ژاویز
سندرم سروتونین چیست؟
سندرم سروتونین یک واکنش دارویی منفی بالقوه جدی است. محققین معتقدند، زمانی که سروتونین در بدن بیش از حد ایجاد می شود، این واکنش رخ می دهد. سلولهای عصبی معمولاً سروتونین تولید می کنند. سروتونین یک انتقال دهنده عصبی است که یک ماده شیمیایی است. این به تنظیم موارد زیر کمک می کند:
- هضم غذا
- جریان خون
- دمای بدن
- نفس كشيدن
همچنین نقش مهمی در عملکرد صحیح سلولهای عصبی و مغزی دارد و اعتقاد بر این است که بر خلق و خوی تأثیر می گذارد.
اگر داروهای تجویز شده مختلفی را با هم مصرف می کنید، ممکن است باعث افزایش بیش از حد سروتونین در بدن شود. انواع داروهایی که می توانند منجر به سندرم سروتونین شوند شامل مواردی است که برای درمان افسردگی و سردردهای میگرنی و مدیریت درد استفاده می شود.
سروتونین بیش از حد، می تواند باعث ایجاد انواع علائم خفیف تا شدید شود. این علائم می تواند بر روی مغز، ماهیچه ها و سایر قسمت های بدن تأثیر بگذارد.
سندرم سروتونین می تواند هنگام شروع داروی جدید که با سروتونین تداخل دارد ایجاد شود. در صورت افزایش دوز دارویی که قبلاً از آن استفاده کرده اید نیز می تواند رخ دهد. این بیماری به احتمال زیاد زمانی اتفاق می افتد که دو یا چند دارو با هم مصرف شوند. اگر تحت درمان سریع قرار نگیرید، سندرم سروتونین می تواند کشنده باشد.
علائم سندرم سروتونین چیست؟
سندرم سروتونین چه علائمی دارد؟
ممکن است در طی چند دقیقه یا چند ساعت پس از مصرف داروی جدید یا افزایش دوز داروی مصرفی، علائمی داشته باشید. علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- گیجی
- بی قراری و پریشانی
- تحریک پذیری
- اضطراب
- اسپاسم عضلانی
- سفتی عضلات
- لرزیدن
- اسهال
- ضربان قلب سریع
- فشار خون بالا
- حالت تهوع
- توهم
- رفلکس های بیش فعال یا هایپررفلکسی
- گشاد شدن مردمک چشم
در موارد شدیدتر، علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- تب شدید
- کما
- تشنج
- ضربان قلب نامنظم
دلایل سندرم سروتونین چیست؟
سندروم سروتونین
به طور معمول، این بیماری زمانی اتفاق می افتد که دو یا چند دارو را همزمان مصرف می کنید. همچنین مصرف داروهای غیرمجاز یا ترکیب مکمل های غذایی که باعث افزایش سطح سروتونین می شوند، می تواند این سندرم را ایجاد کند.
به عنوان مثال، شما ممکن است همزمان با داروی ضد افسردگی، از داروی میگرن نیز استفاده کنید، که می تواند سبب بروز سندرم سروتونین شود. برخی از داروهای تجویزی مانند داروهای آنتی بیوتیک، آنتی ویروس های مورد استفاده در درمان HIV و ایدز و برخی داروهای تجویزی برای تهوع و درد نیز ممکن است سطح سروتونین را افزایش دهند.
نمونه هایی از داروها و مکمل های مرتبط با سندرم سروتونین عبارتند از:
داروهای ضد افسردگی
داروهای ضد افسردگی مرتبط با سندرم سروتونین شامل موارد زیر است:
- مهارکننده های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRI)، مانند سلکسا و زولوفت
- مهارکننده های بازجذب سروتونین و نوراپی نفرین (SNRI ها)، مانند افکسور Effexor
- ضد افسردگیهای سه حلقه ای، مانند نورتریپتیلین و آمیتریپیکلین
- مهار کننده های مونوآمین اکسیداز (MAOIs)، مانند ناردیل و مارپلان
- برخی از داروهای ضد افسردگی دیگر
دلایل بروز سندرم سروتونین
داروهای میگرنی (دسته تریپتان)
داروهای میگرنی در گروه دارویی به نام “تریپتان” نیز با سندرم سروتونین همراه هستند. این شامل:
- آلموتریپتان (Axert)
- ناراتریپتان (Amerge)
- سوماتریپتان (Imitrex)
داروهای غیر قانونی
برخی از داروهای غیرقانونی نیز با سندرم سروتونین همراه هستند. این شامل:
- LSD
- اکستازی (MDMA)
- کوکائین
- آمفتامین ها
تاثیر داروهای غیر مجاز بر روی سندرم سروتونین
مکمل های گیاهی
برخی از مکمل های گیاهی نیز با سندرم سروتونین همراه هستند. این شامل:
- مخمر سنت جان یا عصاره علف چای
- جینسنگ
داروهای سرماخوردگی و سرفه
برخی داروهای بدون نسخه سرماخوردگی و سرفه که حاوی دکسترومتورفان هستند با سندرم سروتونین همراه هستند. این شامل:
- شربت روبیتویسن
- دلسیم
مطالب بیشتر:
درمان سریع سرماخوردگی و گلودرد
سندرم سروتونین چگونه تشخیص داده می شود؟
تشخیص سندرم سروتونین
آزمایش مشخصی برای سندرم سروتونین وجود ندارد. پزشک شما ممکن است با بررسی تاریخچه پزشکی و علائم شما شروع کند. پزشک از شما خواهد پرسید که آیا داروهای خاصی مصرف می کنید یا در هفته های اخیر از داروهای غیرقانونی استفاده کرده اید. این اطلاعات می تواند به پزشک شما کمک کند تا تشخیص دقیق تری داشته باشد.
پزشک شما معمولاً چندین آزمایش دیگر را انجام می دهد. اینها به پزشک شما کمک می کند تا تشخیص دهد که دقیقا به خاطر سندرم سروتونین است یا عوامل دیگری موجب آن شده‌اند.
برخی شرایط علائم مشابهی با سندرم سروتونین دارند. این موارد شامل عفونت، مصرف بیش از حد دارو و مشکلات هورمونی است. بیماری شناخته شده به عنوان سندرم بدخیم نورولپتیک نیز دارای علائم مشابه سندرم سروتونین است. این یک واکنش منفی به داروهایی است که برای درمان بیماری های روانی استفاده می شود.
آزمایشاتی که پزشک ممکن است دستور دهد، شامل موارد زیر است:
- شمارش کامل خون (CBC)
- کشت خون
- تست عملکرد تیروئید
- آزمایش عملکرد کلیه
- آزمایش عملکرد کبد
مطالب بیشتر:
درمان سندرم سروتونین چیست؟
روش های درمانی سندرم سروتونین
اگر یک مورد بسیار خفیف از سندرم سروتونین دارید، پزشک فقط به شما توصیه می کند که بلافاصله از مصرف داروهای ایجاد کننده مشکل، جلوگیری کنید. اما اگر علائم شدیدی دارید، باید به بیمارستان بروید. در بیمارستان، پزشک شما از نزدیک وضعیت شما را تحت نظر دارد. همچنین ممکن است اقدامات درمانی زیر را دریافت کنید.
- قطع کردن مصرف هر دارویی که باعث ایجاد بیماری شود
- تزریق مایعات داخل وریدی برای کم آبی و تب
- تجویز داروهایی که به رفع سفتی عضلانی یا تحریک کمک می کنند
- تجویز داروهایی که سروتونین را مسدود می کنند
عوامل خطرناک در بروز سندرم سروتونین چیست؟
بعضی از افراد نسبت به دیگران حساس‌تر هستند و احتمال ابتلا به سندرم سروتونین در آنها بیشتر است. اما امکان دچار شدن به این سندرم برای همه وجود دارد. در شرایط زیر در معرض ابتلا به سندرم سروتونین خواهید بود:
- اگر به‌تازگی مصرف دارویی را شروع کرده باشید که سطح سروتونین را افزایش می‌دهد یا دوز مصرف را بالا برده باشید؛
- اگر بیش از یک دارو با ویژگی افزایش سروتونین مصرف کرده باشید؛
- اگر مکمل‌های گیاهی افزاینده سروتونین مصرف کنید؛
- اگر داروها و مواد غیرقانونی افزاینده سروتونین مصرف کنید.
سندرم سروتونین چیست؟
عدم درمان سندرم سروتونین در طولانی مدت چه مشکلی ایجاد می کند؟
سندرم سروتونین را می توان درمان کرد و به محض بازگشت سطح سروتونین به حالت عادی، هیچ مشکل بیشتری وجود ندارد. با این حال، در صورت عدم درمان، سندرم سروتونین می تواند کشنده باشد.
چگونه می توان از سندرم سروتونین جلوگیری کرد؟
همیشه نمی توانید از سندرم سروتونین جلوگیری کنید. پزشک تان را از داروهایی که مصرف می کنید، مطلع کنید. اگر ترکیبی از داروهای شناخته شده برای افزایش سطح سروتونین مصرف می کنید، پزشک باید از نزدیک شما را تحت نظر داشته باشد. این خصوصاً درست بعد از شروع داروی جدید یا درست بعد از افزایش دوز دارو بسیار مهم است.
منبع: https://www.healthline.com
