علائم و علت بیماری حصبه (تیفوئید) چیست + راه درمان

حصبه چیست؟

تیفوئید یا حصبه یک عفونت باکتریایی کشنده است که در اثر باکتریهای سالمونلا تیفی (Salmonella typhi) ایجاد می شود و می تواند منجر به تب بالا، اسهال و استفراغ شود.

این باکتری در روده ها و جریان خون انسان ها زندگی می کند و با تماس مستقیم با مدفوع فرد آلوده بین افراد گسترش می یابد.همچنین این عفونت از طریق غذا و آب آشامیدنی آلوده نیز منتقل می شود و در مناطقی که شستشوی دست کمتر است شایع تر می باشد.

اگر حصبه زود تشخیص داده شود، می تواند با موفقیت با آنتی بیوتیک درمان شود. اما اگر درمان نشود، می تواند کشنده باشد.در واقع باکتری سالمونلا تیفی وارد دهان می شود و حدود 1 تا 3 هفته را در روده می گذراند. پس از آن، از طریق دیواره روده، وارد جریان خون می شود. از جریان خون نیز، در بافت ها و اندام های دیگر پخش می شود.

با شناسایی وجود سالمونلا تیفی از طریق نمونه خون، مدفوع، ادرار یا مغز استخوان، تیفوئید یا حصبه تشخیص داده می شود.

حقایقی در مورد حصبه:

حصبه یک عفونت باکتریایی شایع در کشورهای فقیر است.
در صورت عدم درمان، در حدود 25 درصد موارد کشنده است.
علائم این بیماری شامل تب بالا و مشکلات دستگاه گوارش است.
برخی از افراد بدون ایجاد علائم، حامل باکتری ها هستند.
تنها درمان حصبه آنتی بیوتیک ها است.
هیچ حیوانی این بیماری را تحمل نمی کند، بنابراین انتقال همیشه از انسان به انسان است.

علائم بیماری حصبه :

علائم و علت بیماری حصبه (تیفوئید) چیست + راه درمان

علائم بیماری حصبه چیست؟

علائم معمولاً بین 6 تا 30 روز پس از قرار گرفتن در معرض باکتری ها شروع می شود. تب و بثورات دو علائم اصلی حصبه به شمار می رود. به ویژه تب که تا 39 الی 40 درجه سانتیگراد افزایش می یابد. بثورات نیز در هر بیماری مشاهده نمی شود و شامل لکه های قرمز به خصوص در گردن و شکم است.

علائم دیگر می تواند شامل موارد زیر باشد:

ضعف
درد شکم
یبوست
سردرد
دردهای عضلانی
تعریق
سرفه خشک
از دست دادن اشتها و کاهش وزن
شکم متورم

همچنین به ندرت ممکن است علائم شامل سردرگمی، اسهال و استفراغ باشد که معمولاً شدید نیست.در موارد جدی و عدم درمان، روده ممکن است سوراخ شده و منجر به پریتونیت شود. پریتونیت یک عفونت بافتی است که بین 5 تا 62 درصد موارد، کشنده گزارش شده است.

پاراتیفوئید نیز یک نوع عفونت است که توسط سالمونلا انتریکا ایجاد می شود و علائمی مشابه با حصبه دارد، اما احتمال کشندگی کمتری دارد.

درمان حصبه :

تنها درمان مؤثر برای حصبه، آنتی بیوتیک ها است. رایج ترین آنها سیپروفلوکساسین (برای بزرگسالان غیر باردار) و سفتریاکسون است. به غیر از آنتی بیوتیکها، نوشیدن آب کافی بسیار مهم است. در موارد شدیدتر که روده سوراخ شده باشد، ممکن است نیاز به عمل جراحی باشد.

مقاومت آنتی بیوتیکی تیفوئید:

مانند بسیاری از بیماریهای باکتریایی دیگر، در حال حاضر نگرانی در مورد افزایش مقاومت آنتی بیوتیکها در مقابل سالمونلا تیفی وجود دارد. به عنوان مثال، در سالهای اخیر، حصبه در برابر تری متوپریم-سولفامتوکسازول و آمپی سیلین مقاوم شده است.

سیپروفلوکساسین، یکی از داروهای اصلی داروی حصبه، همچنین مشکلات مشابهی را تجربه می کند. برخی مطالعات نشان داده اند که میزان مقاومت به سالمونلا تیفی موریوم حدود 35 درصد است.

دلایل ابتلا به بیماری حصبه :

علائم و علت بیماری حصبه (تیفوئید) چیست + راه درمان

آب آلوده، یکی از راههای انتقال حصبه

تیفوئید یا حصبه در اثر باکتریهای سالمونلا تیفی ایجاد می شود و از طریق غذا و آب آشامیدنی آلوده گسترش می یابد. در صورت استفاده از آب آلوده، شستن میوه و سبزیجات می تواند آن را گسترش دهد.

برخی افراد حامل نیز بدون علامت حصبه هستند، به این معنی که باکتری ها را پناه می دهند، اما هیچ عارضه ای را متحمل نمی شوند.در حقیقت این افراد حتی پس از درمان با آنتی بیوتیک ها، همچنان برای سال ها باکتری های موجود در مجاری روده یا کیسه صفرا را در خود نگه می دارند. این افراد تحت عنوان حامل مزمن تیفوئید، باکتری ها را در مدفوع خود دارند و قادر به آلوده کردن دیگران هستند.

عوامل خطر ابتلا به تیفوئید :

تیفوئید یک تهدید جدی در سراسر جهان، به ویژه در کشور های در حال توسعه شناخته می شود و سالانه حدود 26 میلیون نفر یا بیشتر را تحت تأثیر قرار می دهد. این بیماری در هند، آسیای جنوب شرقی، آفریقا، آمریکای جنوبی و بسیاری مناطق دیگر شیوع دارد.

در سراسر جهان، کودکان در معرض خطر ابتلا به این بیماری هستند؛ اگرچه آنها معمولاً نسبت به بزرگسالان علائم خفیف تری دارند. موارد زیر، ریسک دریافت این بیماری را افزایش می دهد:

مسافرت به مناطقی که حصبه در آنجا رایج است
کار کردن به عنوان میکروبیولوژیست بالینی در زمینه باکتری های سالمونلا تیفی
تماس نزدیک با کسی که آلوده است یا اخیرا به تب حصبه آلوده شده باشد
نوشیدن آب آلوده به سالمونلا تیفی

پیشگیری از بیماری حصبه :

علائم و علت بیماری حصبه (تیفوئید) چیست + راه درمان

اگر به منطقه ای می روید که حصبه شیوع دارد، واکسیناسیون کنید.

کشورهایی که دسترسی کمتری به آب تمیز و امکانات شستشو دارند، معمولاً تعداد بیشتری از موارد حصبه را دارند.

واکسیناسیون :

قبل از سفر به یک منطقه پرخطر، واکسیناسیون در برابر تب حصبه توصیه می شود. واکسیناسیون با استفاده از داروهای خوراکی یا تزریق یک طرفه حاصل می شود:

خوراکی : واکسن زنده و ضعیف. از 4 قرص تشکیل شده است که هر روز یک بار باید مصرف شود و آخرین مورد آن 1 هفته قبل از سفر گرفته می شود.

تزریق : یک واکسن غیر فعال، 2 هفته قبل از سفر تزریق می شود.

واکسن ها صددرصد مؤثر نیستند و در هنگام خوردن و آشامیدن باید احتیاط کرد. همچنین واکسیناسیون در صورتی که فرد در حال حاضر بیمار باشد یا زیر 6 سال سن داشته باشد نباید شروع شود. کسی که مبتلا به HIV است نباید دوز خوراکی مصرف کند.

واکسن ممکن است عوارض جانبی داشته باشد. از هر 100 نفر یک نفر تب را تجربه می کند. بعد از واکسن خوراکی ممکن است مشکلات گوارشی، تهوع و سردرد وجود داشته باشد. با این حال، عوارض جانبی شدید بسیار نادر است.

در حال حاضر دو نوع واکسن حصبه وجود دارد، اما هنوز واکسن قدرتمندتری مورد نیاز است. نسخه زنده و خوراکی واکسن قوی ترین این دو مورد است که بعد از گذشت 3 سال، هنوز 73 درصد از افراد را از عفونت محافظت می کند. با این حال، این واکسن عوارض جانبی بیشتری دارد.

واکسنهای کنونی همیشه مؤثر نیستند و از آنجا که حصبه در کشورهای فقیر بسیار شایع است، برای یافتن راههای بهتری برای جلوگیری از شیوع آن باید تحقیقات بیشتری انجام شود.

موارد زیر برخی از قوانین کلی است که باید هنگام مسافرت رعایت کنید تا احتمال عفونت حصبه به حداقل برسد:

آب بطری را ترجیحاً گازدار بنوشید.
اگر آب بطری قابل تهیه نیست، اطمینان حاصل کنید که آب برای حداقل یک دقیقه قبل از مصرف، جوشانده شود.
در خوردن هر چیزی که توسط شخص دیگری استفاده شده است، محتاط باشید.
از خوردن غذا در غرفه های غذا خوری در خیابان خودداری کنید و فقط از غذاهایی که هنوز گرم است استفاده کنید.
در نوشیدنی ها یخ نگذارید.
از خوردن میوه و سبزیجات خام خودداری کنید.

عوارض بیماری حصبه یا تیفوئید :

سوراخ شدن یا خونریزی روده: جدی ترین عارضه حصبه شامل خونریزی یا سوراخ شدن روده است که در هفته سوم بیماری بروز می کند. سوراخ شدن روده هنگامی رخ می دهد که در روده کوچک یا روده بزرگ شما حفره ای ایجاد شده و سبب نشت محتویات روده به حفره شکم و ایجاد علائمی مانند درد شدید شکم، حالت تهوع، استفراغ و سپسیس شود.

عوارض دیگر: سایر عوارض احتمالی عبارتند از: