواند کمک کند پی‌ببـریم آیا ارتباطی بین بـروز این زخم‌هــا و رژیم غذایی یا سبک زندگی وجود دارد یا خیر.
در بـرخی موارد، آفت در دهــان ممکن اســت نتیجه یک عفونت ویروسی و یا یک شرایط طولانی مدت مانند بیماری کرون، کمبود ویتـامـین و یا تغییرات هورمونی باشند.
پیشگیری از ایجاد آفت دهــان :
از آنجایی که این زخم‌هــا به دلیل واکنش سیســتم ایمنی بدن ایجاد مـی‌شوند، پیشگیری چندانی ندارد اما عوامل زیر، خطر بـروز را کاهش مـی‌دهند:
مسواک بزنید :
سعی کنید در روز 2 نوبت، دندان‌هــای خود را مسواک کنید و از نخ دندان بـرای تمـیز کردن مابین دندان‌هــایتـان اســتفاده کنید.
اســترس و اضطراب نداشته باشید
سعی کنید در هنگام بـروز اســترس، از روش‌هــای مدیتیشن و ورزش‌هــای هوازی اســتفاده کنید تـا اســترس را از خود دور کنید.
مراقب غذاهــایی که مـی‌خورید، باشید
ممکن اســت شما به بـرخی مواد موجود در غذا حساسیت داشته باشید، که باعث بـروز آفت در دهــان شود. اگر زیاد آفت مـی‌زنید، لیســت غذاهــایی که مـی‌خورید را یادداشت کنید.
زینک مصرف کنید :
کمبود روی یا زینک سبب بـروز این بیماری نیز مـی‌شود. سعی کنید از خوراکی‌هــای: حبوبات، سبزیجات، غلات، آجیل و انواع مغزهــا بـرای افزایش روی اســتفاده کنید.
ویتـامـین ب و آهن خود را بالا ببـرید :
اســتفاده از: نخود، جگر، عدس، اسفناج، کشمش و آب گوجه فرنگی، آهن شما را افزایش مـی‌دهد. همچنین غذاهــایی همچون: تخم مرغ، لبنیات و گوشت، مغزهــا و دانه‌هــا، اسفناج و… سرشار از ویتـامـین گروه ب هســتند.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
آفت دهــانی بدون درمان از بین خواهند رفت و عموماً نشانه مشکل مهمـی نیســتند. اگر زخم‌هــا بیش از 3 هفته طول بکشند، فرد دچار مشکل بلع و یا بیماری شود، باید به دکتر مراجعه کند.
در بـرخی موارد، آفت‌هــای دهــان مـی‌توانند نشانه یک شرایط جدی مانند بیماری‌هــای دســتگاه گوارش باشند. اگر کسی هر یک از نشانه‌هــای زیر را تجربه کرد، باید با به دکتر مراجعه کند:
- خســتگی غیر قابل توجیه بـرای بیشتر از چند روز
- التهــاب یا درد در نقاط دیگری از بدن
- تب بالا
- سوزش چشم‌هــا
- درد شکم
- آفت‌هــای بزرگ غیرطبیعی
- آفت‌هــای مکرر
- آفت‌هــای پایدار بیشتر ازدو هفته
- دشواری جدی در غذا خوردن یا نوشیدن
اگر سطوح دندان تیز یا لوازم دندانپزشکی دارید که به نظر مـی‌رسد زخم را تحریک مـی‌کند، به دندانپزشک خود مراجعه کنید.
کلام آخر :
امـیدواریم مطالب بالا بـرای شما مفید بوده باشـد. چنانچه دچار آفت دهــان به صورت مکرر و در مدت زمان طولانی مـی شویدبهترین کار این اســت که به پزشک مراجعه کنید و توصیه هــای لازم را از او بگیرید. سعی کنید اطلاعاتی مانند سابقه دلایل ایجاد آفت و زمان آن را در ذهن خود داشته باشید تـا زمانی که به پزشک مراجعه کردید این اطلاعات را بـرای ایشان بازگو کنید.
مطالب بیشتر :
درمان آبسه دندان و لثه؛ عوارض و درمان
